Không nghiệm thu, tài trợ bài báo trên tạp chí trong danh sách đen
Bộ Đại học Malaysia vừa ra thông báo cấm các đại học công lập của nước này sử dụng tiền tài trợ từ ngân sách nhà nước để trả phí đăng bài báo trên tất cả các tạp chí thuộc ba nhà xuất bản MDPI, Hindawi và Frontiers.
Theo Bộ Đại học Malaysia, quyết định này được đưa ra do những quan ngại đặc biệt về liêm chính học thuật cũng như về vấn đề đứng tên tác giả trong các bài báo và công trình nghiên cứu tại nước này.
Bộ Đại học Malaysia cũng đã thành lập một ủy ban đặc biệt nhằm kiểm soát việc công bố trên các tạp chí săn mồi, tạp chí kém chất lượng, từ đó nâng cao đạo đức học thuật và bảo vệ uy tín các trường đại học cũng như của quốc gia.
Đầu năm 2023, Đại học Công Thương Chiết Giang (Trung Quốc) cũng đã đưa toàn bộ các tạp chí của ba nhà xuất bản MDPI, Hindawi và Frontiers vào danh sách đen.
Theo kết quả biểu quyết của hội đồng đại học này, bài báo đăng trên tất cả các tạp chí thuộc ba nhà xuất bản trên sẽ không được tính khi đánh giá năng lực và thành tích nghiên cứu của giảng viên.
Quỹ Đổi mới sáng tạo Vingroup - VINIF thuộc Viện Nghiên cứu dữ liệu lớn (Tập đoàn Vingroup thành lập) cũng công bố một số quy định của quỹ liên quan đến Chương trình tài trợ dự án khoa học và công nghệ, cũng như Chương trình học bổng sau tiến sĩ trong nước.
Theo quy định của quỹ, các dự án nghiên cứu được quỹ tài trợ cần có đầu ra đáp ứng ít nhất một trong bốn yêu cầu. Trong đó, với yêu cầu về công bố khoa học, VINIF đòi hỏi các dự án nghiên cứu cần có bài báo công bố trên tạp chí quốc tế hoặc các tổ chức nghiên cứu có uy tín xếp hạng Q1 hoặc tương đương (mỗi bài báo sẽ được các chuyên gia phản biện đánh giá, chỉ nghiệm thu các bài báo không nằm trong các tạp chí thuộc các nhà xuất bản như MDPI, Hindawi).
Đối với chương trình học bổng sau tiến sĩ trong nước, VINIF cho biết trong quá trình thực hiện thỏa thuận tài trợ, quỹ cũng không nghiệm thu các bài báo đăng trên các tạp chí thuộc các nhà xuất bản Hindawi và MDPI.
Danh sách cảnh báo có các tạp chí ISI thuộc nhóm Q1 và Q2
Nhiều tạp chí của MDPI, Hindawi và Frontiers cũng bị đưa vào danh sách cảnh báo của Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc.
Tháng 12-2021, Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc công bố danh sách cập nhật gồm 35 tạp chí thuộc diện cảnh báo. Đa số tạp chí nằm trong danh sách năm 2020 được loại khỏi danh sách năm 2021.
Nhà xuất bản MDPI vẫn đứng đầu danh sách 2021 với 7 tạp chí, theo sau là các nhà xuất bản Hindawi (5 tạp chí), Wiley (3 tạp chí) và Frontiers (3 tạp chí). Phần lớn tạp chí trong danh sách cảnh báo năm 2021 của Trung Quốc đều thuộc nhóm Q1 và Q2 theo danh mục ISI/WoS.
Theo Viện hàn lâm Khoa học Trung Quốc, danh sách tạp chí ISI thuộc diện cảnh báo được công bố để nhắc các nhà nghiên cứu Trung Quốc thận trọng khi lựa chọn tạp chí đăng bài cũng như thúc đẩy các nhà xuất bản tăng cường kiểm soát chất lượng các bài báo.
3 nhà xuất bản nằm trong danh sách đen
Nhà xuất bản Hindawi được thành lập năm 1997 tại Cairo, Ai Cập, đến năm 2021 được tập đoàn xuất bản Wiley của Mỹ mua lại. Hiện tại Hindawi đang xuất bản hơn 282 tạp chí.
Nhà xuất bản MDPI được thành lập năm 1996 tại Thụy Sĩ. MDPI là một trong những nhà xuất bản lớn nhất thế giới về sản lượng bài báo khoa học, hiện xuất bản hơn 429 tạp chí truy cập mở.
Nhà xuất bản Frontiers được thành lập vào năm 2007, có trụ sở tại Lausanne, Thụy Sĩ. Frontiers hiện xuất bản hơn 221 tạp chí học thuật.
Vừa có thêm bốn bài báo của "đầu nậu" Đinh Trần Ngọc Huy (người chuyên mời chào giảng viên đăng bài báo khoa học trên các tạp chí) và các đồng tác giả Việt Nam bị gỡ bỏ vì gian lận tác giả.