Tháng 10-2020, bà Hoa nhận bản án phúc thẩm tuyên buộc UBND huyện Cần Giuộc phải giải quyết quyền lợi đối với 1.892m2 đất bị thu hồi, nhưng đến nay gia đình bà vẫn chưa được bồi thường.
Đất đang sử dụng nhưng… bị giảm diện tích
Cha của bà Hoa là ông Nguyễn Văn Nữa trước đây có thửa đất số 121, tờ bản đồ số 4, diện tích 5.232m2, loại đất thổ cư do UBND huyện Cần Giuộc cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ) năm 1997.
Năm 2007, ông Nữa tách thửa cho các con thì cán bộ địa chính xã yêu cầu ông phải ký đơn giảm diện tích thửa từ 5.235m2 xuống còn 3.343m2 (giảm 1.892m2). Trên thực tế, ông Nữa vẫn sử dụng phần diện tích 1.892m2 và đóng thuế đầy đủ.
Đến năm 2008, do đất nằm trong quy hoạch nên ông Nữa yêu cầu UBND xã xác nhận phần diện tích 1.892m2 bị thu hồi là của ông, nhưng UBND xã cho rằng ông đã điều chỉnh giảm diện tích trên sổ đỏ nên không giải quyết.
Sau đó, ông Nữa khiếu nại đến UBND huyện rồi ủy quyền cho con là bà Hoa khiếu nại đến tỉnh.
Năm 2019, ông Nữa khởi kiện UBND huyện Cần Giuộc ra tòa vì điều chỉnh giảm diện tích 1.892m2 của ông là trái luật. Đồng thời yêu cầu tòa hủy các văn bản của UBND xã, huyện, tỉnh có nội dung không giải quyết khiếu nại của ông.
Tại tòa, đại diện UBND huyện Cần Giuộc cho rằng do việc cấp sổ đỏ năm 1997 cho ông Nữa là theo hồ sơ đăng ký địa chính, thực hiện trên không ảnh nên có sai sót.
Khi ông Nữa làm thủ tục thừa kế đất cho con, đo đạc lại đã phát hiện sai sót diện tích nên điều chỉnh lại diện tích cho đúng theo chỉ ranh của ông Nữa. Phần diện tích 1.892m2 bị giảm này, huyện cho rằng nằm trong thửa đất do người khác quản lý, sử dụng.
Huyện cũng thông tin tại tòa sau khi giảm diện tích, ông Nữa đã lập thủ tục tặng cho quyền sử dụng đất của chín người con với tổng diện tích đất 2.815m2, ông chỉ còn lại 528m2. Năm 2014, UBND huyện đã ra quyết định thu hồi diện tích đất 528m2 này và đã bồi thường cho ông Nữa hơn 208 triệu đồng.
Điều chỉnh giảm diện tích trái luật
Tuy nhiên, cả hai phiên tòa sơ thẩm do TAND tỉnh Long An (tháng 11-2019) và phúc thẩm do TAND cấp cao tại TP.HCM (tháng 10-2020) đều nhận định vào năm 2007 biên bản của Phòng Tài nguyên và Môi trường huyện Cần Giuộc kiểm tra, trích đo ghi thửa 121 của ông Nữa có diện tích 3.343m2, nhưng sổ đỏ ghi 5.325m2 là đất ở nông thôn.
Việc diện tích đất trong giấy sai so với thực tế mà không có các hộ liền kề ký ranh là thiếu sót. Lẽ ra phải thu hồi sổ đỏ để cấp lại cho đúng diện tích, nhưng huyện lại điều chỉnh giảm diện tích là không phù hợp với quy định của pháp luật.
Việc cập nhật đăng ký biến động giảm diện tích theo đó cũng không đúng, vì hồ sơ đăng ký cập nhật biến động giảm diện tích thửa, còn trên hồ sơ địa chính lại tách thành hai thửa. Việc cập nhật này không đúng vì không có việc tách thửa và không phù hợp nội dung đăng ký biến động của ông Nữa.
Bên cạnh đó, với diện tích 1.892m2 đất bị giảm, huyện cho rằng người khác đang quản lý nhưng qua thẩm định tại chỗ thì diện tích đất này do ông Nữa quản lý sử dụng. Do đó, việc 1.892m2 đất này bị ảnh hưởng theo quy hoạch dự án thì phải được giải quyết quyền lợi.
Từ các phân tích đó, tòa tuyên việc UBND huyện Cần Giuộc điều chỉnh giảm diện tích trên giấy chứng nhận quyền sử dụng đất của ông Nữa là trái pháp luật.
Tòa buộc UBND huyện phải hủy bỏ điều chỉnh giảm diện tích trên sổ đỏ và giải quyết quyền lợi cho ông Nữa đối với diện tích 1.892m2, hủy bỏ các văn bản của xã, huyện, tỉnh liên quan đến việc không xem xét giải quyết khiếu nại của ông Nữa.
Sau khi có bản án của tòa, đến tháng 8-2022, UBND huyện Cần Giuộc ra văn bản thu hồi diện tích 1.892m2 đất này của ông Nữa để giao cho chủ đầu tư dự án khu thương mại, biệt thự và chung cư cao cấp.
Nhưng đến nay UBND huyện này vẫn chưa thực hiện bản án của tòa về việc giải quyết quyền lợi của ông Nữa đối với diện tích này.
Huyện đang kháng nghị tái thẩm
Trao đổi với Tuổi Trẻ, UBND huyện Cần Giuộc thông tin bản án phúc thẩm tháng 10-2020 có hai nội dung.
Việc thứ nhất là buộc UBND huyện phải hủy bỏ điều chỉnh giảm diện tích trên sổ đỏ của ông Nữa, hiện đã thực hiện xong. Còn việc thứ hai mà bản án tuyên là giải quyết quyền lợi của ông Nữa đối với diện tích 1.892m2 thì huyện đang thực hiện. Tuy nhiên, việc thực hiện gặp khó khăn do ông Nữa không sử dụng đất ngoài thực tế nên chưa thực hiện kiểm kê được.
UBND huyện thông tin thêm đã có văn bản đề nghị Cục Thi hành án dân sự tỉnh xem xét cho hoãn việc thi hành án đối với nội dung thứ hai của bản án nêu trên. Đồng thời kiến nghị chánh án Tòa án nhân dân tối cao, viện trưởng Viện Kiểm sát nhân dân tối cao xem xét kháng nghị theo thủ tục tái thẩm.
Về vấn đề này, luật sư Nguyễn Ngô Quang Nhật (Đoàn luật sư TP.HCM) nhận định theo quy định, UBND huyện Cần Giuộc phải thi hành bản án phúc thẩm của TAND cấp cao tại TP.HCM trong thời hạn 30 ngày kể từ ngày nhận được bản án.
Quá thời hạn trên mà UBND huyện Cần Giuộc không thi hành thì ông Nữa có quyền gửi đơn đến nơi đã xét xử sơ thẩm là TAND tỉnh Long An ra quyết định buộc thi hành bản án theo quy định tại khoản 1 điều 312 của Luật Tố tụng hành chính.
Khi nhận được quyết định buộc thi hành án hành chính, người phải thi hành án có trách nhiệm thi hành ngay bản án, quyết định của tòa án.
Số quyết định hành chính của chính quyền các cấp tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu bị tòa tuyên hủy toàn bộ hoặc sửa một phần chiếm gần 70% trong tổng số vụ án hành chính đưa ra xét xử.