Nghị định 71/2010/NĐ-CP xác định việc xây dựng nhà ở riêng lẻ của hộ gia đình, cá nhân tại đô thị có hai tầng trở lên và tại mỗi tầng có từ hai căn hộ trở lên và mỗi căn hộ được thiết kế, xây dựng theo kiểu khép kín (có phòng ở riêng, khu bếp riêng, nhà vệ sinh, nhà tắm riêng) thì phải đáp ứng các quy định về... nhà chung cư.
Quy định này khẳng định các căn hộ được xây trong tình huống đó chỉ cần có diện tích tối thiểu là... 30m2.
Tại thông tư 12/2012/TT-BXD, Bộ Xây dựng đã chính thức gọi tên chung cư mini và xác định đây là một trong số các loại nhà chung cư phải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về xây dựng. Quy định này sau đó đã chính thức được ghi nhận trong Luật Nhà ở 2014 và nghị định 99/2015/NĐ-CP (điều 6). Cả hai văn bản này đều khẳng định rằng người mua các căn hộ được cấp sổ đỏ riêng.
Rất nhiều căn hộ cho thuê chỉ có một thang máy và một lối đi chung khá hẹp. Không khó để nhận thấy sự thiếu hụt điều kiện đảm bảo an toàn cháy nổ. Không chỉ các hạng mục kỹ thuật bên trong mà thậm chí vách ngăn giữa các căn hộ cũng được thiết kế bằng những vật liệu dễ bắt cháy.
Thiết bị phòng cháy và xử lý tình huống cháy nổ thì gần như không có. Không thiết bị bắt khói, không chuông báo động. Nếu có, đó là vài bình phun bột để ở phòng bảo vệ. Pháp luật về tiêu chuẩn kỹ thuật an toàn công trình, phòng cháy chữa cháy cũng chưa đề cập và đặt ra các yêu cầu cụ thể cho hạng mục nhà ở này. Quy định về bảo trì định kỳ công trình và thiết bị cũng chưa rõ ràng và thực hiện kỹ lưỡng. Xử lý vi phạm vì lý do không tuân thủ yêu cầu về bảo trì cũng hiếm khi.
Ở nhiều nước, phòng chống cháy nổ được nâng mức độ cảnh báo nguy hiểm ngang hàng với các thiên tai địch họa thường xuyên xuất hiện khác: động đất, bão, lũ... Phòng chống thiên tai, hỏa hoạn là trang bị kỹ năng chứ không chỉ dừng lại ở giáo dục ý thức. Cảnh sát PCCC có làm tốt đến đâu thì cũng không thể nào ngăn chặn được hết các hậu quả tang thương của đám cháy.
Tại các thành phố lớn như TP.HCM và Hà Nội, số nhà cao tầng không ngừng tăng. Nguy cơ hỏa hoạn ngày càng cao, khả năng khắc phục được hậu quả nếu có hỏa hoạn rất thấp. Vì vậy, yêu cầu về phòng chống cháy nổ càng đặc biệt quan tâm hơn. Chung cư mini càng cần phải tuân thủ, nếu không khắt khe hơn thì ít ra cũng tương tự như các công trình nhà chung cư khác.
Người dân ở chung cư nhỏ không những không lo lắng về nguy cơ cháy nổ mà còn thiếu cả kỹ năng xử lý hoặc tự giải cứu khi hỏa hoạn xảy ra. Có bao nhiêu đợt tập huấn và huấn luyện kỹ năng PCCC định kỳ? Có bao nhiêu đợt kiểm tra và bao nhiêu vụ được xử lý do không tuân thủ các yêu cầu này? Rất khó để có câu trả lời chính xác từ phía ban quản trị chung cư lẫn cơ quan quản lý!
Chung cư mini cần nhiều khoảng trống để có thể thoát nạn. Nhưng cần thiết hơn là chuyện nâng cao ý thức và kỹ năng thoát hiểm cho những người sống ở đây.
HoREA đề xuất ‘nên quản, không nên cấm chung cư mini’Đó là đề xuất của Hiệp hội Bất động sản TP.HCM đến Quốc hội khi nhận định chung cư mini là sản phẩm nhà ở rất cần thiết cho xã hội do có giá cho thuê, giá bán vừa túi tiền.