Trước đó tháng 1-2023, Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV) đề xuất Bộ Giao thông vận tải cho phép triển khai ETC với xe vào sân bay sau khi các nhà cung cấp dịch vụ ETC hoàn thiện hệ thống thu phí không dừng tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất.
Đến nay đề xuất trên chưa thực hiện được do gặp vướng mắc về cơ sở pháp lý, các trạm thu phí xe vào sân bay vẫn thu tiền thủ công.
Cụ thể, quyết định số 19/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng về thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ theo hình thức ETC có quy định nhà cung cấp dịch vụ thu phí được phép đề xuất triển khai mở rộng thêm dịch vụ mới trên cơ sở đảm bảo lợi ích xã hội, hiệu quả dự án.
Tuy nhiên Luật đầu tư theo phương thức đối tác công tư (PPP) quy định "doanh nghiệp dự án PPP là doanh nghiệp do nhà đầu tư thành lập có mục đích duy nhất để ký kết và thực hiện hợp đồng dự án PPP".
Theo quy định này, các nhà cung cấp dịch vụ ETC được thành lập với mục đích chỉ để thực hiện nhiệm vụ thu phí dịch vụ sử dụng đường bộ. Nếu muốn mở rộng dịch vụ trên nền tảng hệ thống thu phí ETC cần phải điều chỉnh dự án thu phí không dừng để bổ sung các dịch vụ tăng thêm.
Bên cạnh đó, quyết định số 19/2020/QĐ-TTg cũng có quy định tài khoản thu phí của chủ xe hiện tại chỉ được sử dụng để trả phí dịch vụ sử dụng đường bộ. Hệ thống ETC cũng như nhà cung cấp dịch vụ này không phải là tổ chức cung ứng dịch vụ trung gian thanh toán.
Theo chỉ đạo của Bộ Giao thông vận tải, Cục Đường bộ đã tiếp thu, giải trình ý kiến của các bộ ngành về việc mở rộng dịch vụ ETC với xe vào sân bay.
Qua đó, cục nhận định việc thu phí ETC với xe vào các sân bay mang lại thuận tiện cho người sử dụng, tận dụng nền tảng, hệ thống ETC sẵn có mà không phải đầu tư mới một số hệ thống tương tự…
Đến thời điểm này, ETC đã trở thành quen thuộc đối với các chủ xe khi có gần 5 triệu xe dán thẻ để sử dụng dịch vụ này (đạt trên 90% tổng số xe trên cả nước), số lượng giao dịch thông qua hệ thống ETC chiếm tới 90% tổng số giao dịch qua các trạm thu phí trên cả nước.
Cục Đường bộ nhận định trong xu thế chung của việc ứng dụng giao thông thông minh đang thịnh hành trên thế giới, việc mở rộng các dịch vụ thanh toán trên nền tảng hệ thống ETC đã đầu tư như: thu phí tại sân bay, bãi đỗ xe… là cần thiết, tạo thuận tiện cho người dân.
Để có cơ sở đánh giá, hoàn thiện hành lang pháp lý bảo đảm phù hợp, hiệu quả, Cục Đường bộ đề xuất Bộ Giao thông vận tải báo cáo Thủ tướng cho phép các nhà cung cấp dịch vụ ETC triển khai thí điểm mở rộng thêm dịch vụ thu phí không dừng tại sân bay Nội Bài và Tân Sơn Nhất trong thời gian là 6 tháng.
Trên cơ sở quá trình triển khai và kết quả thí điểm ETC tại các sân bay, Bộ Giao thông vận tải tổ chức đánh giá tác động và rà soát, nghiên cứu đề xuất phương án xử lý phù hợp, đúng quy định pháp luật; thực hiện điều chỉnh, bổ sung quyết định số 19/2020/QĐ-TTg của Thủ tướng đồng thời với quá trình triển khai thí điểm ETC tại các sân bay.
Việc thu phí xe vào sân bay, phí đỗ xe, phí cảng biển theo hình thức không dừng (ETC) hoàn toàn có thể thực hiện được nhưng hiện gặp vướng mắc về pháp lý cần tháo gỡ.