Tháng 4-2022, UNESCO đã trao bằng công nhận Vườn quốc gia Núi Chúa là khu dự trữ sinh quyển thế giới - Ảnh: DUY NGỌC
Liên quan đến Vườn quốc gia Núi Chúa, mới đây, Bộ Tài nguyên và Môi trường đã đăng tải công khai nội dung tham vấn báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM) về dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Vĩnh Hy ở xã Vĩnh Hải (huyện Ninh Hải).
Nội dung ĐTM trên đã thu hút nhiều ý kiến lo lắng việc cho làm dự án sẽ ảnh hưởng đến rừng trong Vườn quốc gia Núi Chúa - khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Dự án sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái và cảnh quan Vườn quốc gia Núi Chúa
Theo ĐTM được Bộ Tài nguyên và Môi trường tư vấn cộng đồng cho thấy khu vực rừng dự kiến thực hiện dự án có nhiều loài động vật có giá trị bảo tồn, gồm: Diều hoa Miến Điện ghi trong nghị định số 32 về hạn chế khai thác (sử dụng vì mục đích thương mại).
5 loài bò sát, lưỡng cư trong Sách đỏ Việt Nam (gồm: nhông Leiolepis guttata, rắn sọc dưa Elaphe radiata, rắn ráo thường Ptyas korros, rắn cạp nong Bungarus fasciatus, rắn hổ mang thường Naja atra) và 2 loài có tên trong nghị định số 32, đều ở nhóm IIB là rắn sọc dưa Elaphe radiate và rắn cạp nong Bungarus fasciatus.
Đối với thực vật có 4 loài thực vật có giá trị bảo tồn, trong đó có 3 loài có tên trong IUCN 2016, 1 loài có tên trong Sách đỏ Việt Nam, 1 loài có tên trong nghị định 32 và có 3 loài nằm trong danh mục CITES 2017 (gồm thiên tuế lược; dây gắm; lòng mức trái to và xương rồng gai).
Bên cạnh đó có khoảng 311 loài cây có giá trị sử dụng làm thuốc, lấy gỗ, làm cảnh, cho tinh dầu, làm thức ăn cho người…
Trong quá trình triển khai dự án, sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến hệ sinh thái và cảnh quan Vườn quốc gia Núi Chúa.
Bởi dự án chỉ cách ranh giới phân khu bảo vệ nghiêm ngặt hệ sinh thái và cảnh quan của Vườn quốc gia Núi Chúa... 50m và còn ảnh hưởng trực tiếp đến vịnh Vĩnh Hy (cách dự án 100m).
Thẩm quyền quyết định thuộc Thủ tướng
Ngày 29-9, thông tin với Tuổi Trẻ Online, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận cho biết dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Vĩnh Hy có tổng diện tích là 64,6ha.
Trong đó, nhu cầu chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án là 11,5ha tại khoảnh 2, 3, 5 tiểu khu 150, thuộc phân khu dịch vụ, hành chính, lâm phần quản lý của Ban quản lý Vườn quốc gia Núi Chúa.
Trong đó, gồm 10,6ha rừng tự nhiên (rừng gỗ tự nhiên núi đá nghèo kiệt) và 0,9ha rừng trồng (rừng trồng khác núi đá; loài cây điều).
Toàn bộ diện tích 11,5ha nêu trên thuộc quy hoạch đưa ra ngoài 3 loại rừng giai đoạn 2016 - 2025 tại nghị quyết số 13 của Hội đồng nhân dân tỉnh.
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn thông tin dự án diện tích 11,5ha rừng tự nhiên nêu trên thuộc tiêu chí xác định dự án được chuyển mục đích sử dụng rừng tự nhiên sang mục đích khác và thuộc thẩm quyền xem xét quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng của Thủ tướng Chính phủ.
Do vậy, nếu được Thủ tướng Chính phủ xem xét quyết định chủ trương chuyển mục đích sử dụng rừng sang mục đích khác, UBND tỉnh Ninh Thuận sẽ tiếp tục chỉ đạo các cơ quan chức năng triển khai các bước tiếp theo theo quy định.
Tham vấn ý kiến của Ủy ban UNESCO Việt Nam và cộng đồng dân cư
Sơ đồ vị trí khu vực nghiên cứu trong khu vực vịnh Vĩnh Hy - Ảnh chụp từ báo cáo ĐTM
Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh cho biết UBND tỉnh đã chỉ đạo Ban quản lý Vườn quốc gia Núi Chúa chủ trì, phối với các cơ quan, đơn vị liên quan tham vấn ý kiến của Ủy ban UNESCO Việt Nam và MAB Việt Nam nhằm đảm bảo việc triển khai thực hiện dự án phù hợp với các điều khoản cam kết quốc tế khi được công nhận Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa.
"Đầu tháng 11 tới đây, chủ dự án đầu tư sẽ phối hợp với UBND xã Vĩnh Hải tổ chức họp tham vấn lấy ý kiến cộng đồng dân cư, cá nhân chịu tác động trực tiếp bởi tác động môi trường do các hoạt động của dự án gây ra và sẽ có văn bản gửi trực tiếp đến UBND xã Vĩnh Hải, Ủy ban Mặt trận Tổ quốc Việt Nam xã Vĩnh Hải, Ban quản lý Vườn quốc gia Núi Chúa để tham vấn theo quy định" - Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Ninh Thuận thông tin.
Cũng theo sở, dự án này thực hiện trong phân khu dịch vụ hành chính của Vườn quốc gia Núi Chúa, thuộc vùng đệm của Khu dự trữ sinh quyển thế giới Núi Chúa.
Tháng 4-2022, Tổ chức Giáo dục, Văn hóa và Khoa học của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) đã trao bằng công nhận Vườn quốc gia Núi Chúa là Khu dự trữ sinh quyển thế giới.
Cùng thời gian trên Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng trao bằng xếp hạng danh lam thắng cảnh vịnh Vĩnh Hy là di tích cấp quốc gia.
Đường đi của dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp
Tháng 10-2015, dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Vĩnh Hy được UBND tỉnh Ninh Thuận chấp thuận chủ trương đầu tư cho Công ty Syrena Việt Nam (thành viên của BIM Group) làm chủ đầu tư với tổng vốn đầu tư 1.600 tỉ đồng.
Đến tháng 1-2022, dự án được phê duyệt đồ án điều chỉnh cục bộ quy hoạch chi tiết tỉ lệ 1/500, có vốn đầu tư 1.600 tỉ đồng, triển khai trong giai đoạn 2022 - 2025.
Đến tháng 11-2022, Ban cán sự Đảng UBND tỉnh Ninh Thuận có văn bản gửi Thường trực Tỉnh ủy xin chủ trương trình cấp thẩm quyền xem xét quyết định chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng sang mục đích khác để thực hiện dự án khu nghỉ dưỡng cao cấp Vĩnh Hy.
Trong đó, xin chủ trương chuyển 11,61ha rừng đặc dụng (trong đó có rừng tự nhiên là 10,5ha, còn lại là rừng trồng và đất chưa có rừng).
Đến tháng 1-2023, Tỉnh ủy Ninh Thuận có văn bản thống nhất các nội dung đề nghị của Ban cán sự Đảng UBND tỉnh.
Nhưng Tỉnh ủy Ninh Thuận lưu ý khi trình cấp có thẩm quyền phê duyệt chuyển mục đích sử dụng rừng, đất rừng phải đảm bảo chặt chẽ, đúng quy định pháp luật...; hạn chế tối đa ảnh hưởng tác động tiêu cực, gắn với bảo tồn, phát triển rừng, môi trường biển của Vườn quốc gia Núi Chúa.
Tỉnh ủy Ninh Thuận yêu cầu chỉ cho phép triển khai dự án khi báo cáo ĐTM đã được cơ quan có thẩm quyền phê duyệt.
Doanh nghiệp ở Ninh Thuận tự ý triệt hạ rừng phi lao để... làm dự ánCông ty cổ phần Ninh Chữ Bay (Ninh Thuận) đã tự ý cưa hạ 1ha rừng phi lao để làm dự án khi chưa được phép.