Trung tuần tháng Chín, Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội (HNX) đã phối hợp với Tổng Công ty Lưu ký và Bù trừ Chứng khoán Việt Nam (VSDC) đã tổ chức Hội nghị phổ biến quy định về đăng ký, lưu ký và đăng ký giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tập trung năm 2023.

Đăng ký, lưu ký tập trung tại VSDC

Tại Hội nghị, đại diện Vụ Phát triển thị trường Ủy ban Chứng khoán Nhà nước đã hướng dẫn chi tiết việc đăng ký, lưu ký, thực hiện quyền, chuyển quyền sở hữu, thanh toán giao dịch và tổ chức thị trường giao dịch trái phiếu doanh nghiệp chào bán riêng lẻ tại thị trường trong nước theo Thông tư số 30/2023/TT-BTC.

Theo đó, trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phải được đăng ký, lưu ký tập trung tại VSDC theo quy định Nghị định 65/2022/NĐ-CP.

Cụ thể, nhà đầu tư có nhu cầu giao dịch trên hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, thành viên lưu ký phải đăng ký với VSDC thông tin tài khoản lưu ký của nhà đầu tư đã cập. Theo đó, doanh nghiệp phát hành, VSDC, thành viên lưu ký chịu trách nhiệm thực hiện quyền cho người sở hữu trái phiếu đã đăng ký tại VSDC theo quy định tại Luật Chứng khoán và các quy định pháp luật liên quan.

Các trường hợp thực hiện quyền đối với trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, bao gồm: Lấy ý kiến người sở hữu trái phiếu; Thanh toán gốc, lãi trái phiếu; Chuyển đổi trái phiếu chuyển đổi, hoán đổi trái phiếu; Mua lại trước hạn và các quyền khác theo quy định của pháp luật. Các hành vi vi phạm sẽ bị xử phạt theo quy định tại Điều 18 Nghị định số 156/2020/NĐ-CP quy định chế tài xử phạt đối với vi phạm quy định về niêm yết chứng khoán, đăng ký giao dịch chứng khoán.

Về hoạt động đăng ký, lưu ký trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại VSDC áp dụng cho các trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ được phát hành kể từ khi Nghị định số 153 có hiệu lực thi hành. Đại diện của VSDC hướng dẫn tổ chức phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đăng ký trái phiếu trong vòng 5 ngày làm việc kể từ ngày Ủy ban Chứng khoán Nhà nước thông báo đã nhận được báo cáo kết quả chào bán trái phiếu chuyển đổi riêng lẻ, trái phiếu kèm chứng quyền riêng lẻ của công ty đại chúng, công ty chứng khoán, công ty quản lý quỹ đầu tư chứng khoán; Hoặc 5 ngày làm việc kể từ ngày doanh nghiệp phát hành công bố thông tin về kết quả chào bán theo quy định tại Nghị định 153 đối với các trường hợp không thuộc quy định nêu trên. Tổ chức phát hành làm thủ tục đăng ký trái phiếu trực tiếp với VSDC hoặc thông qua công ty chứng khoán.

Đăng ký giao dịch chậm nhất là 15 ngày

Tại hội nghị, đại diện HNX phổ biến quy định về hoạt động đăng ký giao dịch trái phiếu doanh nghiệp phát hành riêng lẻ tại Sở Giao dịch Chứng khoán Hà Nội. Đối tượng là các doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ kể từ khi Nghị định số 153/2020/NĐ-CP có hiệu lực thi hành và còn dư nợ.

Theo đó, thời hạn thực hiện đăng ký giao dịch chậm nhất là 15 ngày làm việc kể từ ngày được cấp Giấy chứng nhận đăng ký trái phiếu của VSDC, doanh nghiệp phát hành trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ phải thực hiện đăng ký giao dịch trái phiếu trên hệ thống giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ của HNX.

Hồ sơ đăng ký giao dịch được quy định tại Nghị định số 65/2022/NĐ-CP. Doanh nghiệp đăng ký giao dịch chịu trách nhiệm trước pháp luật về tính chính xác, trung thực, đầy đủ của hồ sơ đăng ký giao dịch và các thông tin công bố.

Bên cạnh đó, đại diện HNX cũng hướng dẫn chi tiết cách thức thực hiện đăng ký giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ thông qua chuyên trang thông tin trái phiếu doanh nghiệp.

Tổng quan tình hình phát hành và giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ, sau gần 2 tháng đi vào hoạt động (đến ngày 15/9), hệ thống đã có 54 mã trái phiếu của 15 tổ chức phát hành đã thực hiện đăng ký giao dịch, giá trị giao dịch bình quân khoảng 267 tỷ đồng/phiên.

Theo ông Nguyễn Hoàng Dương, Phó Vụ trưởng Vụ Tài chính Ngân hàng, Bộ Tài chính, hệ thống giao dịch đã góp phần tăng cường tính thanh khoản của thị trường đồng thời các dữ liệu trên hệ thống sẽ phục vụ công tác hậu kiểm của các cơ quan quản lý nhà nước đối với những vi phạm có thể phát sinh trên thị trường.

Tuy nhiên, ông Dương cho rằng đến hiện tại, giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đăng ký giao dịch trên HNX chỉ đạt khoảng 5% tổng giá trị trái phiếu phải đăng ký trên thị trường. Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp vẫn còn chậm trả lãi trái phiếu, chậm thực hiện nghĩa vụ trái phiếu đối với nhà đầu tư trong thời gian vừa qua.

Ông Dương cho biết Bộ Tài chính đã làm việc trực tiếp với các doanh nghiệp có dư nợ trái phiếu đến hạn lớn trong năm 2022 và 2023 và thường xuyên có các văn bản đôn đốc, yêu cầu các doanh nghiệp phải bố trí, cân đối các nguồn lực tài chính để thanh toán bằng được nghĩa vụ trái phiếu với nhà đầu tư.

“Bộ Tài chính cũng phối hợp với Bộ Công an để đẩy nhanh tiến độ điều tra các vụ việc vi phạm để sớm có phương án xử lý thanh toán tiền cho nhà đầu tư đối với các doanh nghiệp có vi phạm trong thời gian qua,” ông Dương nhấn mạnh.

Ông Dương cho biết, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu hoàn thiện khung khổ pháp lý để tăng cường công tác quản lý giám sát, đảm bảo tính minh bạch của thị trường cũng như tiếp tục phối hợp với các bộ ngành để có các giải pháp ổn định môi trường kinh tế vĩ mô, tháo gỡ khó khăn trên thị trường bất động sản, kiểm soát lạm phát để duy trì động lực phát triển kinh tế./.