Trong thời gian không xa, giá gạo xuất khẩu sang Châu Âu có thể vượt mức 2.000USD/tấn. Tuy nhiên, ngành gạo cần tái cơ cấu mạnh mẽ.

Hướng tới mức giá 2.000USD/tấn

Mới đây, Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An (TP.Cần Thơ) ký hợp đồng bán 3.000 tấn gạo thơm ST20 và Jasmine cho 3 khách hàng tại Đức mức giá đáng "khủng": Giá gạo ST20 đạt trên 1.000USD/tấn, gạo Jasmine đạt khoảng 600USD/tấn. Trong đợt giao lô hàng lần đầu tiên, Công ty CP Nông nghiệp công nghệ cao Trung An sẽ giao 6 container với khoảng 150 tấn gạo.

Theo đánh giá của Hiệp hội Lương thực Việt Nam - đây là mức giá đáng mơ ước và là kỷ lục mới của ngành lúa gạo Việt Nam trong quá trình xuất khẩu nhiều năm qua.

Ông Phạm Thái Bình - Phó chủ tịch Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An cũng khẳng định: Đã qua thời Việt Nam xuất khẩu gạo lấy số lượng làm chủ lực, bởi nhu cầu của người tiêu dùng trên thị trường đã thay đổi rất nhiều.

Cũng theo ông Phạm Thái Bình, khi Hiệp định Thương mại tự do EU-Việt Nam (EVFTA) được thực thi (từ 1.8.2020-PV), giá trị của gạo Việt Nam đã được nâng cao tại thị trường EU, sức cạnh tranh của gạo Việt Nam đã được nâng lên tầm cao mới.

"Khi thực thi EVFTA, thuế suất giảm về 0%, giá bán lẻ của gạo Việt sẽ có sức cạnh tranh lớn với các quốc gia xuất khẩu gạo khác" - ông Phạm Thái Bình nói.

Ông Bình cũng cho biết thêm, so với các thị trường nhập khẩu khác, thị trường EU chấp nhận nhập khẩu gạo với mức giá cao, có sản phẩm gạo lên đến 2.000USD/ tấn và Việt Nam có thể đạt được điều này.

Không chỉ riêng Trung An, mới đây, doanh nghiệp Cỏ May cũng xuất khẩu lô hàng gạo cao cấp sang Úc với giá trên 1.000USD/tấn. Cỏ May cũng đang chuẩn bị những lô hàng khác với giá trị cao để xuất khẩu sang thị trường EU và tin tưởng giá gạo phẩm cấp cao của Việt Nam sẽ đạt được mức giá cao.

Vào thị trường EU không dễ

Theo các thương nhân ngành lúa gạo, để thâm nhập vào thị trường EU, ngoài vấn đề giá, yếu tố chất lượng là vấn đề tiên quyết. So với các thị trường nhập khẩu khác, thị trường EU chấp nhận nhập khẩu gạo với mức giá cao, có sản phẩm gạo lên đến 2.000USD/tấn. Đổi lại, EU yêu cầu rất cao về đảm bảo chất lượng, vệ sinh an toàn thực phẩm, các giá trị dinh dưỡng và nhiều tiêu chuẩn khác.

“Chỉ cần không đạt được được các tiêu chuẩn do Châu Âu ban hành về xuất xứ hàng hóa, điều kiện kho bãi, điều kiện môi trường, điều kiện về vệ sinh an toàn thực phẩm, hàng hóa sẽ không thể vào được thị trường EU.

Thậm chí, dù lô hàng đã nhập cảng bên Châu Âu, bạn hàng kiểm tra hàng hóa thấy không đúng với hợp đồng đã ký toàn bộ lô hàng đã xuất sẽ bị trả lại và bạn hàng yêu cầu phải chịu thêm các chi phí phát sinh khác” – ông Phạm Thái Bình nhấn mạnh.

Nếu chỉ tập trung vào số lượng xuất khẩu, không tập trung vào việc nâng cao chất lượng sản phẩm, phát triển vùng nguyên liệu, truy xuất nguồn gốc hay xây dựng thương hiệu cho sản phẩm, doanh nghiệp sẽ rất khó thâm nhập và trụ vững ở thị trường EU.

Theo Bộ NNPTNT, ngành lúa gạo đang tái cơ cấu mạnh mẽ để đáp ứng các tiêu chuẩn từ thị trường EU; nhiều doanh nghiệp đang tập trung triển khai chương trình cánh đồng mẫu lớn theo mô hình liên kết trực tiếp với người nông dân theo phương thức đôi bên cùng có lợi - “nông dân sản xuất theo yêu cầu của doanh nghiệp”. 

Đến nay, nhiều doanh nghiệp đã liên kết với nông dân xây dựng các cánh đồng mẫu lớn. Trong đó, Trung An đã phát triển được 30.000ha diện tích cánh đồng đáp ứng tiêu chuẩn quản lý chất lượng.

Doanh nghiệp này đang dành riêng 800ha tại Kiên Giang phát triển vùng nguyên liệu lúa hữu cơ 100% tự nhiên không phân thuốc bảo vệ thực vật. Đến nay, 100ha tại khu vực này đã được cấp chứng chỉ Organic của Mỹ và EU, đủ điều kiện để xuất khẩu vào các thị trường có hàng rào kỹ thuật cao.