Không quân Mỹ gần đây thử nghiệm một loại bom chùm mới được cho sẽ không còn để lại những quả bom chưa phát nổ trên chiến trường, điều vốn có thể giết chết dân thường vô tội vài thập niên sau, theo hãng tin Sputnik.
Mỹ thử nghiệm thả 10 quả bom phân mảnh BLU-136 thế hệ kế tiếp
Trong các cuộc thử nghiệm tại căn cứ không quân Nellis ở bang Nevada (Mỹ) hồi tháng 7, không quân Mỹ đã thả 10 quả bom tấn công khu vực thế hệ kế tiếp BLU-136 vào các mục tiêu để kiểm tra tính hiệu quả của vũ khí này.
Máy bay ném bom B-1B Lancer của không quân Mỹ thả bom chùm trong một cuộc tập trận bắn đạn thật. Ảnh: AFP
BLU-136 nặng 907 kg, được thiết kế để thay thế kho bom chùm hiện tại của Lầu Năm Góc. Không giống như bom chùm, bom BLU-136 bắn ra các mảnh kim loại thay vì bom con có thể phát nổ bất cứ lúc nào dù hàng thập niên sau.
“Các cuộc thử nghiệm được thiết kế để thu thập dữ liệu nhằm xác định hiệu suất hoạt động của BLU-136, đặc biệt là tại các khu vực chịu ảnh hưởng của vụ nổ và xuất hiện mảnh bom. Dữ liệu này sẽ giúp những nhà ra quyết định xác định được liệu BLU-136 có phải là sự thay thế khả thi cho kho bom chùm của không quân Mỹ hay không” – thông cáo báo chí của không quân Mỹ cho hay.
Theo không quân Mỹ, sự phân mảnh của loại bom mới này không có khả năng phát nổ, nghĩa là bất kỳ mảnh bom nào còn sót lại không thể phát nổ vào thời gian sau đó.
Nguy hiểm tiềm ẩn
Theo báo New York Times năm 2017, bom bi được bắn ra từ bom chùm có tỉ lệ phát nổ cao tới 20%, nghĩa là 1/5 những mảnh bom được bắn ra sẽ lưu lại trên mặt đất mà không phát nổ ngay.
Những quả bom bi này có thể tồn tại trong nhiều thập niên và gây nguy hiểm cho dân thường, đặc biệt là trẻ em khi vô tình tìm thấy chúng. Những quả bom này có thể phát nổ bất cứ lúc nào.
Bom chùm được sử dụng trong nhiều cuộc xung đột. Trong những năm 1960 và 1970, Mỹ thực hiện chiến dịch ném bom bí mật chống lại Lào. Mỹ đã thả hai triệu tấn bom vào quốc gia Đông Nam Á này, trong đó khoảng 80 triệu quả bom bi chưa bao giờ phát nổ.
Hơn 20.000 người Lào đã thiệt mạng do bom chưa nổ kể từ khi kết thúc chiến tranh vào năm 1975 và phần lớn diện tích đất nông nghiệp vẫn không thể sử dụng được cho đến này nay.
Do những tranh cãi về việc sử dụng loại vũ khí này, hơn 108 quốc gia đã ký Công ước kiểm soát bom đạn chùm năm 2008 để từ bỏ sử dụng loại bom này. Tuy nhiên, Mỹ từ chối ký hiệp ước song Tổng thống Mỹ khi đó là ông George W. Bush đưa ra một cam kết riêng rằng đến năm 2019 Mỹ sẽ chấm dứt sử dụng vũ khí này.
Một bom chùm chứa hơn 600 bom bi do một máy bay của Israel thả xuống trong cuộc chiến tranh Lebanon năm 2006. Ảnh: AP
Theo quan điểm của Lầu Năm Góc vào lúc đó, bom đạn chùm thật sự là vũ khí nhân đạo. Dữ liệu do WikiLeaks công bố tiết lộ Mỹ đã gây sức ép lên các quốc gia đồng minh hoặc bác bỏ hiệp ước hoặc bác khái niệm về lệnh cấm. Mỹ cũng đã liên kết với chính phủ Anh để lách lệnh cấm và tiếp tục lưu trữ bom chùm tại Anh.
“Do những kẻ thù trong tương lai có khả năng sử dụng lá chắn dân sự cho các mục tiêu quân sự, chẳng hạn như thiết lập một mục tiêu quân sự trên mái một tòa nhà bị chiếm đóng, nên việc sử dụng vũ khí đơn nhất có thể dẫn tới thương vong cho dân thường nhiều hơn và thiệt hại nhiều hơn so với bom đạn chùm” – tuyên bố chính sách năm 2008 của Lầu Năm Góc cho hay.
“Vì thế việc loại bỏ bom chùm là không thể chấp nhận được vì không chỉ gây ra hệ quả tiêu cực về mặt quân sự mà còn gây hậu quả tiềm tàng cho dân thường” – tuyên bố viết tiếp.
Năm 2017, quan điểm này được Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ khi đó là Patrick Shanhan tái khẳng định.
“Dẫu Bộ Quốc phòng đang tìm cách triển khai một thế hệ vũ khí mới có độ tin cậy cao hơn, song chúng tôi không thể mạo hiểm bởi kế hoạch có thể thất bại hoặc chấp nhận khả năng gia tăng thương vong cho quân đội và dân thường khi từ bỏ những khả năng tốt nhất hiện có” – hãng tin AP dẫn lời ông Shanhan khi đó.
“Bom đạn chùm là vũ khí hợp pháp có công dụng quân sự rõ ràng” – ông Shanhan khẳng định.
