Hồi tháng 1, một loạt "dân văn phòng" ở Mỹ chia sẻ trong nhóm trò chuyện rằng họ có thể tăng lợi nhuận trong danh mục đầu tư cổ phiếu bằng cách thu hút các nhà giao dịch quyền chọn (option dealer) về phía mình. Dường như, họ đã tìm thấy cách thức đầu tư có lợi mới.

Dù không còn mới và không phải là cách thức đầu tư không rủi ro, nhưng chiến lược được thảo luận trên Reddit với chủ đề r/wallstreetbets (tạm dịch: đặt cược vào Phố Wall) lại khá đơn giản. Chi một khoản tiền để đặt cược cổ phiếu của bạn sẽ đi lên với hy vọng người bán cũng mua cổ phiếu đó nhằm mục đích phòng hộ. Theo đó, một "vòng lặp" diễn ra, thúc đẩy thị trường lên cao hơn, hoặc về lý thuyết là như vậy.

Giờ đây, vì ngẫu nhiên hoặc có chủ đích, một điều gì đó như vậy dường như lại diễn ra trên quy mô lớn với nhóm cổ phiếu công nghệ của Mỹ, khiến đà tăng phi mã đổi chiều và thậm chí còn chứng kiến diễn biến tồi tệ hơn sự sụt giảm của tuần trước. "Đội quân" các nhà đầu tư nhỏ lẻ đã dồn dập đổ tiền vào quyền chọn một cách hứng khởi. Gần đây, SoftBank cũng mua những vị thế lớn trong các hợp đồng quyền chọn của cổ phiếu công nghệ lớn của Mỹ.

Hôm 6/9, Financial Times đưa tin rằng trong vài tháng qua, SoftBank đã thu về khoản lãi chưa thực hiện khoảng 4 tỷ USD từ các khoản đặt cược quyền chọn với khoảng 30 tỷ USD giá trị cổ phiếu. Vị thế đặt cược được thực hiện theo chỉ dẫn của nhà sáng lập Masayoshi Son.

Julian Emanuel, giám đốc chiến lược cổ phiếu và phái sinh tại BTIG, cho hay: "Toàn bộ mùa hè này là ‘sàn diễn’ của các nhà đầu tư nhỏ lẻ, nhóm đầu tư tổ chức lại đưa ra động thái sau đó. Nhóm đầu tư nhỏ lẻ và cả tổ chức đều đã mắc kẹt quá lâu, lăn cầu tuyết đã được đẩy lên cao với tốc độ rất nhanh và giờ đây trận tuyết lở rất có khả năng xảy ra."

Vị thế mở đối với cổ phiếu Amazon tăng vọt trong thời gian gần đây.

Dù SoftBank thu hút sự chú ý của cả thị trường về động thái táo bạo, nhưng một số nhà phân tích lưu ý rằng tầm ảnh hưởng của công ty này vẫn còn tương đối nhỏ so với phần còn lại của thị trường. Nhân tố mang đến sự ảnh hưởng lớn hơn là các nhà đầu tư nhỏ lẻ - đã chi tới 40 tỷ USD để đặt cược quyền chọn mua, theo số liệu từ the Options Clearing Corp. Trong khi đó, khoản tiền đã chi của SoftBank là thấp nhất.

Bằng chứng về rủi ro thị trường đi xuống đã được thể hiện rất rõ ràng vào phiên giao dịch hôm thứ Năm và thứ Sáu, khi có thời điểm Nasdaq 100 rớt đến 10%. Scott Bauer, CEO tại Prosper Trading Academy, cho biết việc SoftBank "nhảy" vào thị trường quyền chọn sau khi chứng kiến nhóm nhà đầu tư nhỏ lẻ "xâu xé" suốt cả mùa hè là có thể đoán trước. Ông nói, dù ai là người khởi xướng xu hướng này, thì rõ ràng rằng nó không hề tồn tại mãi mãi.

Bauer cho hay: "Không có chiến lược nào là hoàn hảo, đó là điều chắc chắn. Bạn chứng kiến các nhà đầu tư từ Robinhood, nhà đầu tư ‘chân ướt chân ráo’, họ chưa từng chứng kiến hay trải qua biến động của thị trường và họ chỉ biết mua vào một cách mù quáng. Đây là ‘liều thuốc’ thực tế đầu tiên đối với họ, cho thấy rằng thị trường không phải lúc nào cũng chỉ tăng giá."

Dù đây là chiến lược đầu tư gồm một hay nhiều người thực hiện, khối lượng giao dịch quyền chọn đã bùng nổ đối với các cổ phiếu công nghệ lớn như Facebook, Amazon, Netflix và Alphabet. Tổng vị thế mở của nhóm Faang đã tăng lên với tốc độ nhanh nhất từ trước tới nay với phần lớn lệnh các lệnh đều đặt cược vào xu hướng tăng giá của nhóm này. Đây là một sự kiện bất thường bởi số lệnh bán thường vượt xa số lệnh mua khi các nhà giao dịch muốn phòng ngừa rủi ro suy thoái.

Sự tương quan ở đây không phải mối quan hệ nguyên nhân – kết quả và cổ phiếu công nghệ vẫn có thể tăng mạnh mà không cần đến xu hướng đặt cược quyền chọn. Tuy nhiên, việc phân biệt 2 yếu tố thúc đẩy đó lại không hề dễ. Số lượng đặt cược đối với Amazon đạt trung bình 146.000 lượt trong 30 ngày tính đến thứ Tư tuần trước – gần chạm mức kỷ lục, và kéo dài giúp cổ phiếu này tăng tới 9%. Trong khi đó, Apple là 3 triệu lượt – mức cao nhất trong 6 năm qua, khi cổ phiếu tăng 24%. Số lượng đặt cược giá lên hàng ngày của Tesla là 2 triệu và cổ phiếu tăng 28%.

Nhà đầu tư nhỏ lẻ đã chi hàng chục triệu USD cho quyền chọn mua.

Steve Sosnick – chiến lược gia trưởng tại Interactive Brokers, lại nhận thấy bằng chứng về việc các nhà đầu tư nhỏ lẻ đang làm theo chiến lược được chia sẻ trên r/wallstreetbets. Ông cho hay: "Nhu cầu tư nhóm nhà đầu tư nhỏ lẻ là điều chắc chắn. Họ bắt đầu coi đây là một cỗ máy kiếm tiền. Họ mua quyền chọn như một cách sử dụng đòn bẩy đối với một cổ phiếu chỉ tăng giá và tăng giá. Nhưng tôi cũng cho rằng các quỹ lớn hơn đã gia nhập cuộc chơi vì những lý do tương tự hoặc vì họ đủ lớn để buộc các nhà tạo lập thị trường và người bán khác phải ‘cover’ (mua bù vị thế bán khống)."

Đây không phải lần đầu tiên nhóm nhà đầu tư đến từ Reddit đổ tiền vào thị trường chứng khoán và quyền chọn. Trước khi dịch Covid-19 khiến thị trường lao dốc, các công ty thường "đối tượng" để đầu cơ như Plug Power Inc., Virgin Galactic Holdings Inc. và Tesla đã trở thành những cái tên phổ biến trên diễn đàn này. Trong 14 ngày tính đến ngày 20/2, khối lượng đặt cược quyền chọn hàng ngày của Virgin Galatic đã tăng gấp 30 lần và cổ phiếu tăng giá gấp đôi, khi Plug Power là 20 lần, cổ phiếu tăng gần 30%. Trong khi đó, Tesla ghi nhận hơn 2 triệu lượt trong 30 phiên tính đến giữa tháng 2 và cổ phiếu tăng 40% trong chưa đầy 1 tháng.

Emanuel đến từ BTIG đồng tình với Sosnick, cho biết ông cũng nhận thấy những dấu hiệu cho thấy các quỹ phòng hộ - ban đầu nghi ngờ về chiến thuật này, cuối cùng đã đổ tiền vào. Ông nói: "Những gì chúng tôi đã thảo luận trong suốt tháng 8 khi sự biến động của nền kinh tế và thị trường chứng khoán tăng giá cùng diễn ra là việc mua những quyền chọn ngắn hạn dẫn đến động thái mua vào của nhà đầu tư tổ chức. Điều này dẫn đến việc các nhà đầu tư quyền chọn phải đưa ra chiến lược phòng hộ đối với short gamma (quyền chọn mua mà họ đã bán ra công chúng và những nhà đầu tư lớn khác), tạo ra càng nhiều cổ phiếu để mua thì cổ phiếu sẽ càng tăng cao." 

Tham khảo Bloomberg