Sáng 9/9, phiên xử vụ án đặc biệt nghiêm trọng xảy ra ở xã Đồng Tâm (Mỹ Đức, Hà Nội) kết thúc phần xét hỏi, chuyển sang phần tranh luận. Mở đầu, đại diện Viện KSND TP Hà Nội nêu quan điểm giải quyết vụ án và đề nghị mức án đối với từng bị cáo.

Đại diện VKS khẳng định, đất Đồng Sênh ở Đồng Tâm là đất quốc phòng nhưng từ năm 2013, ông Lê Đình Kình (SN 1936, đã chết) cùng một số bị cáo trong vụ án thành lập “Tổ đồng thuận” nhằm lôi kéo người dân, tuyên truyền, xuyên tạc về nguồn gốc đất đồng Sênh là đất nông nghiệp của xã Đồng Tâm để lấn chiếm, sử dụng.

Nhóm này cũng nhiều lần chống đối cơ quan chức năng, bắt giữ công an, cán bộ... Mặc dù được cơ quan chức năng thông báo yêu cầu công dân dừng những hoạt động vi phạm, tuy nhiên với bản chất ngoan cố, Lê Đình Kình (cầm đầu “Tổ đồng thuận”) tiếp tục thu thập thêm nhiều đối tượng vào mục đích của mình.

Sáng 9/1/2020, cảnh sát vào thôn Hoành bảo vệ các mục tiêu đã bị “Tổ đồng thuận” ném bom xăng, lựu đạn, dùng dao tấn công…

Bị cáo Lê Đình Chức (con trai ông Kình) khai tại tòa, khi 3 chiến sĩ bị rơi xuống hố, Chức dùng tuýp sắt gắn dao nhọn chọc xuống liên tiếp rồi nhiều lần đổ xăng, thiêu họ đến tử vong. Kiểm sát viên cho rằng, hành vi của bị cáo đã bất chấp pháp luật, vì tham lam, gây ảnh hưởng tới lợi ích của người dân khác.

Các bị cáo còn dùng bùi nhùi, bom xăng, gạch đá… tấn công cảnh sát. Để đảm bảo an toàn, cảnh sát phải tiến hành bắt quả tang nhưng đã bị các bị cáo đổ xăng, thiêu 3 người tử vong.

VKS nhận định, các bị cáo giết người hết sức dã man, gây ảnh hưởng tới hoạt động đúng đắn của nhà nước, gây bất bình cho nhân dân… Hậu quả vụ án là không gì bù đắp được cho gia đình các chiến sĩ công an.

“Chúng tôi tin rằng các anh mất đi không vô nghĩa, sự hy sinh của các anh làm đảm bảo bình yên của nhân dân, làm nhiều bị cáo ở đây thức tỉnh, ăn năn.” - đại diện VKS nói.

Luận vai trò từng bị cáo

Đánh giá tính chất, mức độ hành vi phạm tội của từng bị cáo, VKS thấy, các bị cáo Lê Đình Công, Bùi Viết Hiểu, Nguyễn Văn Tuyển, Nguyễn Quốc Tiến là chủ mưu, cầm đầu với mục đích giết người rõ ràng.

Đối với Lê Đình Công, Công tham gia “Tổ đồng thuận” từ năm 2013; thường xuyên tụ tập mọi người gây rối, chửi bới cán bộ xã, xuyên tạc nguồn gốc đất. Công bàn với Tuyển mua lựu đạn, chuẩn bị xăng để tiêu diệt công an. Bản thân Công đã góp 1 triệu đồng mua lựu đạn.

Ngày 1/1/2020, Công đăng tải video tuyên bố nếu công an đưa quân về thì “không tiêu diệt được 300 đến 500 thằng thì không nhìn mặt đồng bào cả nước”; dọa cho nổ trạm điện…

Rạng sáng ngày 9/1, Công gọi mọi người dậy để tấn công lực lượng công an. Lực lượng công an yêu cầu dừng lại nhưng Công và các bị cáo khác không chịu dừng tay.

Bị cáo Công trực tiếp ném lựu đạn, mong muốn giết càng nhiều càng tốt nên phạm vào tội giết người với tình tiết định khung tăng nặng như giết 2 người trở lên, giết người đang thi hành công vụ… Bị cáo này khai báo quanh co, có nhân thân xấu, từng bị phạt tù về tội cố ý gây thương tích nhưng không tự răn đe lại gây hậu quả đặc biệt nghiêm trọng nên cần loại bỏ vĩnh viễn khỏi đời sống xã hội.

Bị cáo Lê Đình Chức cũng chủ động chống đối, cùng mang hung khí lên trần nhà rồi ném bom xăng, lựu đạn về phía công an, dùng tuýp sắt gắn dao bầu chọc khiến 3 cảnh sát ngã xuống hố rồi cùng Doanh đổ xăng thiêu chết. Hành vi của bị cáo thể hiện sự mất nhân tính, không còn khả năng cải tạo.

Bị cáo Chức từng bị xét xử về tội tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Lê Đình Chức cũng giết trên 2 người, có tổ chức, có tính côn đồ… nên cần thiết phải loại bỏ vĩnh viễn khỏi đời sống.

Bị cáo Lê Đình Doanh nhiều năm qua cũng chống đối chính quyền nhằm chiếm đất Đồng Sênh. Doanh mua dao bầu, đi hàn vào tuýp sắt để chống đối.

Sáng 9/1, Doanh dùng gạch, bom xăng ném về phía công an và dùng dao bầu tấn công khiến 3 cảnh sát ngã xuống hố. Bị cáo này mang chậu xăng cho Chức rồi Chức châm lửa, đẩy xuống đốt chết 3 cảnh sát.

Hành vi của bị cáo trực tiếp gây ra cái chết cho 3 người, bản thân có nhân thân rất xấu, từng bị xét xử về các tội cướp tài sản, trộm cắp, tiêu thụ tài sản do người khác phạm tội mà có. Tuy nhiên, ở giai đoạn điều tra và tại tòa, Doanh đã ăn năn hối cải và là con của Lê Đình Công nên không cần thiết phải loại bỏ khỏi xã hội nhằm cho bị cáo làm lại cuộc đời.

Các bị cáo Bùi Viết Hiểu và Nguyễn Văn Tuyển cũng vì tham lam nên lôi kéo người khác. VKS xác định 2 bị cáo này đã phạm vào tội giết người với nhiều tình tiết tăng nặng nên cần xử lý nghiêm. Tuy nhiên, cả 2 không trực tiếp gây ra cái chết của 3 nạn nhân; Hiểu phạm tội khi đã trên 70 tuổi, Tuyển là người tàn tật và khai báo thành khẩn nhất… nên có thể xem xét giảm nhẹ hình phạt.

Bị cáo Nguyễn Quốc Tiến là người trực tiếp đi mua 10 quả lựu đạn, chuẩn bị xăng để chống đối, tham gia họp bàn để chống đối. Trong sáng 9/1, Tiến ném bom xăng về phía công an với động cơ giết người, không cảnh sát nào chết là nằm ngoài ý muốn của bị cáo nên cũng phạm tội giết người.

Với các bị cáo còn lại, kiểm sát viên đánh giá họ là nông dân, hiểu biết kém và đều hoạt động theo sự phân công của Lê Đình Kình, Lê Đình Công… Qua xét hỏi công khai tại tòa, các bị cáo đã nhận thức được sai phạm, ăn năn hối cải. VKS cho rằng, các bị cáo phạm tội với lỗi cố ý gián tiếp, không trực tiếp gây ra cái chết của 3 chiến sĩ công an.

Từ đó, VKS đề nghị HĐXX chuyển tội danh cho 19 bị cáo từ tội “Giết người” sang “Chống người thi hành công vụ” và đề nghị tòa áp dụng dưới mức hình phạt thấp nhất đối với một số bị cáo.

Kết lại, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt tử hình với 2 bị cáo Lê Đình Công và Lê Đình Chức về tội “Giết người”.

Cùng tội danh trên, bị cáo Lê Đình Doanh bị đề nghị án chung thân; Bùi Viết Hiểu và Nguyễn Quốc Tiến bị đề nghị từ 16-18 năm tù; Nguyễn Văn Tuyển từ 14-16 năm tù.

Với nhóm 23 bị cáo phạm tội “Chống người thi hành công vụ”, đại diện VKS đề nghị HĐXX tuyên phạt từ 15 tháng tù (cho hưởng án treo) đến 7 năm tù giam.

Tiến Nguyên