Tắc ở Sở Tài nguyên Môi trường

Theo ông Dũng, trước đây khâu tính tiền sử dụng đất (TSDĐ) do Sở Tài chính phụ trách theo luật Đất đai 2003. Nhưng sau năm 2014, luật Đất đai 2013 và Nghị định 44, công tác này được giao Sở Tài nguyên – Môi trường TP.HCM (TNMT) lập kế hoạch định giá đất cụ thể và tổ chức thực hiện việc xác định giá đất. “Tắc nghẽn” nằm ở đây. 

Đáng nói, nếu với các dự án bất động sản thực hiện ngoài TP.HCM, trung bình chỉ mất 3 – 4 tháng đã có kết quả thẩm định và phương án tính TSDĐ thì tại TP.HCM, hầu hết hồ sơ tính TSDĐ kéo dài nhiều năm vẫn chưa được giải quyết xong hoặc bị yêu cầu bổ sung nhiều lần, bị chuyển lòng vòng. Quá trình thẩm định giá đất, xác định TSDĐ mất rất nhiều thời gian, doanh nghiệp phải từ 3 năm mới nộp được TSDĐ, thậm chí nếu nộp TSDĐ trước khi công nhận, chủ đầu tư cũng mất đến 5 - 7 năm vẫn chưa được thông qua phương án giá đất.

Hiện nay, Tập đoàn Hưng Thịnh có 13 dự án hoàn thành nghiệm thu bàn giao cho khách hàng đưa vào sử dụng, tương đương 8.791 căn chưa được Sở TNMT cấp sổ hồng vì hầu hết bị vướng ở khâu xác định TSDĐ. Điển hình như khu chung cư Lavita Garden (Q.Thủ Đức), thủ tục thẩm định giá đất được triển khai từ cuối năm 2015, Sở TNMT đã 4 lần trình phương án giá đất lên Hội đồng thẩm định giá đất TP. Tuy nhiên đến nay vẫn chưa được duyệt thông qua, chưa có kết quả thẩm định giá đất, doanh nghiệp phải tạm nộp theo đơn giá cao nhất. 

Ông Dũng cho rằng hiện nay ách tắc đang nằm ở Sở TNMT Ảnh: Độc Lập

Tại chung cư cao Richmond City (Q.Bình Thạnh), chủ đầu tư đã chủ động tạm nộp hơn 168 tỉ đồng TSDĐ, tức 50% giá đất theo phương án đề xuất của Sở TNMT. Tuy nhiên, phần nghĩa vụ tài chính còn lại đến nay vẫn chưa được giải quyết. Đối với việc xác định TSDĐ, cũng bị vướng như khu chung cư Melody Residences (Q.Tân Phú) thời điểm Tập đoàn Hưng Thịnh nhận chuyển nhượng dự án từ Công ty cổ phần ĐT-TM-DV Điện Lực, đã đóng TSDĐ. Quá trình thực hiện, dự án có điều chỉnh một số chỉ tiêu quy hoạch kiến trúc được UBND TP và Sở Quy hoạch Kiến trúc chấp thuận, dẫn đến yêu cầu cần xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung theo quy định pháp luật. Trên cơ sở đó, tháng 9.2015, Tập đoàn Hưng Thịnh đã chủ động liên hệ Sở Tài chính, Sở TNMT để thực hiện các thủ tục xác định nghĩa vụ tài chính bổ sung của dự án, tuy nhiên đến nay vẫn chưa có kết quả. Khu chung cư Sky Center (Q.Tân Bình) cũng rơi vào cảnh tương tự. 

Thậm chí, có những dự án đủ điều kiện cấp sổ hồng nhưng cũng bị gây phiền hà cho doanh nghiệp. Cụ thể như dự án 8X Plus trong quá trình thực hiện các thủ tục cấp sổ hồng, Sở TNMT đã làm thất lạc 5 sổ đỏ và xử lý, giải quyết các thủ tục cấp sổ hồng chậm trễ, kéo dài từ thời điểm tháng 7.2019 đến nay vẫn chưa có kết quả giải quyết. Dự án Moonlight ParkView (Q.Bình Tân) chủ đầu tư đã hoàn thành xong nghĩa vụ tài chính theo thông báo nộp tiền của Cục thuế TP.HCM nhưng vẫn bị đùn đẩy, chuyển lòng vòng giữa các cơ quan.

Ưu tiên cấp sổ hồng cho cư dân

Theo ông Dũng, việc chậm trễ thẩm định giá đất, xác định TSDĐ dẫn đến việc chưa cấp sổ hồng được cho cư dân là lỗi xuất phát từ cơ quan thẩm quyền, không phải do lỗi của doanh nghiệp, nhưng doanh nghiệp đang phải gánh chịu trách nhiệm, thiệt hại nặng nề. Đó là sự “bội tín” bất đắc dĩ với khách hàng, ảnh hưởng đến uy tín thương hiệu đã gầy dựng trên thị trường, vướng các tranh chấp, kiện tụng không đáng có… 

Cuộc khủng hoảng pháp lý hiện nay do thủ tục đầu tư, xây dựng, đất đai... bộc lộ nhiều bất cập. Hàng trăm dự án bế tắc hoặc tiến trình triển khai các thủ tục đầu tư, xây dựng bị kéo dài do doanh nghiệp mất nhiều thời gian và chi phí để hoàn thiện các thủ tục pháp lý, từ đó khiến nguồn cung mới bị ảnh hưởng, giá bất động sản bị đẩy lên cao.  

Nhìn chung, cả Nhà nước, chủ đầu tư và khách hàng mua nhà đều bị thiệt hại. Vì chưa được cấp sổ hồng nên doanh nghiệp không thu được 5% giá trị hợp đồng mua bán với khách hàng, người mua nhà ở không thể thực hiện được các quyền của mình, nhà nước không có nguồn thu ngân sách.

Chính vì vậy, UBND TP.HCM cần đặc biệt quan tâm, xem xét, có chỉ đạo quyết liệt đến các sở ngành nhanh chóng hoàn tất thủ tục thẩm định, xác định TSDĐ cho doanh nghiệp. Cần có sự cải tổ thủ tục hành chính, ban hành chi tiết khung cơ chế thẩm định, xác định TSDĐ, tạo điều kiện cho doanh nghiệp chủ động nộp TSDĐ, tạo nguồn thu ngân sách Nhà nước phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn TP.HCM. UBND TP.HCM xem xét, chỉ đạo Sở TNMT, cơ quan ban ngành mạnh dạn giải quyết các vướng mắc cho doanh nghiệp, linh hoạt, ưu tiên cấp sổ hồng cho người mua nhà ở. 

“Cần ưu tiên cấp sổ hồng cho cư dân. Có thể tạm thời chưa cấp sổ hồng các phần diện tích sở hữu riêng của chủ đầu tư hoặc chủ đầu tư thực hiện ký quỹ, cam kết nộp TSDĐ khi có quyết định nộp TSDĐ bổ sung”, ông Dũng kiến nghị.