Tháng tám, khi những cơn mưa đầu mùa vẫn chưa làm dịu bớt cái nắng khắc nghiệt ở miền Trung, cô gái xinh đẹp MC chuyên mục thời tiết vẫn liên tục cảnh báo nắng nóng nơi này nơi kia với con số trên ba lăm độ thì mưa cũng ầm ì đâu đó.
Tưởng những cơn mưa ngắn ngủi đầu mùa đâu đã đủ thiếu gì với cái nắng trường trải bấy lâu.
Những mụt măng ẩn mình dưới gốc tre chờ đón cơn mưa mới trồi mình vươn dậy. Ảnh: LƯU BÌNH
Ấy vậy mà không, những mụt măng đã đội đất lớn lên lúc nào không hay. Mụt măng giũ mình trồi lấp ló thu hút trong từng bụi tre, có cái to bằng bắp chân người lớn, chân măng tú hụ, đầu nhọn hoắc, mỡ màng.
Với những búp măng chỉ cần một cái mai thuổng là đã xuổng được cái búp lật lên đất, cái đầu gốc tiếp đất trắng bóc như cơm nếp, mịn màng.
Mưa nhỏ giọt chỉ tí xíu vậy mà búp măng mềm tơi, không phải chỉ nhờ cơn mưa, trong ủ ẩm của không khí, của đất trời đã ươm cho mụt măng đủ độ mềm thau như lụa lúc xắt và ngọt lừ trên từng đầu lưỡi lúc ăn.
Mụt măng sau cơn mưa đã trồi lên.
Thật vậy, lúc thưởng thức miếng măng đầu mùa tôi cảm nhận được sự mềm ngọt trên từng miếng măng trong tiết thu, mùa này đúng thực mùa của măng là vậy.
Cái búp măng chỉ tháo vài lớp vỏ bên ngoài, gọt sơ chút bong bóng trên cái viền đốt cuối cùng là đã lộ ra một củ măng to mềm mướt, gặp búp măng to có khi cân cả hai ký.
Búp măng sau khi lột vỏ dùng dao hơi bén xắt xắt mỏng, không bỏ đi một chút gì, măng trắng tinh rớt đầy thau mịn màng như lụa.
Măng đó có thể pha chế nấu nướng đủ món hoặc luộc chấm muối mè hoặc xào thịt mỡ, muối chua làm món để dành nấu canh măng chua, món gỏi măng muối mè, món măng vịt, măng sườn,... rất, rất là nhiều món để nấu cùng măng không thể nhớ hết.
Măng cho ta một loại rau đặc sản đặc biệt vào những ngày tháng giao mùa của thu.
Lúc được thưởng thức món măng đầu mùa ta nghe sự thi vị trong ăn uống, như được vật phẩm của mẹ thiên nhiên ban tặng, như tinh tuý của đất trời, như giọt sương giấu mình ủ ấp củ măng và đem đến cho ta thưởng thức.
Măng có thể dành mùa sau bằng cách phơi khô, xếp bỏ bao treo dàn bếp, để đó rồi có khi quên bẵng đi mất.
Món măng khô nấu với miến gà. Ảnh tư liệu
Một ngày đông mưa dầm rau củ thiếu vắng ngoài chợ, mẹ sẽ đem măng khô xuống, dầm nước cho mềm, hay luộc lại sẽ có món măng kho tươm mỡ dành cho bọn trẻ háu đói ăn chưa biết no, hay bụng đã no cành mà chẳng biết dừng, ăn đến khi tức bụng thì đã muộn!
Bạn nhớ cảm giác đó không khi còn nhỏ, ăn no và chạy đến bị... xóc hông.
Măng tre, măng trúc,… chúng ta có biết bao nhiêu loại măng để nên bao nhiêu loại tre gần gũi với ta trong đời sống.
Măng lầm lũi lớn, làm hàng rào, rủ bóng mát, nên bao cảnh nên thơ, rồi thu đến tự ấp ủ mình cho ra những búp chồi mập mạp.
Chợt lẩm nhẩm câu thơ của trạng Trình Nguyễn Bỉnh Khiêm: “Thu ăn măng trúc, đông ăn giá”.
Thú ẩm thực còn mang tính thông minh khi chọn thức ăn theo mùa. Nên chăng thu đến nhất quyết phải đi tìm măng trúc, măng tre,...
