Trung Quốc chấp nhận để Mỹ đóng cửa TikTok?

Lê Linh

(TBKTSG Online) – Bắc Kinh thà chấp nhận để ứng dụng tạo và chia sẻ video ngắn TikTok dừng hoạt động tại Mỹ vì không muốn bị nhìn nhận lép vế nếu cho phép ByteDance, công ty mẹ của TikTok, bán ứng dụng này trong một thương vụ mang tính cưỡng ép.

Văn phòng của TikTok tại Los Angeles, Mỹ. Ảnh: Getty

Không gia hạn cho thương vụ TikTok

Ba nguồn tin nắm rõ vấn đề tiết lộ với hãng tin Reuters thông tin trên vào hôm 11-9, bốn ngày trước thời hạn Công ty công nghệ ByteDance, có trụ sở tại Bắc Kinh, phải hoàn tất đàm phán thỏa thuận bán mảng hoạt động TikTok tại Mỹ nếu không sẽ bị cấm tại nước này, theo lệnh của Tổng thống Donald Trump.

Phát biểu với báo chí hôm 10-9, ông Trum nhấn mạnh sẽ không thay đổi thời hạn cuối trên. Ông nói: “Hoặc là họ phải bán nó (TikTok) hoặc tôi sẽ đóng cửa nó. Tôi sẽ không gia hạn cho thương vụ TikTok”.

ByteDance đang đàm phán để bán TikTok tại Mỹ cho một bên mua tiềm năng bao gồm hãng công nghệ Microsoft và hãng phần mềm Oracle với giá bán có thể lên tới 30 tỉ đô la Mỹ.

Tuy nhiên, các nguồn tin cho biết một thương vụ bán tài sản trong hoàn cảnh bị ép buộc như vậy sẽ khiến hình ảnh của ByteDance và Trung Quốc trở nên yếu ớt trước sức ép của Washington.

Hai trong số ba nguồn tin này nói Trung Quốc sẳn sàng sử dụng các quy định mới về kiểm soát xuất khẩu công nghệ để trì hoãn bất cứ thỏa thuận bán TikTok nào của ByteDance.

Các quy định mới này, được Trung Quốc ban hành vào cuối tháng 8, yêu cầu các công ty trong nước phải được nhận được sự chấp thuận của Bộ Thương mại và Bộ Khoa học và Công nghệ Trung Quốc trước khi xuất khẩu các công nghệ như máy bay không người lái, an ninh mạng, phần mềm nhận dạng giọng nói, phần mềm quét chữ viết tay và trí tuệ nhân tạo.

Ứng dụng TikTok sử dụng các thuật toán dựa vào công nghệ trí tuệ nhân tạo để lọc và đề xuất nội dung cho người dùng.

ByteDance khẳng định chính phủ Trung Quốc không bao giờ gợi ý công ty này nên đóng cửa hoạt động của TikTok tại Mỹ hay bất kỳ thị trường nào khác. Các cơ quản lý của Trung Quốc cho biết các quy định mới về kiểm soát xuất khẩu công nghệ không nhắm đến một công ty cụ thể nào nhưng Bắc Kinh có quyền thực thi chúng.

Hôm 11-9, người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, Triệu Lập Kiên, chỉ trích Mỹ lạm dụng khái niệm ‘an ninh quốc gia’ để gây khó dễ cho các công ty nước ngoài tại Mỹ.

Ứng dụng TikTok rất được ưa thích tại Mỹ với hơn 100 triệu người dùng, chủ yếu là giới trẻ. ByteDance bị Tổng thống Donald Trump ép bán tài sản của TikTok tại Mỹ vì ông cho rằng ứng dụng này có thể chia sẻ dữ liệu của người dùng cho Bắc Kinh, gây rủi ro cho an ninh quốc gia Mỹ.

Bốn phương án bán TikTok

Theo Reuters, các bên mua tiềm năng của TikTok đang thảo luận bốn phương án để thâu tóm mảng hoạt động của ứng dụng này tại Mỹ. Theo phương án thứ nhất, ByteDance sẽ thúc đẩy thương vụ bán tài sản TikTok tại Mỹ mà không cần xin phép các cơ quản quản lý của Trung Quốc bằng cách không bán kèm phần mềm thuật toán quan trọng.

Phương án này sẽ giúp ByteDance lách các quy định kiểm soát xuất khẩu của Trung Quốc nhưng sẽ gây thách thức lớn cho các bên mua gồm Microsoft và Oracle vì họ buộc phải nhanh chóng phát triển thuật toán thay thế.

Trong khi đó, Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa Josh Hawley, một đồng minh quan trọng của ông Trump, nói ông không ủng hộ nếu không ByteDance không bán toàn bộ tài sản của TikTok ở Mỹ.

Phương án thứ hai là các bên sẽ tiến đến một thỏa thuận trong đó, ByteDance đồng ý để bên mua được tạm thời sử dụng các thuật toán đề xuất nội dung của TikTok trong thời gian chuyển tiếp, lên tới một năm dưới sự giám sát của Ủy ban Đầu nước ngoài tại Mỹ (CFIUS).

Trong thời gian này, bên mua sẽ phát triển phầm mềm mới để thay thế hoàn toàn các thuật toán của ByteDance. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ các cơ quan quản lý ở Trung Quốc có chấp nhận thời gian chuyển tiếp này hay không.

Trong phương án thứ ba, ByteDance sẽ đề nghị các cơ quan quản ý Trung Quốc cho phép công ty này bán thuật toán của TikTok. Khả năng này dường ít khả khi nhất khi mối quan hệ Mỹ-Trung đang tụt xuống mức thấp nhất chưa từng thấy trong nhiều thập kỷ. Hai nước đang xung đột ở khắp các lĩnh vực từ thương mại, công nghệ cho đến tài chính. Bắc Kinh cũng rất tức giận khi Nhà Trắng cho rằng Trung Quốc đã cố tình giấu giếm thông tin trong thời gian ban đầu của dịch bệnh.

Phương án thứ tư là ByteDance không bán nhưng sẽ cấp phép sử dụng các thuật toán cho bên mua tài sản TikTok tại Mỹ. Song phương án đó sẽ gây lo ngại cho CFIUS vì CFIUS muốn ByteDance phải chấm dứt hẳn mối quan hệ với TikTok tại Mỹ sau khi bán ứng dụng này.

Theo Reuters