Dự kiến, từ ngày 16-21/9, TAND TP.HCM mở phiên tòa sơ thẩm xét xử bị cáo Nguyễn Thành Tài (68 tuổi, cựu Phó chủ tịch UBND TP.HCM giai đoạn 2008-2011) về tội Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí theo khoản 3 Điều 219 BLHS 2015, khung hình phạt 10-20 năm tù.
4 bị cáo đồng phạm gồm Lê Thị Thanh Thúy (41 tuổi, cựu Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm, Chủ tịch HĐQT Công ty CP đầu tư Lavenue), Đào Anh Kiệt (63 tuổi, cựu Giám đốc Sở TN-MT TP.HCM), Nguyễn Hoài Nam (55 tuổi, cựu Bí thư Quận ủy quận 2) và Trương Văn Út (50 tuổi, cựu Phó trưởng phòng Quản lý đất đai thuộc Sở TN-MT TP.HCM).
Nguyễn Thị Thu Thủy. Ảnh: Bộ Công an
Liên quan vụ án, Nguyễn Thị Thu Thủy (61 tuổi, nguyên Giám đốc Công ty Quản lý kinh doanh nhà TP.HCM) bị điều tra về cùng tội danh, do đang bỏ trốn nên cơ quan điều tra tách ra xử lý sau.
HĐXX gồm chủ tọa Nguyễn Thị Thanh Bình, thẩm phán Đoàn Thị Hương Giang và 3 hội thẩm nhân dân. Đại diện VKS là kiểm sát viên Nguyễn Đức Bằng, Nguyễn Ngọc Ước, Ngô Phạm Việt, Trương Bảo Ngọc và Trần Thị Liên.
Ông Tài được luật sư Trương Trọng Nghĩa và Ngô Minh Hưng (Đoàn luật sư TP.HCM) bào chữa; ông Kiệt có luật sư Nguyễn Thành Công (Đoàn luật sư TP.HCM)... Sau khi từ chối 3 luật sư, Lê Thị Thanh Thúy chỉ còn luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch bảo vệ.
Nhằm phục vụ việc xét xử, tòa triệu tập 11 cá nhân, trong đó có một số bị can đang bị điều tra trong vụ án khác; hàng loạt đơn vị, pháp nhân với tư cách người có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan gồm: UBND TP.HCM; Sở Tài nguyên và Môi trường; Sở Tài chính; Ban chỉ đạo sắp xếp, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước tại TP.HCM (Ban chỉ đạo 09); Công ty quản lý Kinh doanh nhà TP.HCM (QLKDN); Công ty TNHH MTV Hoa Tháng Năm; Công ty cổ phần đầu tư Lavenue...
Khu "đất vàng" số 8-12 Lê Duẩn. Ảnh: Hải Long
Theo cáo trạng, khu đất số 8-12 Lê Duẩn có diện tích gần 5.000m2 thuộc sở hữu nhà nước, trước đây do 4 đơn vị thuộc Bộ Công thương thuê sử dụng làm trụ sở.
Năm 2007, UBND TP.HCM chủ trương thu hồi "khu đất vàng" này để đấu thầu chọn nhà đầu tư uy tín, kinh nghiệm xây dựng khách sạn 5 sao.
Ban chỉ đạo sắp xếp lại, xử lý nhà đất thuộc sở hữu Nhà nước tại TP.HCM (Ban chỉ đạo 09) do Chủ tịch UBND TP.HCM Lê Hoàng Quân làm Trưởng ban, đề xuất giao Công ty Quản lý kinh doanh nhà lập thủ tục bán đấu giá và chuyển nhượng quyền sử dụng đất để thực hiện dự án.
Tháng 10/2009, ông Nguyễn Thành Tài (cựu Phó Chủ tịch UBND TP.HCM giai đoạn 2008-2011) ký thuận chủ trương cho công ty quản lý kinh doanh nhà làm chủ đầu tư và liên doanh với 4 công ty đang thuê mặt bằng.
Sau nhiều lần thương thảo về tỷ lệ góp vốn phương thức đầu tư, tháng 3/2010, UBND TP.HCM chấp thuận cho công ty quản lý kinh doanh nhà góp vốn 50%, còn lại do 4 công ty thuộc Bộ Công thương góp (mỗi công ty 12,5%), công ty quản lý Kinh doanh nhà đứng tên thuê đất theo giá thị trường.
Lợi dụng mối quan hệ tình cảm với ông Tài, Lê Thị Thanh Thúy gửi văn bản cho Công ty QLKDN, tự nhận Hoa Tháng Năm là công ty "có kinh nghiệm trong lĩnh vực bất động sản, nhà hàng, khách sạn, có năng lực tài chính" để tác động xin tham gia dự án không phải cạnh tranh, không đấu giá quyền sử dụng đất hay đấu thầu dự án.
Tuy nhiên, trên thực tế công ty này mới được thành lập, hoàn toàn không có bất kỳ kinh nghiệm, năng lực trong lĩnh vực nhà hàng, khách sạn và chưa thực hiện dự án bất động sản nào trước đó.
Ông Tài sau đó gọi điện cho bà Nguyễn Thị Thu Thủy, yêu cầu tạo điều kiện cho công ty của Thúy. Ngày 23/7/2010, bà Thủy đề xuất thành lập pháp nhân mới là Công ty Cổ phần đầu tư Lavenue. Bà còn kiến nghị cho Công ty Hoa Tháng Năm tham gia hợp tác đầu tư 30% vốn trong tỷ lệ góp vốn 50% của Công ty QLKDN cùng thực hiện dự án.
Từ đề xuất của Công ty QLKDN, tháng 8/2010, ông Tài tổ chức họp, chấp thuận cho công ty của Thúy được thực hiện dự án khách sạn tiêu chuẩn 5 sao và một phần trung tâm thương mại. Phó chủ tịch thành phố còn có nhiều văn bản chỉ đạo các sở ngành hoàn tất thủ tục cho công ty này được giao và thuê đất.
Giữa năm 2011, Thuỷ gửi văn bản cho Thường trực UBND TP.HCM cùng các sở ngành, đề xuất cho Công ty Lavenue được áp dụng hai hình thức "cho thuê 50 năm nộp tiền hàng năm và giao đất nộp tiền sử dụng một lần theo giá thị trường" đối với khu đất 8-12 Lê Duẩn.
Thủy sau đó cũng có công văn với nội dung tương tự gửi UBND TP.HCM. Ông Tài chỉ đạo giao cho Sở Tài nguyên và môi trường tham mưu, xem xét đề xuất của hai công ty này.
Dựa trên tờ trình và tham mưu của cấp dưới là ông Nguyễn Hoài Nam, Trương Văn Út, Đào Anh Kiệt đã ký công văn gửi UBND với nội dung "có thể xem xét" cho công ty Lavenue được áp dụng hai hình thức giao và thuê đất trong cùng một khu.
Dù được Phó chánh văn phòng tham mưu đề xuất "toàn bộ khu đất phải được giao cho đơn vị sử dụng theo hình thực giao đất có đóng tiền sử dụng đất" nhưng ông Tài sau đó đã đồng ý theo đề xuất của Sở Tài nguyên và môi trường.
Theo kết quả trưng cầu giám định, định giá tài sản của Hội đồng định giá tài sản trong Tố tụng hình sự ở Trung ương, khu "đất vàng" này có tổng trị giá lên đến hơn 2.574 tỷ đồng. Song ông Tài đã phê duyệt cho Công ty Lavenue sử dụng chỉ với 647 tỷ đồng. Theo đó, cựu Phó chủ tịch TP.HCM cùng đồng phạm bị cáo buộc gây thất thoát hơn 1.927 tỷ đồng của Nhà nước.