Từ sau nửa đêm 14/9 (theo giờ Mỹ), tất cả nhà cung cấp của Huawei trên khắp thế giới sẽ phải dừng bán hàng cho Huawei nếu sản phẩm của họ chứa công nghệ Mỹ. Nếu muốn tiếp tục làm ăn với Huawei, các nhà cung cấp này cần phải có giấy phép từ Bộ Thương mại Hoa Kỳ theo như lệnh biện pháp bổ sung được công bố từ ngày 17/8 vừa qua.

Điều đáng nói là những thành phần mà các đối tác trên khắp thế giới cung cấp cho Huwei lại đóng vai trò cực kỳ quan trọng: từ chất bán dẫn đến màn hình, ống kính máy ảnh, thậm chí cả bảng mạch.

Sau 15/9, Huawei sẽ cảm nhận rõ hơn bao giờ hết lệnh cấm từ Chính phủ Mỹ

Công ty công nghệ hàng đầu Trung Quốc đã dữ trữ tất cả chip tồn kho từ năm 2018 nhưng không rõ là những linh kiện khác như màn hình chất lượng cao hay ống kính có đủ để dự trữ hay không.

"Các thiết bị điện tử rất phức tạp. Nếu thiếu bất cứ thành phần nào, bạn không thể lắp rắp thành thiết bị hoàn chỉnh như điện thoại thông minh, máy tính xách tay…", ông Wu Chia-chau, Chủ tịch của Nanya Technology cho biết.

Ông Su Tze-yun, Giám đốc Viện Nghiên cứu Quốc phòng và An ninh Quốc gia Đài Loan (Trung Quốc), đồng thời là chuyên gia về chuỗi cung ứng, cho biết Huawei có thể tìm thấy một số linh kiện thay thế cấp thấp nhưng điều này lại ảnh hưởng tới chất lượng của sản phẩm.

"Nó khiến các sản phẩm của Huawei trở nên kém cạnh tranh, thậm chí trở lại như 10 năm trước", ông Su Tze-yun nhấn mạnh.

Trong nội bộ, công ty công nghệ lớn nhất Trung Quốc với hơn 190.000 nhân viên và doanh thu hơn 850 tỷ nhân dân tệ (124 tỷ USD) có nguy cơ chứng kiến sự "chảy máu" nhân tài quy mô lớn.

"Nhóm phát triển chip của Huawei, những người từng làm việc suốt ngày đêm, giờ đây có thể đột nhiên nhàn hơn. Nhiều nhân viên đang chờ đợi những nhiệm vụ quan trọng nhưng lại thấy nhiều bất ổn ở phía trước", một giám đốc điều hành ngành chip cho biết.

Số phận của Huawei ở thời điểm "lịch sử" này không đơn giản chỉ tác động đến thương hiệu này mà còn tác động tới cả ngành công nghệ toàn cầu.

Các nhà cung cấp phải điều chỉnh trước nguy cơ mất một khách hàng lớn. Những đối thủ lớn nhất của Huawei như Apple, Samsung Electronics, Xiaomi, Oppo, Vivo, Ericsson và Nokia đã sẵn sàng giành lấy thị phần. Trong khi đó, các công ty mua thiết bị 5G từ Huawei đang phải tìm kiếm các giải pháp thay thế với số lượng lớn. Tất cả những điều này có thể làm rung chuyển chuỗi cung ứng công nghệ sau ngày 15/9.

Lệnh cấm với Huawei nhưng thay đổi cả thế giới công nghệ

Sau tuyên bố đưa Huawei vào danh sách đen vào tháng 5 năm ngoái, "chiếc vòng kim cô" mà Mỹ dành cho Huwei ngày một siết chặt. Đỉnh điểm là các biện pháp bổ sung được công bố vào giữa tháng 8, cấm tất cả các nhà cung cấp sử dụng công nghệ của Mỹ bán hàng cho Huawei mà không có giấy phép.

Câu hỏi đặt ta là: Đã có công ty nào xin giấy phép chưa và có khả năng nhận được giấy phép không?

Câu trả lời: Vẫn chưa rõ ràng dù một số công ty nói rằng họ muốn có giấy phép.

Thực tế là đã có tiền lệ. Sau khi Huawei bị liệt vào danh sách đen vào năm ngoái, hầu hết các nhà sản xuất chip của Mỹ đã tạm dừng các lô hàng xuất cho công ty Trung Quốc. Tuy nhiên, vài công ty trong số đó bao gồm cả Qualcomm và Intel, đã thông báo nối lại sau khi nhận được giấy phép từ Chính phủ Mỹ cho một số sản phẩm.

Cánh cửa để Huawei "lách" lệnh cấm của Chính phủ Mỹ trở nên hẹp hơn khi "chiếc vòng kim cô" ngày càng trở nên thít chặt hơn (Ảnh: Reuters)

Khi mọi chuyện ổn thoải hơn, MediaTek, nhà phát triển chip di động lớn thứ hai thế giới sau Qualcomm, đã xác nhận với tờ Nikkei rằng, họ đã nộp đơn xin giấy phép để nối lại một số hoạt động kinh doanh với Huawei.

Samsung Electronics, Samsung Display và SK Hynix cũng lần lượt nộp đơn xin giấy phép. Trong khi đó, TSMC, chưa cho biết liệu họ có động thái tương tự hay không.

Trao đổi với tờ Nikkei, các luật sư cho biết vì chính quyền Mỹ đã sửa đổi thêm quy tắc kiểm soát xuất khẩu nên các công ty có giấy phép giao hàng cho Huawei sẽ cần phải gia hạn phê duyệt.

"Ngay cả khi có giấy phép tham gia vào hoạt động được đề cập trong quy tắc tháng 5/2020, công ty đó vẫn cần một giấy phép khác hoặc giấy phép sửa đổi nếu công ty đề xuất tham gia vào hoạt động được đề cập bởi một trong những quy tắc mới", ông Harry Clark của công ty luật Orrick của Mỹ cho biết.

Mảng sản xuất điện thoại của Huawei sẽ bị ảnh hưởng như thế nào?

Trong lĩnh vực kinh doanh smartphone, Huawei cho đến nay đã thể hiện khả năng phục hồi đáng kinh ngạc bất chấp chiếc vòng kim cô của chính quyền Mỹ. Trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6, Huawei thậm chí đã vượt qua Samsung để trở thành nhà bán điện thoại thông minh lớn nhất thế giới. Tuy nhiên, khó đang đang chồng chất.

Smartphone được dự đoán sẽ mảng chịu ảnh hưởng nặng nề nhất của Huawei sau ngày 15/9

Chip Kirin, linh kiện được xem là linh hồn cho các mẫu điện thoại, biểu tượng cho năng lực đổi mới của Huawei đã bị xóa sổ vì lệnh cấm của Mỹ. Tuần này, Huawei cho biết công ty sẽ bắt đầu sử dụng hệ điều hành HarmonyOS 2.0 của riêng mình trên điện thoại thông minh từ năm sau. Điều này cho thấy Huawei không còn hy vọng gì ở việc hợp tác với Google, đồng thời thừa nhận việc thiếu hụt nguồn cung cấp chip sẽ ảnh hưởng đến doanh số bán điện thoại thông minh của họ.

Huawei đang gặp khó khăn lớn tại thị trường châu Âu, nơi doanh số bán hàng giảm 16% trong giai đoạn từ tháng 4 đến tháng 6, trong khi Samsung và Xiaomi đạt mức tăng trưởng tương ứng 20% ​​và 48% so với cùng kỳ năm trước, theo số liệu từ công ty nghiên cứu Canalays.

Donnie Teng, nhà phân tích của Nomura Securities, cho biết hoạt động kinh doanh di động của Huawei phải đối mặt với những bất ổn lớn.

"Huawei đã trở nên rất thận trọng về triển vọng của mẫu điện thoại flagship Mate 40. Đây vốn là sản phẩm quan trọng nhất của Huawei trong cuộc cạnh tranh với hàng năm với iPhone", ông Teng nói.

"Chúng tôi dự đoán Huawei sẽ bắt đầu gặp khó ngay cả ở Trung Quốc ... sau ngày 15 tháng 9", ông Teng nói thêm.

Ông Jeff Pu, nhà phân tích của GF Securities, nhấn mạnh, các lô hàng điện thoại thông minh của Huawei thậm chí có thể giảm xuống chỉ còn 50 triệu chiếc trong năm tới, từ con số 195 triệu chiếc trong năm nay và 240 triệu chiếc cho năm 2019, nếu Mỹ không nới lỏng hạn chế.

Thị trường kinh doanh thiết bị viễn thông xoay chuyển ra sao?

Mảng kinh doanh thiết bị viễn thông luôn là trụ cột trong hoạt động của Huawei trong nhiều thập kỷ qua. Đây cũng là một phần quan trong giúp các nhà mạng Trung Quốc xây dựng cơ sở hạ tầng cho mạng 5G. Sau khi bị Mỹ cho vào tầm ngắm, Huawei đã chuẩn bị trước cho hàng tồn kho ít nhất một năm. Tuy nhiên, tốc độ triển khai 5G ở Trung Quốc đã chậm lại. Lý do vì Huawei phải gấp rút thiết kế lại và loại bỏ càng nhiều những yếu tố công nghệ Mỹ khỏi các sản phẩm của mình càng nhiều càng tốt.

Bên ngoài Trung Quốc, nhiều quốc gia, như Vương quốc Anh, đã quyết định hạn chế sử dụng thiết bị Huawei.

"Cho đến nay Huawei là nhà cung cấp thiết bị mạng viễn thông lớn nhất thế giới và do đó là khách hàng lớn nhất của bất kỳ nhà cung cấp nào trong hệ sinh thái ... Tôi dự kiến ​​thiệt hại tài sản thế chấp rất lớn", Stephane Teral, một nhà phân tích viễn thông kỳ cựu tại LightCounting Market Research nói Nikkei Asian Review.

Mảng viễn thông của Huawei được dự đoán cũng sẽ tổn thất lớn bởi lệnh cấm của Chính phủ Mỹ (Ảnh: Reuters)

Huawei hiện chiếm 28% thị trường thiết bị viễn thông. Nếu không thể duy trì doanh số bán hàng, người hưởng lợi có thể là Samsung, Ericsson, Nokia, cũng như một số nhà cung cấp Nhật Bản như NEC và Fujitsu.

Ông Teral cho biết, Samsung, một công ty mới, đầy năng động trong lĩnh vực kinh doanh thiết bị mạng và viễn thông, sẽ được hưởng lợi nhiều nhất bởi vì đã giành được thị phần ở các thị trường quan trọng như Nhật Bản và Hoa Kỳ, đồng thời có lợi thế ở nhiều thị trường khác.

"Thỏa thuận trị giá 6,7 tỷ USD gần đây của Samsung với Verizon đưa Samsung vào danh sách nhà cung cấp hàng đầu cùng với Ericsson, Huawei và Nokia. Điều đó cũng có thể giúp NEC của Nhật Bản, công ty có quan hệ đối tác với Samsung", ông Teral nói.

Vận xui của Huawei là cơ hội cho các đối thủ?

Samsung, đối thủ lớn nhất của Huawei trong lĩnh vực sản xuất điện thoại thông minh, đang rất tích cực trong việc tung ra các sản phẩm mới.

Chiếc điện thoại gập thế hệ thứ hai Galaxy Fold đang được bán ở nhiều quốc gia, bao gồm cả Đài Loan (Trung Quốc). Ngược lại, mẫu điện thoại gập của Huawei vẫn chỉ có ở Trung Quốc.

Hai thương hiệu hàng đầu là những đối thủ đầu tiên tung ra các mẫu điện thoại gập đình đàm vào năm 2019 trong nỗ lực vực dậy thị trường điện thoại thông minh đang xuống dốc trầm trọng.

Khi Huawei gặp nạn, Xiaomi, Oppo và Realme - tất cả các thương hiệu đối thủ của chính Huawei ở Trung Quốc - đang mở rộng thị phần tại các thị trường châu Âu.

Những đối thủ như Apple chắc chắn sẽ không bao giờ bỏ qua cơ hội khi Huawei gặp nạn

"Xiaomi đã rất tích cực hoạt động ở nước ngoài kể từ khi thị trường nội địa bị Huawei thống trị. Điều đáng lưu ý là Xiaomi có thể một lần nữa giành lại thị phần ở Trung Quốc nếu Huawei không thể tung ra nhiều mẫu điện thoại thông minh như trước đây", Chiu Shih-fang, một nhà phân tích Viện Nghiên cứu Kinh tế Đài Loan (Trung Quốc) cho biết.

Apple cũng đang tìm kiếm một cơ hội cho riêng mình. Mặc dù mẫu iPhone 5G bị trì hoãn, công ty Mỹ dự kiến ​​sẽ công bố một loạt sản phẩm mới đúng ngày 15/9. Theo nhiều nguồn tin, Táo khuyết đã yêu cầu các nhà cung cấp chuẩn bị linh kiện cho 80 triệu chiếc iPhone mới.

Ông Teng của Nomura cho biết, vào năm tới, tất cả các đối thủ của Huawei - từ Samsung, Oppo, Vivo và Xiaomi, cho đến Apple - đều hy vọng giành được miếng bánh "20 đến 30 triệu chiếc " từ các lô hàng điện thoại thông minh của công ty Trung Quốc. Mặc dù vậy, kế hoạch đầy tham vọng này khó có thể được hiện thực hóa vì những bất ổn trong kinh tế vĩ mô.

Các nhà cung cấp sẽ thay đổi ra sao khi Huawei gặp khó?

Việc gấp rút chuyển lô hàng tồn kho cuối cùng cho Huawei đã mang lại cho nhiều nhà cung cấp công nghệ một tháng 8 bội thu. Doanh số hàng tháng của MediaTek tăng 42% so với cùng kỳ năm ngoái. Novatek, nhà cung cấp chip điều khiển mạch tích hợp màn hình, đã báo cáo doanh thu hàng tháng tăng hơn 30% và với TSMC tăng 16% trong năm.

Sức nóng cũng đang lan tỏa trên thị trường chip DRAM - loại chip cần thiết trong hầu hết các thiết bị điện tử. Nghiên cứu của Nikkei cho thấy giá giao ngay cho loại chip DDR4 8 gigabyte là khoảng 2,95 USD vào thứ Sáu, cao hơn 7% so với hồi đầu tháng. Theo nguồn tin từ một nhà kinh doanh chất bán dẫn của Nhật Bản, "Huawei đang dồn sức cho cuộc mua sắm vào phút cuối", khi lệnh của Washington đến hồi dealine.

Tuy nhiên, mất đi một bạn hàng lớn như Huawei có thể khiến một số công ty cung cấp gặp rủi ro. Các chuyên gia đánh giá Sẽ mất thời gian để một số công ty cân bằng lại danh mục khách hàng của mình.

Huawei là khách hàng lớn thứ hai, chiếm gần 20% doanh thu của TSMC. Công ty này có khả năng nhanh chóng lấp đầy khoảng trống do Huawei để lại do nhu cầu mạnh mẽ về cơ sở hạ tầng 5G, các ứng dụng điện toán hiệu suất cao và điện thoại thông minh 5G từ các khách hàng khác như Apple, Nvidia và AMD.

Tuy nhiên, không phải nhà cung cấp nào cũng có cơ sở khách hàng đa dạng như vậy. Bên cạnh đó, nền kinh tế toàn cầu đang chậm lại có thể gây thêm nhiều bất ổn. ASE Technology Holding, nhà đóng gói và thử nghiệm chip lớn nhất thế giới, cảnh báo rằng lệnh cấm đối với Huawei sẽ ảnh hưởng đến doanh thu năm 2020 của công ty này ở con số không hề nhỏ.

Cùng với Huawei, cả thế giới công nghệ được dự đoán cũng sẽ thay đổi sau ngày 15/9?

Các nhà sản xuất chip của Hàn Quốc, như Samsung và SK Hynix cũng đã dự kiện về những tác động tiêu cực với công ty mình nói riêng và thị trường nói chung sau lệnh cấm với Huawei.

Theo Eugene Investment & Securities, Huawei là khách hàng lớn thứ hai của Samsung về chất bán dẫn sau Apple, chiếm 3,2% doanh số của công ty. Với SK Hynix, Huawei chiếm 11,4% doanh số.

Mặc dù khó khăn nhưng một số nhà cung cấp vẫn kỳ vọng về một tương lai ổn định hơn khi nhu cầu về 5G sẽ vẫn tăng. "Chúng tôi không thể tránh khỏi một số tác động ngắn hạn. Nhưng về lâu dài, chúng tôi tin rằng nhu cầu tổng thể vẫn tồn tại, thị trường sẽ ổn định và tái cân bằng. Nhu cầu 5G vẫn còn mạnh", Joe Tseng, người phát ngôn của Win Semiconductors, nhà cung cấp lâu năm của Huawei cho biết.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!