Vụ án 'đất vàng' 8-12 Lê Duẩn, bà chủ Hoa Tháng Năm khóc: tôi làm gì sai?
Lê Hoàng
(TBKTSG Online) - “Tôi không thể ngờ rằng với tâm thế của một nhà đầu tư được mời gọi, đầy trách nhiệm và tâm huyết, một công dân tôn trọng luật pháp lại có ngày vướng vào vòng lao lý, bị giam cầm tù đầy và trở thành bị cáo đứng trước Tòa hôm nay”, bà chủ công ty Hoa Tháng Năm trong vụ án dự án "đất vàng" số 8-12 Lê Duẩn, quận 1, TPHCM nêu tại tòa sáng 18-9.
 |
| Bà Thúy khóc lúc đang tự bào chữa và trình bày trong phiên tranh luật sáng 18-9. Ảnh chụp qua màn hình: Lê Hoàng |
Sáng 18-9, TAND TPHCM phiên xử vụ ông Nguyễn Thành Tài (cựu Phó chủ tịch UBND TPHCM) và các đồng phạm giao đất số 8-12 Lê Duẩn, quận 1 tiếp tục bước vào phần tranh luận, luật sư bào chữa cho các bị cáo.
Tuy nhiên, trước đi được luật sư bào chữa, bà Lê Thị Thanh Thúy (cựu Chủ tịch Công ty Hoa Tháng Năm, Chủ tịch HĐQT Công ty cổ phần Đầu tư Lavenue), xin được tự bào chữa và giải bày.
Bà Thúy đề nghị xác định mối quan hệ giữa bà với ông Tài?
Trong quá trình tự bào chữa, bị cáo Thúy nhiều lần xúc động và rơi nước mắt khi bị cáo buộc vi phạm pháp luật, bị tạm giam không được gặp hai con trong thời gian dài, và phải đứng trước vành móng ngựa của phiên tòa hôm nay.
"Cách đây 345 ngày, tôi nhận được Quyết định khởi tố bị can và lệnh bắt tạm giam của Cơ quan CSĐT Bộ Công an. Tôi không thể nào quên được cảm xúc kinh hoàng của ngày hôm đó và cũng không thể nào ngờ được tôi lại bị khởi tố và bị giam cầm", bà Thúy bắt đầu giải bày, và cho biết từ khi đó đến nay không có đêm bà trọn giấc, và luôn tự đặt câu hỏi: “Tôi đã làm điều gì sai”? “Vì sao tôi lại ra nông nỗi này?”
Trước đó, ngày 30-12-2019, tức sau ba tháng bà Thúy bị bắt tạm giam, đã có kết luận điều tra đầu tiên với nội dung: Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an có đủ căn cứ kết luận bị can Lê Thị Thanh Thúy đã lợi dụng mối quan hệ tình cảm với bị can Nguyễn Thành Tài để được bị can Tài ưu ái, tạo điều kiện phê duyệt, chấp thuận cho góp vốn, phê duyệt nhanh chóng các văn bản đề nghị theo hướng có lợi cho bị can Lê Thị Thanh Thúy và các doanh nghiệp có phần vốn góp của Công ty Hoa Tháng Năm. Bị can Lê Thị Thanh Thúy là đồng phạm với vai trò giúp sức cho bị can Nguyễn Thành Tài và bị can Nguyễn Thị Thu Thủy trong quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước là khu đất số 8-12 Lê Duẩn, trái quy định”.
Bà Thúy cho biết đã đọc đi, đọc lại hàng trăm lần kết luận điều tra, soi lại từng bước tham gia vào dự án để tìm các chứng cứ mà cơ quan điều tra dùng để buộc tội mình. “Điều duy nhất tôi ngộ ra là cơ quan điều tra đã không xem xét, ghi nhận bất cứ lời khai nào của tôi và sử dụng một chứng cứ duy nhất là lời khai đơn phương từ ông Nguyễn Thành Tài về sự tồn tại mối quan hệ tình cảm với tôi”, bà Thúy trình bày tại tòa.
Do đó, bà Thúy cho rằng cơ quan điều tra đã suy diễn chữ “quan hệ tình cảm” một cách chủ quan để buộc tội bà. Theo bà Thúy, trong mấy ngày vừa qua, ông Tài đã khai rõ về bản chất thật sự của “mối quan hệ tình cảm này”. Bà đề nghị Hội đồng xét xử lưu tâm cho điều này. Đó có phải là chứng cứ hay không dưới góc độ pháp lý?
Tiếp đến, với hai kết luận điều tra bổ sung, theo bà chủ Hoa Tháng Năm cũng không đưa ra được bất cứ bằng chứng nào khác ngoài việc thay đổi xác định thiệt hại bổ sung từ thời điểm khởi tố vụ án hình sự (ngày 07-12-2018) là 1.927 tỉ đồng làm tròn.
Luận tội của vị đại diện VKS với bà Thúy là vai trò đồng phạm, là người thực hiện hành vi xúi giục, tác động ông Nguyễn Thành Tài ký nhiều văn bản vi phạm pháp luật trong quản lý, sử dụng tài sản Nhà nước gây thất thoát, lãng phí nhằm trục lợi cho cá nhân.
“Tại phiên Tòa, lời khai của các bị cáo là Lãnh đạo, cán bộ UBND TPHCM, Sở ban, ngành của Thành phố đều khẳng định rất rõ về những việc họ làm, tham mưu, phê duyệt là theo chức năng, nhiệm vụ và họ cũng không biết tôi là ai”, bà Thúy tường trình,
“Tôi khẳng định là không hề gặp gỡ, bàn bạc với ông Nguyễn Thành Tài cũng như tất cả các bị cáo khác về dự án 8-12 Lê Duẩn. Lời khai tại Tòa của ông Tài cũng đã khẳng định lại rằng ông không hề giới thiệu dự án này cho tôi, cũng như ông không chịu sự tác động xúi giục của bất cứ ai. Vậy thì tại sao Tôi bị cáo buộc là đồng phạm với ông Tài như lời luận tội của Vị đại diện VKS đã nêu?”, bị cáo Thúy nêu.
Bên cạnh đó, bà Thúy cho rằng bà chỉ là một cổ đông chiếm 30% số cổ phần của Công ty cổ phần đầu tư Lavenue, bà không có quyền được đưa ra ý kiến đơn phương trái chiều, huống hồ gì những văn bản đề xuất trong quá trình thực hiện dự án của Công ty gửi đến các cơ quan chức năng đều có sự tham mưu, hướng dẫn của cổ đông Công ty Quản lý kinh doanh nhà Thành phố.
“Tôi chỉ là người đại diện theo pháp luật và đại diện công ty ký văn bản gửi thường trực UBND Thành phố, gửi giám đốc sở tài chánh, giám đốc sở tài nguyên & môi trường chứ chúng tôi không hề gửi đích danh cho ông Nguyễn Thành Tài về nghĩa vụ tài chánh nộp tiền sử dụng đất đối với dự án với đề xuất áp dụng theo hai phương thức trả tiền thuê đất 1 lần 50 năm ở khu đất số 8 và thuê đất 50 năm của khu đất số 12 (đường Lê Duẩn -PV) trả tiền thuê đất hàng năm theo sự thống nhất tuyệt đối của tất cả các cổ đông”, bà Thúy khai.
Bà Thúy cho rằng: “Việc có chấp thuận hay không là quyền của cơ quan quản lý nhà nước. Việc các cơ quan có thẩm quyền chấp thuận đề xuất có lợi cho chủ đầu tư thì tốt cho tất cả các cổ đông chứ không phải chỉ cho phần vốn góp của riêng tôi. Vậy vì sao lại truy cứu trách nhiệm cá nhân tôi?”
Theo quan điểm bà Thúy, việc doanh nghiệp có những đề xuất gửi đến các cơ quan có thẩm quyền là việc rất bình thường.
Với vụ việc này, bà Thúy cho rằng bà thực sự xót thương, ân hận, day dứt vì bà đã đẩy những người thân vào vòng xoáy của sự thị phi, tai tiếng. “Tôi đã thực sự kiệt quệ, tuyệt vọng với câu hỏi chưa có lời giải đáp: “Sao có thể đơn giản truy tố cho tôi tội danh đồng phạm dựa trên lời khai một chiều, không rõ ràng về mối quan hệ tình cảm trong khi các cơ quan tố tụng không chứng minh được bản chất của mối quan hệ tình cảm này là gì hoặc đưa ra các chứng cứ vật chất thuyết phục về mối quan hệ tình cảm giữa tôi và ông Nguyễn Thành Tài”, bà Thúy nói.
Bà Thúy đặt câu hỏi rằng liệu các cơ quan tố tụng có quá vội vã hay không khi sử dụng một lời khai duy nhất chưa được chứng minh của ông Nguyễn Thành Tài để quy kết bà từ kết luận điều tra cho đến cáo trạng. Theo bà, chính từ điều này đã làm cho các cơ quan truyền thông đưa tin không đúng bản chất khách quan của vụ án.
“Từ những giật tít của báo chí, những trang mạng xã hội và với sự phán xét khắc nghiệt của dư luận xã hội, hệ lụy đến ngay tức thì ba tôi uất ức nên đã bị tai biến, nên dẫn đến bại liệt và mất trí nhớ, con gái lớn của tôi, cháu 16 tuổi là độ tuổi nhạy cảm nhất, cháu dằn vặt, đau khổ, mất phương hướng, tuyệt vọng, từ chối nói chuyện với người thân, tôi đã không được gặp cháu suốt gần một năm qua, cháu từ chối và né tránh không muốn đối diện”, bà giải bày, và cho biết luôn bị ám ảnh về việc con bà suy nghĩ nông nổi mà làm điều khờ dại.
Tại tòa, bà Thúy trình bày bà và ông Nguyễn Thành Tài đều là những người có gia đình, con cái và vị trí xã hội nhất định, nếu như không có bằng chứng về quan hệ tình cảm này và không chứng minh được mối quan hệ nhân quả giữa việc ông Nguyễn Thành Tài ký các quyết định sai phạm dưới sự tác động của bà thì bà hỏi “Các cơ quan tiến hành tố tụng đang làm gì đây trong nền tư pháp hướng đến bảo vệ quyền con người, quyền cơ bản của công dân?”
Cơ duyên nào bà Thúy tham gia dự án?
Nói về lý do tham gia dự án số 8-12 Lê Duẩn, bà Thúy cho biết năm 2010, qua các buổi xúc tiến đầu tư do UBND TPHCM tổ chức, bà may mắn được quen biết ông Lê Hoàng Quân (nguyên Chủ tịch UBND TPHCM). Bà có được cơ hội trình bày trực tiếp với ông Quân về mong muốn được đầu tư và góp phần công sức cho Thành phố. Nên ông Quân giới thiệu bà Nguyễn Thị Thu Thủy (nguyên Giám đốc Công ty Phát triển và kinh doanh nhà Thành phố) để cùng tìm cơ hội hợp tác đầu tư.
Thông qua bà Thủy, bà chủ công ty Hoa Tháng Năm được biết Công ty Quản lý kinh doanh nhà mà bà đang là Giám đốc đang kêu gọi vốn đầu tư vào khu khách sạn 5 sao tại khu đất 8-12 Lê Duẩn, phường Bến Nghé, quận 1. Với mong muốn góp phần đầu tư xây dựng một dự án chất lượng quốc tế, một tác phẩm kiến trúc đương đại tạo điểm nhấn cho khu vực trung tâm. Và bà Thúy đã chủ động tìm hiểu và lên phương án để cùng hợp tác đầu tư với Công ty Quản lý & Kinh doanh nhà.
“Công ty Hoa Tháng Năm do tôi là đại diện chủ sở hữu, tiền góp vốn đầu tư vào Công ty là tài sản tích lũy từ nhiều năm, là mồ hôi nước mắt của tôi và gia đình”, bà Thúy nói. Đề cập đến vấn đề Hoa Tháng Năm là công ty mới thành lập, chưa từng làm bất cứ dự án bất động sản nào trước đây, bà Thúy trình bày:
“Tôi và gia đình quyết định thành lập pháp nhân mới hoàn toàn là Hoa Tháng Năm bởi vì muốn tách bạch với tất cả những công ty khác mà tôi và gia đình đang sở hữu hoặc tham gia góp vốn trước đây. Hoa Tháng Năm sẽ chỉ chuyên đầu tư về những dự án về du lịch, căn hộ cho thuê và cá nhân tôi sẽ đứng tên để tiện việc đưa ra các quyết định trong quá trình điều hành”, bà Thúy trình bày và chia sẻ thêm: “Với kinh nghiệm quản trị và kiến thức của cá nhân, với khả năng tài chính và cam kết đầu tư dự án đến cùng, tôi đã đại diện Hội đồng Quản trị làm việc với tất cả các đơn vị tư vấn thiết kế và các nhà thầu nổi tiếng trên thế giới, cũng như những tập đoàn quản lý vận hành khách sạn nổi tiếng trên thế giới, sử dụng tài năng, kinh nghiệm và sự chuyên nghiệp của các chuyên gia và kết quả đã tạo được một tuyệt tác kiến trúc, tối đa hóa được công năng và tiện ích sử dụng của công trình, một thiết kế thông minh”.
Sau hơn năm năm kể từ ngày bị thanh tra, giữa năm 2016 công ty bà được mời trình bày hồ sơ thiết kế kiến trúc của dự án, tại văn phòng UBND Thành phố, ông Lê Văn Khoa, Phó chủ tịch UBND Thành phố phụ trách mảng đô thị lúc bấy giờ và tất cả các thành viên trong hội đồng thẩm định thiết kế rất tâm đắc và khen ngợi, bà Thúy trình bày.
“Chúng tôi đã được UBND TPHCM, Sở Quy Hoạch Kiến trúc đã khen ngợi và tâm đắc khi chúng tôi trình bày, Chúng tôi (Công ty Hoa Tháng Năm) đã không sang nhượng quyền đầu tư, không thoái vốn dù dự án bị ngưng trệ do thanh tra nhiều năm”, bà Thúy nói.
Theo bà Thúy, trên cơ sở những thông tin, sự hướng dẫn của bà Nguyễn Thị Thu Thủy, bà đã bước vào dự án với tâm thế của một nhà đầu tư được mời gọi. “Tôi đã nghĩ mình may mắn vì đối với dự án đầu tư, sự phức tạp là ở khâu hồ sơ pháp lý (Tôi lại không rành về điều này) nên bà Thủy với cương vị Giám đốc Công ty Phát triển và kinh doanh nhà là một doanh nghiệp nhà nước, người đã có kinh nghiệm tham gia góp vốn, liên kết liên doanh, là chủ đầu tư của rất nhiều dự án mà tôi được Công ty bà giới thiệu, nên tôi hoàn toàn tin tưởng vào sự hướng dẫn của bà Thủy và Ban Giám đốc của bà”, bà Thúy tường trình.
Và bà Thúy cho rằng đây là lý do vì sao bà không thắc mắc về quy định của Thành phố, các điều kiện mà bà phải chuẩn bị hay tỷ lệ góp vốn.
Tưởng là vinh dự, nhưng...?
Bà Thúy khẳng định Công ty Hoa Tháng Năm tham gia vào dự án với tư cách là nhà đầu tư được mời gọi, cũng là mong muốn của bà. Bà và Công ty Hoa Tháng Năm đã tập trung mọi nguồn vốn có được để tham gia dự án này.
“Hơn 10 năm qua, khi dự án bị thanh tra, mọi hoạt động bị đình trệ. Tôi vẫn trực tiếp điều hành công ty, làm việc với các đoàn thanh tra và cơ quan công an, một mực chịu đựng, đồng cam cộng khổ với các cổ đông để mong các cơ quan có thẩm quyền làm sáng tỏ để chúng tôi có thể tiếp tục thực hiện dự án. Vào thời điểm bấy giờ, tình hình bất động sản cả nước đóng băng, tôi có rất nhiều cơ hội để đầu tư những dự án khác nhưng vì tâm huyết và tất cả vốn liếng của tôi và gia đình đều dồn vào dự án Lavenue nên chúng tôi đã bỏ qua rất nhiều cơ hội”, bà Thúy trình bày.
“Tôi thấy việc mình được tham gia góp vốn 30% vào một dự án đẹp, cung cấp dịch vụ khách sạn 5 sao, đặc biệt chủ đầu tư hoàn toàn là doanh nghiệp trong nước trên đại lộ đường Lê Duẩn, đối với tôi và cả gia đình là một đặc ân, là niềm vinh dự lớn nhất cuộc đời. Tôi đã từng nghĩ phước đức của ông bà để lại cho mình nên tôi càng giữ sự cam kết sẽ thực hiện dự án đến cùng”, bà Thúy giải bày
Bà Thúy cho rằng bà đã bỏ qua mọi lời đề nghị hấp dẫn về việc sang nhượng cổ phần sở hữu của Hoa Tháng Năm trong dự án. “Đầu tư dự án khách sạn 5 sao và căn hộ cho thuê vào thời điểm bấy giờ là một sự đầu tư mạo hiểm và dài hạn của Hoa Tháng Năm, bởi lẽ chúng tôi phải đầu tư một phần rất lớn và sau phải quản trị vận hành khai thác để thu hồi vốn”.
Với quy mô của công trình là 5 tầng hầm và 36 tầng trên mặt đất bà phải mất khoản 5 năm hoàn thiện hồ sơ pháp lý, hồ sơ thiết kế, công tác thi công xây dựng hoàn thiện công trình và công thêm 15 năm khai thác vận hành với công suất thuê phòng phải đạt tối thiểu 70%, có nghĩa là sau 20 năm kể từ ngày được giao đất, nền kính tế thế giới ổn định, không thiên tai hay dịch bệnh, hoặc những trường hợp bất khả kháng, thì mới có thể hoàn vốn, bà Thúy giải bày sự quyết tâm đầu tư vào dự án dù khó khăn.
“Tôi không thể ngờ rằng với tâm thế của một nhà đầu tư được mời gọi, đầy trách nhiệm và tâm huyết, một công dân tôn trọng luật pháp lại có ngày vướng vào vòng lao lý, bị giam cầm tù đầy và trở thành bị cáo đứng trước Tòa hôm nay”. Bà Thúy ước giá như hơn 10 năm trước, bà cũng chuyển nhượng quyền được tham gia 30% cổ phần như những cổ đông khác, có lẽ bà sẽ không phải đứng đây với tư cách là một bị cáo, phải chịu sự phán xét từ HĐXX và cả dư luận xã hội, gia đình bà không phải đau khổ tan nát như bây giờ.
Và với sự tâm huyết, mong muốn được đóng góp cho sự phát triển của Thành phố, bà Thúy đã chọn cách ở lại, đầu tư trí tuệ, tiền của, sức lực của mình đến cùng. “Và rồi, Tôi nhận được gì từ sự quyết tâm của mình…?”, bà Thúy đặt câu hỏi và mong HĐXX sẽ công tâm, khách quan xem xét tất cả chứng cứ trong vụ án này mà đưa ra một Bản án thấu tình đạt lý.
Luật sư Nguyễn Hữu Thế Trạch bào chữa cho bà Thúy, cho rằng cơ quan tố tụng không có chứng cứ vật chứng cũng như bất cứ điều gì để chứng minh tác động, xúi giục ông Tài. Thân chủ chỉ là nhà đầu tư, không có mối quan hệ nhân quả với những sai phạm ông Tài bị cáo buộc.
Cùng với đó, luật sư nêu rõ bị can, bị cáo có quyền từ chối đưa ra lời khai chống lại mình. Nghĩa vụ chứng minh hành vi phạm tội vẫn thuộc cơ quan tiến hành tố tụng. Cơ quan tiến hành tố tụng khiên cưỡng khi kết luận bị cáo Thúy lợi dụng mối quan hệ cá nhân với bị cáo Tài để dễ dàng có quyền đầu tư dự án và trục lợi.
“Tôi chưa thấy đại diện VKS hỏi lại bị cáo rằng với những chứng cứ buộc tội trong cáo trạng và kết luận điều tra, bị cáo có nhận tội hay không. Cơ quan công tố buộc tội bị cáo từ những văn bản do bị cáo đại diện công ty ký ban hành. Song, tôi chưa nghe đại diện VKS chỉ ra những văn bản trên trái những quy định, điều luật nào?”, Luật sư nêu.
Trước đó, bào chữa cho ông Tài, luật sư đề nghị HĐXX xem xét bối cảnh dẫn đến hành vi sai phạm của bị cáo Tài. Ông Tài là người kiêm nhiệm phần nhiệm vụ của ông Nguyễn Hữu Tín nên không có kinh nghiệm trong việc sắp xếp, xử lý các tài sản công. Bởi quá trình thực hiện ông Tài tin tưởng vào sự tham mưu của các sở ngành có liên quan.
Luật sư cho rằng Chủ trương xây dựng trung tâm thương mại, khách sạn 5 sao đã có chủ trương từ năm 2007 và kéo dài nhiều năm chưa thể thực hiện nên ông Tài chịu áp lực phải đẩy nhanh tiến độ để thực hiện dự án phục vụ lợi ích chung của Thành phố.