Canada từng định trở thành quốc gia G7 đầu tiên ký hiệp định thương mại tự do với Trung Quốc, vốn là chính sách mà chính phủ của Thủ tướng Justin Trudeau theo đuổi. Tuy nhiên, các cuộc đàm phán đã đình trệ hơn một năm trước.
Ngày 18/9, Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne cho biết nước này đã từ bỏ các cuộc đàm phán thương mại tự do với Trung Quốc trong bối cảnh quan hệ bị rạn nứt sau vụ Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu bị bắt ở Canada và việc Trung Quốc giam giữ hai người Canada.
"Tôi không thấy điều kiện hiện tại phù hợp để các cuộc thảo luận tiếp tục diễn ra",ông Champagne nói trong cuộc phỏng vấn với tờ Globe và Mail. "Trung Quốc của năm 2020 không phải là Trung Quốc của năm 2016", ông nhận định thêm.
Bình luận của ông Champagne thể hiện giọng điệu cứng rắn đối với Trung Quốc, tương tự Mỹ, Australia và các nước EU đã làm, sau khi các nỗ lực ngoại giao nhằm xoa dịu căng thẳng thất bại.
Ngoại trưởng Canada Francois-Philippe Champagne phát biểu trong một sự kiện ở London, Anh vào tháng 1/2020. Ảnh: AFP.
Tháng 9/2016, Thủ tướng Justin Trudeau đã đến thăm Trung Quốc. Vài tuần sau đó, Thủ tướng Lý Khắc Cường đã đến Canada để làm mới quan hệ đối tác của họ trong hàng chục lĩnh vực, bao gồm cả các cuộc tập trận chung.
Nhưng kể từ đó, động thái của Bắc Kinh với người Uygur và đặc khu Hong Kong khiến một số nước phương Tây không hài lòng, bao gồm Canada. Vì vậy, nước này cũng nằm trong số quốc gia đã hủy bỏ hiệp ước dẫn độ với Hong Kong.
Thêm vào đó, ông Champagne cho rằng, Bắc Kinh "giam giữ tùy tiện" cựu quan chức ngoại giao Canada Michael Kovrig và doanh nhân Michael Spavor vì nghi ngờ hoạt động gián điệp, để đáp lại vụ bắt giữ vào tháng 12/2018 với Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Chu. Bà Mạnh bị tạm giữ vì cáo buộc gian lận tài chính và vi phạm các lệnh trừng phạt của Mỹ đối với Iran.
"Ưu tiên hàng đầu của chúng tôi là đưa hai công dân của mình trở về nhà", ông Champagne nói. "Tất cả các sáng kiến và chính sách đã được đưa ra vào thời điểm đó (năm 2016 với Trung Quốc) đều cần được xem xét lại", ông nói và cho biết Ottawa đang "nhìn tất cả chúng bằng lăng kính của Trung Quốc năm 2020".
Bất chấp những căng thẳng, Trung Quốc vẫn là đối tác thương mại lớn thứ hai của Canada sau Mỹ. Trong năm tài chính tính đến tháng 7/2020, xuất khẩu của Canada sang Trung Quốc tăng 23,6% trong khi nhập khẩu tăng 13,9%.
Phiên An (theo CSMP)