Hành vi của các bị cáo đã cấu thành tội phạm

Theo HĐXX, tổng công ty Lương thực miền Nam (gọi tắt là Vinafood II) trước đây là doanh nghiệp 100% vốn Nhà nước. Năm 2018, Tổng công ty được cổ phần hóa, trong đó Nhà nước giữ 51,4% vốn điều lệ. Còn công ty Lương thực Trà Vinh là đơn vị hạch toán phụ thuộc của tổng công ty Lương thực miền Nam, không có vốn và tài sản riêng.

Trần Văn Tâm (cựu Giám đốc công ty Lương thực Trà Vinh, công ty con của Vinafood II) điều hành công ty Lương thực Trà Vinh từ năm 2012-2017.

Trong thời gian điều hành công ty Lương thực Trà Vinh, Trần Văn Tâm và các đồng phạm đã lợi dụng sự tắc trách trong công tác quản lý, kiểm tra, giám sát về tài chính, kế toán, tình hình huy động và sử dụng vốn tại công ty Lương thực Trà Vinh của một số lãnh đạo Vinafood II, để thực hiện nhiều hành vi tham ô tài sản, cố ý làm trái quy định về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Hành vi của các bị cáo đủ yếu tố cấu thành tội phạm.

Để che giấu tình hình thua lỗ của Công ty do mình điều hành, Tâm chỉ đạo cấp dưới nhiều lần báo cáo gian dối, chỉ đạo nhân viên cấu kết với một số cá nhân ở doanh nghiệp bên ngoài lập khống hồ sơ mua bán lương thực, phụ phẩm nhằm nâng khống hàng tồn kho, nâng khống công nợ để được công ty “mẹ” tiếp tục cấp vốn, bảo lãnh vay ngân hàng và duy trì hoạt động.

Tính đến 31/10/2017, công ty Lương thực Trà Vinh có dư nợ tại các ngân hàng hơn 600 tỷ đồng. Do Tổng công ty bảo lãnh trả nợ thay và ủy quyền sử dụng hạn mức nên các ngân hàng đã thu tiền từ công ty mẹ là Vinafood II.

Ngoài ra, Tâm còn lợi dụng chức vụ quyền hạn cùng với Nguyễn Tấn Vinh, Phan Văn Hiệp, Nguyễn Nhất Thống, Cao Minh Chiểu, Cao Tấn Được tham ô 5,1 tỷ đồng để hợp thức khoản tiền mua, bán 2 căn nhà số 36 Võ Thị Sáu, số 68 Bạch Đằng, TP.Trà Vinh (thuộc sở hữu của Vinafood II) chuyển thành tài sản cá nhân của Tâm. Sau đó, Tâm làm giả các chứng từ chi mua gạo để cân đối sổ quỹ tiền mặt, che giấu số tiền tham ô.

Từ năm 2012 – 2017, nhiều đoàn thanh tra, kiểm tra được lập để kiểm tra, giám sát tại công ty Lương thực Trà Vinh.

Tuy nhiên, bị cáo Huỳnh Thế Năng (cựu Tổng Giám đốc Vinafood II) cùng các thành viên của đoàn đã không thực hiện đầy đủ nhiệm vụ được giao, không phát hiện sai phạm của Tâm và đồng phạm, gây thiệt hại cho Nhà nước số tiền 133 tỷ đồng.

Về việc Tâm khai đã nộp tiền vào Công ty để tất toán tiền mua 2 căn nhà, HĐXX cho rằng đây chỉ là lời khai của Tâm chứ không có chứng cứ chứng minh. Thực chất, các bị cáo đã lập rất nhiều phiếu thu chi khống xen lẫn các hoạt động thu chi thật để hợp thực hóa hồ sơ, việc nộp tiền là để tất toán hoạt động khác.

Từ đó, HĐXX cho rằng, có đủ cơ sở kết luận Trần Văn Tâm và đồng phạm phạm tội Tham ô tài sản. Trong vụ án này, Trần Văn Tâm là kẻ chủ mưu, tổ chức, thực hiện hành vi tham ô hơn 5,1 tỷ đồng; Mua bán khống hàng hóa, rút tiền của Tổng công ty, sử dụng sai mục đích, cố ý làm trái quy định Nhà nước gây thiệt hại hơn 128 tỷ đồng.

HĐXX cho rằng mặc dù có bị cáo kêu oan, có bị cáo cho rằng mình không biết hành vi của mình là phạm pháp, tuy nhiên căn cứ vào toàn bộ hồ sơ vụ án, lời khai của các bị cáo, đủ cơ sở khẳng định các bị cáo đã thực hiện hành vi phạm tội như cáo trạng quy kết.

Không thể miễn trách nhiệm hình sự

Về hành vi cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, HĐXX nhận định, công ty Lương thực Trà Vinh kinh doanh thua lỗ, tuy nhiên để Vinafood 2 tiếp tục bảo lãnh vay vốn, Trần Văn Tâm chỉ đạo lập khống các báo cáo tài chính từ lỗ sang có lãi, mua bán khống hàng hóa, rút tiền của Tổng công ty sử dụng không đúng mục đích gây thiệt hại 127 tỷ đồng.

Về hành vi thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng tại tổng công ty Vinafood II, HĐXX nhận định, bị cáo Huỳnh Thế Năng đã buông lỏng quản lý, kiểm tra, giám sát nên không nắm được thực trạng của công ty Lương thực Trà Vinh.

Ba thuộc cấp của Năng là các bị cáo: Vũ Bá Vinh (Trưởng ban kiểm soát nội bộ); bị cáo Huỳnh Văn Tranh (Kiểm soát viên), và bị cáo Trịnh Ngọc Thuận (Trưởng phòng Tài chính kế toán) đã không thực hiện đầy đủ, thiếu trách nhiệm trong việc kiểm tra, giám sát để Tâm và đồng phạm lợi dụng, thực hiện hành vi phạm tội gây thiệt hại cho Vinafood II. Ba bị cáo này có nhiều tình tiết giảm nhẹ hình phạt, nhưng do thiệt hại quá lớn nên không thể miễn trách nhiệm hình sự.

HĐXX nhận thấy các bị cáo ăn năn hối cải, có nhiều tình tiết giảm nhẹ, trong đó có khắc phục một phần hậu quả, không có tiền án tiền sự, có nhiều thành tích trong công tác, không có tình tiết tăng nặng trách nhiệm hình sự..nên sẽ xem xét để giảm một phần hình phạt cho các bị cáo.

Thiệt hại của vụ án là quá lớn nên không thể miễn trách nhiệm hình sự cho nhiều bị cáo./b>

Từ các nhận định trên, HĐXX quyết định tuyên phạt bị cáo Trần Văn Tâm 20 năm tù về tội Tham ô tài sản và 15 năm tù tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng. Tổng hình phạt chung là 30 năm tù.

Cùng về 2 tội danh trên, HĐXX tuyên phạt các bị cáo Nguyễn Tấn Vinh 22 năm tù, Phan Văn Hiệp 14 năm tù, Cao Minh Chiểu 16 năm tù, Nguyễn Nhất Thống 12 năm tù, Cao Tấn Được 11 năm tù.

Các bị cáo: Võ Văn Sen 8 năm tù, Lê Hoàng Minh 2 năm 9 tháng tù, Lê Châu Giang 3 năm tù, Hồ Phú Lộc 2 năm 6 tháng tù treo, Nguyễn Thị Liễu 3 năm tù treo, Nguyễn Vĩ Long 2 năm tù treo cùng về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng.

Nhóm bị cáo bị truy tố về tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng gồm: Huỳnh Thế Năng, Vũ Bá Vinh, Huỳnh Văn Tranh, Trịnh Ngọc Thuận bị tuyên phạt mỗi bị cáo 2 năm 6 tháng tù nhưng cho hưởng án treo.

Ngoài án tù, HĐXX cũng buộc các bị cáo tội Tham ô tài sản phải bồi thường cho Vinafood II trên 5,1 tỷ đồng; Các bị cáo tội Cố ý làm trái quy định của nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng có trách nhiệm liên đới bồi thường cho Vinafood II 127 tỷ đồng. Trong đó bị cáo Tâm phải bồi thường 80% thiệt hại, 20% còn lại chia đều cho 3 đồng phạm khác.

Bên cạnh đó, bị cáo Trần Văn Tâm phải hoàn trả 432 triệu đồng tiền bị cáo cho thuê nhà số 36 TP.Trà Vinh. Để đảm bảo thi hành án, HĐXX tuyên tiếp tục kê biên một số tài sản liên quan trong vụ án này.

C.T