Tại Anh, gần 60.000 người hâm mộ bóng đá đã đến chật kín sân Emirates ở London để xem trận đấu giữa Chelsea và Arsenal hôm Chủ nhật. Vở nhạc kịch "Cinderella" của Andrew Lloyd Webber đã được biểu diễn ở West End sau nhiều lần trì hoãn vì Covid-19. Trên tàu điện ngầm, nơi bắt buộc phải đeo khẩu trang thì có một nửa số người đi tàu không hề đeo.

Tất cả những điều này đang diễn ra vào thời điểm Vương quốc Anh ghi nhận hơn 30.000 ca mắc Covid-19 mới mỗi ngày. Các bệnh viện đang dần căng thẳng trở lại và số liệu sơ bộ cho thấy sự bảo vệ của vắc xin sẽ giảm sau vài tháng kể từ mũi tiêm thứ hai.

Nguyên nhân của sự bình thản đến lạ kỳ của người dân Anh

Giáo sư dịch tễ học di truyền Tim Spector tại Đại học King's College London, người đứng đầu những nghiên cứu lớn về Covid-19 cho biết: "Chúng tôi dường như không quan tâm đến việc tỷ lệ lây nhiễm cao. Có vẻ như bây giờ chúng tôi chỉ chấp nhận nó, rằng đây là cái giá của sự tự do".

Nguyên nhân của sự bình thản này có thể bắt nguồn từ thực tế tỷ lệ ca nhiễm ở Anh. Tỷ lệ này mặc dù cao nhưng vẫn chưa đạt đến mức cảnh báo mà các quan chức dự đoán, khi dỡ bỏ hoàn toàn các hạn chế về Covid-19 tháng trước.

Nguyên nhân khác có thể do có nhiều người đã được tiêm chủng và các ca nghiêm trọng dần ít hơn. Hoặc chỉ đơn giản là họ đã quá mệt mỏi sau 17 tháng ngột ngạt vì phong tỏa và phải đọc những tin xấu mỗi ngày.

Giáo sư Sridhar cho biết, với gần 80% người trưởng thành tiêm phòng Covid-19 đầy đủ khi virus vẫn còn đang lây lan rộng rãi, Anh có thể trở thành hình mẫu cho các quốc gia khác về việc "liệu có thể quản lý Covid-19 theo cách bền vững hay không". Bà nói thêm rằng tuy nhiên vấn đề vẫn chưa đi đến kết luận vì Anh vẫn phải đối mặt với vấn đề khó khăn như việc mở cửa trở lại các trường học vào đầu tháng 9.

Việc mở cửa trường học trở lại gần như sẽ khiến tỷ lệ lây nhiễm Covid-19 tăng cao. Hơn nữa, Anh không tiến hành tiêm chủng cho trẻ em và thanh thiếu niên. Tuy nhiên, các nhà dịch tễ học không đưa ra các dự đoán cụ thể. Họ cho rằng nhiều trường hợp dự đoán vẫn sai. Ví dụ như tháng 7, số ca mắc giảm sau "Ngày Tự do", thời điểm mà hầu hết các hạn chế được dỡ bỏ.

Trong bất kỳ trường hợp nào, số liệu về các ca nhiễm mới dần trở thành một vấn đề ít quan trọng hơn so với trước đây, do tỷ lệ phần trăm người bị bệnh cần nhập viện ít hơn nhiều so với giai đoạn trước. Ngày 24/8, gần 970 người mắc Covid-19 nhập viện. Con số này ít hơn so với 4.583 người ngày 12/1, đợt cao điểm của đại dịch.

Nói như vậy không có nghĩa là các con số đã dừng lại. Số ca bệnh nhập viện và tỷ lệ tử vong đang tăng lên. Số bệnh nhân Covid-19 nhập viện trong tuần trước đã tăng 6,7% so với 7 ngày trước đó. Trong khi đó, số ca tử vong tăng 12,3% với tổng cộng là 133 người. Trước tình trạng số đông các bệnh nhân mắc các bệnh khác còn ở trong bệnh viện, các bác sĩ cho viết Dịch vụ Y tế Quốc gia khó có thể đối phó với một làn sóng bệnh nhân Covid-19 khác.

Thực hiện chiến dịch tiêm chủng sớm, hiệu quả bảo vệ giảm dần

Thủ tướng Anh Boris Johnson nói rằng có rất ít số lượng các ca nhiễm tăng lên trong những tuần gần đây. Tiên đoán về các trường hợp lây nhiễm gia tăng đã không thành hiện thực, khiến chính phủ nước này cho rằng chiến lược của họ đã hoạt động có hiệu quả. Các ca mắc Covid-19 có thể kiểm soát được nhờ thành công của chiến dịch tiêm chủng.

Tuy nhiên, các nhà phê bình cho rằng con số trên dưới 100 người tử vong mỗi ngày vì Covid-19 không phải là điều đáng tự hào. Họ cho rằng việc Anh sớm dẫn đầu trong cuộc chạy đua tiêm chủng đồng nghĩa với việc hiệu quả bảo vệ của vắc xin cũng đang giảm dần.

Ủy ban Phối hợp Tiêm chủng và Miễn dịch Anh có khả năng sẽ sớm khuyến nghị các mũi tiêm nhắc lại, nhưng ban đầu sẽ dành cho những người có hệ miễn dịch suy yếu.

Gabriel Scally của Đại học Bristol cho biết, vì Anh là một trong những quốc gia lớn đầu tiên thực hiện tiêm vắc xin ngừa Covid-19 đại trà, nên sẽ là một trong những quốc gia đầu tiên trải qua suy giảm khả năng miễn dịch. Và mặc dù triển khai tiêm chủng mạnh mẽ, Anh vẫn chưa đạt đến miễn dịch dân số cao nhất vì hàng triệu trẻ em và thanh thiếu niên vẫn chưa được bảo vệ.

Biện pháp chống dịch vẫn cần thiết để tránh rơi vào "đường cùng"

Việc tuân thủ các biện pháp ngăn chặn sự lây lan của Covid-19 dường như đang bị lơ là. Theo các nhà dịch tễ học, đây có thể là nguyên nhân Anh có tỷ lệ ca mắc Covid-19 cao hơn so với các nước như Pháp và Tây Ban Nha.

Theo dữ liệu của quan chức, 9/10 người dân Anh nói rằng họ đeo khẩu trang đầy đủ khi ra đường trong 7 ngày qua. Nhưng bằng chứng chỉ ra rằng số người tuân thủ không đông như vậy. Ngay cả trên tàu điện ngầm hay xe buýt ở London, nhiều người vẫn không đeo khẩu trang.

Kể từ khi hầu hết các hạn chế được dỡ bỏ, cảnh sát giao thông không còn quyền thực hiện quy định bắt buộc người dân đeo khẩu trang. Nhiệm vụ nhắc nhở người dân được giao lại cho các công nhân vận tải. Họ cho rằng nhiệm vụ này vẫn nên thuộc về cảnh sát và mọi người nên giữ an toàn.

Một số nhà phê bình chỉ trích những thông điệp không nhất quán của chính phủ. Họ chỉ ra các thành viên Đảng Bảo thủ của ông Johnson đã bỏ khẩu trang trong phòng họp Quốc hội trong khi quan điểm chính thức của chính phủ là mọi người nên đeo khẩu trang nơi đông người.

Đối với một số người phản đối các cuộc phong tỏa định kỳ ở Anh, họ hoan nghênh việc trở lại trạng thái bình thường. Nhưng một số khác cho rằng sự căng thẳng giữa tự do và mất an toàn có thể sẽ tái bùng phát.

Jonathan Sumption, một cựu thẩm phán tại Tòa án Tối cao Anh nói rằng: "Nếu Covid-19 bùng phát trở lại, khi đó chúng ta sẽ ở tình thế mà ngay cả vắc xin cũng không hoạt động. Đâu sẽ là lối thoát cho chúng ta?"

Tham khảo New York Times