Theo kết luận điều tra, Long vốn nghiện ma túy và được đưa đi cai nghiện. Sau khi cai nghiện xong, Long trở về phường 7, quận Gò Vấp, TPHCM để sinh sống lang thang. Khoảng 1 giờ 30 ngày 14-9-2020, Long uống rượu xong đi một mình tới trước trụ sở chi nhánh của Ngân hàng Xuất Nhập khẩu Việt Nam (hay còn gọi là Eximbank) Gò Vấp địa chỉ số 124-126 đường Nguyễn Oanh, phường 7, quận Gò Vấp, TPHCM.
Khi tới đây, Long nhìn thấy dây dẫn điện âm từ đất lên đồng hồ điện của ngân hàng nên nảy sinh ý định muốn đốt dây dẫn điện để quan sát sự cháy. Long đi lại gần vị trí dây dẫn điện rồi cầm bật lửa đốt nhiều lần. Sau đó, ngọn lửa bùng phát vào dây dẫn rồi nhanh chóng lan nhanh. Long đi bộ tới ghế nhựa trước siêu thị số 2A đường Nguyễn Oanh, phường 7, quận Gò Vấp rồi ngồi xem ngọn lửa bốc cháy dữ dội.
Đến 1 giờ 47 cùng ngày, người dân đi ngang qua ngân hàng phát hiện cháy nên vội hô hoán. Thấy Long đứng gần đó nên người dân nói cùng dập lửa. Long cầm chai nước mang theo đi tới dập lửa rồi quay lại ghế ngồi. Ngay khi ngọn lửa được dập tắt, người dân đi khỏi thì Long lại đi tới chỗ dây dẫn điện rồi dùng bật lửa tiếp tục đốt dây dẫn điện. Đốt cháy rồi Long quay lại ghế ngồi quan sát ngọn lửa bùng cháy một lúc rồi rời đi.
Sau đó, Long đi tới cửa hàng quần áo của anh T.V.D. lấy một cái quần thun rồi đi tới gần đó lấy thêm áo thun để thay đổi. Sau khi thay đổi trang phục, Long đi tới nhà anh L.T.N. trên đường Nguyễn Văn Nghi, phường 7, quận Gò Vấp lấy trộm một xe tự chế rồi bán lại cho bà N.T.T. được 200.000 đồng.
Đến 2 giờ cùng ngày, người dân sinh sống ở gần ngân hàng phát hiện khói lửa bùng cháy dữ dội ở hai căn nhà trên đường này. Trong hai căn nhà bị cháy có một căn nhà là chi nhánh của Ngân hàng Eximbank Gò Vấp. Lúc này, người dân vội hô hoán dùng nước, bình chữa cháy dập lửa nhưng không thành. Một số người bên trong những căn nhà trên tìm cách thoát ra ngoài.
Nhận tin báo, Công an quận Gò Vấp cùng lực lượng PCCC TPHCM đã cử nhiều xe chữa cháy chuyên dụng cùng hàng chục cán bộ chiến sĩ có mặt ở hiện trường để tiến hành chữa cháy. Sau ít phút, ngọn lửa mới được khống chế hoàn toàn.
Diện tích cháy khoảng 16m2, làm hư hỏng toàn bộ biển hiệu, biển quảng cáo phía mặt tiền của Ngân hàng Eximbank và cửa hàng kinh doanh Nệm và một số giấy tờ, chứng từ tại Phòng giao dịch lầu 3. May mắn vụ cháy không có thiệt hại về người.
Quá trình điều tra, công an xác định hiện trường có dấu hiệu bị đốt cháy. Trích xuất camera an ninh, công an xác định được Nguyễn Minh Long là người tiếp cận ngân hàng và là người đốt dây dẫn điện âm từ đất lên đồng hồ điện của chi nhánh Ngân hàng Eximbank gây ra vụ cháy.
Ngày 15-9, công an đã bắt giữ được Nguyễn Minh Long. Qua đấu tranh, Long đã khai nhận hành vi phạm tội như trên. Long khai chỉ muốn nhìn sự cháy nên dẫn tới hành vi đốt gây cháy ngân hàng và nhà dân.
Công an xác định, đám cháy lây lan từ trụ sở phòng giao dịch ngân hàng Eximbank sang cửa hàng kinh doanh nệm và biển quảng cáo nhà kế bên. Công an TPHCM nhận định đây là vụ án do Nguyễn Minh Long dùng bật lửa gây ra, tuy không thiệt hại về người, nhưng đã gây thiệt hại lớn về tài sản. Tổng thiệt hại đối với cửa hàng kinh doanh nệm là hơn 1,02 tỉ đồng. Tổng thiệt hại tài sản tại phòng giao dịch là hơn 2,7 tỉ đồng.
Quá trình điều tra, ngày 16-12-2020, Công an quận Gò Vấp đã tách hồ sơ liên quan đến vụ việc này đề nghị xử phạt hành chính đối với Nguyễn Minh Long về hành vi lấy trộm xe tự chế của anh L.T.N.