Chính phủ Vương quốc Anh đã chấm dứt một hợp đồng chia sẻ dữ liệu gây tranh cãi với công ty công nghệ Palantir của Mỹ sau làn sóng chỉ trích của các nhà hoạt động vì quyền riêng tư.

Vào tháng 8 vừa qua, Bộ Y tế và Chăm sóc Xã hội Anh (DHSC) đã kêu gọi đấu thầu nhằm chuyển bảng dữ liệu chăm sóc xã hội người trưởng thành (Adult Social Care Dashboard) từ Palantir sang một hệ thống mới có tên EDGE, được phát triển bởi tập đoàn quốc phòng BAE Systems.

Văn bản mời thầu cho biết: “Hạ tầng Cơ quan An ninh Y tế của Vương quốc Anh trong tương lai...nhắm đến việc rời khỏi sự phụ thuộc vào các nền tảng và phần mềm phân tích dữ liệu của bên thứ ba”. Với kế hoạch như vậy, DHSC muốn “di chuyển từ giải pháp hiện tại của Palantir sang hệ thống EDGE (Môi trường Thu thập và Tổ chức Dữ liệu). Hệ thống này được thiết lập và phát triển bởi BAE Systems, và đã được triển khai đều đặn trong đại dịch”. 

Công ty tư vấn IT có trụ sở tại London Mozaic Services là doanh nghiệp thắng thầu và sẽ nhận 100.000 Bảng Anh (138.000 USD) khi hoàn thành quá trình di chuyển, theo hợp đồng. Dự án này bắt đầu vào ngày 18/8 và kết thúc vào ngày 30/9 - ngày mà hợp đồng với Palantir sẽ tự động được ký lại. 

DHSC và Palantir chưa phản hồi yêu cầu bình luận.

Palantir được thành lập bởi Peter Thiel, một nhà đầu tư mạo hiểm với một ghế trong ban giám đốc của Facebook. Palantir cung cấp nền tảng phân tích dữ liệu cho các bộ ngành Chính phủ, cơ quan tình báo và doanh nghiệp khắp thế giới.

Đại dịch Covid-19 dẫn đến nhu cầu đối với phần mềm của Palantir tăng cao do các quốc gia đều muốn rút ra tri thức từ dữ liệu y tế. Nước Anh cũng đã sử dụng công nghệ và chuyên môn của Palantir nhằm hiểu được lượng lớn dữ liệu về Covid-19 đã thu thập được. Nhờ đó, Palantir đã ký được một hợp đồng 2 năm vào tháng 12/2020; hợp đồng này chưa được chấm dứt.

Palantir nói rằng dữ liệu bệnh nhân được “bút danh hóa” trước khi được phần mềm xử lý nhằm nỗ lực bảo vệ quyền riêng tư của bệnh nhân. Công nghệ quản lý dữ liệu này bao gồm việc đổi tập dữ liệu với một biệt hiệu. Tuy nhiên, đây là một quá trình đảo nghịch được, có nghĩa là nếu cần thiết danh tính bệnh nhân có thể được xác định lại. Do đó, công nghệ này đã bị đặt câu hỏi về việc nó có đi đủ xa để bảo vệ thông tin cá nhân của bệnh nhân hay không.

Vào tháng 6 vừa qua, một chiến dịch đã được khởi động nhằm chặn việc Palantir hợp tác với Dịch vụ Y tế Quốc gia của Anh. Theo Cori Crider, một luật sư đồng sáng lập tổ chức vì cộng đồng Foxglove: “Palantir chủ yếu ký những hợp đồng mà trong đó mọi người bị làm hại thay vì chữa lành”.

Clive Lewis, một nghị sĩ thuộc Đảng Lao động và người hỗ trợ chiến dịch trên đã cáo buộc Palantir có “một lý lịch tệ hại, kinh khủng”. Theo ông, “Palantir đã phát triển hoạt động kinh doanh nhờ hỗ trợ các vụ không kích bằng tên lửa và máy bay không người lái hoặc bắt bớ người nhập cư chứ không phải công tác chăm sóc y tế. Động cơ của công ty này là đáng ngờ, và tôi nghĩ điều này sẽ có tác động tiêu cực đối với niềm tin của bệnh nhân, đặc biệt là những người bệnh từ cộng đồng thiểu số cần dè chừng chính phủ”.

Palantir cũng có các hợp đồng với Văn phòng Nội các Anh và Bộ Quốc phòng Anh.

Tùng Phong (Dịch từ CNBC)