Trong bối cảnh TP.HCM đang hướng tới nới lỏng giãn cách sau thời gian áp dụng nghiêm ngặt để phòng dịch COVID-19, báo Pháp Luật TP.HCM giới thiệu loạt bài về lộ trình nới lỏng giãn cách xã hội ở một số đô thị có nhiều đặc trưng khá tương đồng với TP.HCM.
Bài thứ chín, chúng tôi giới thiệu lộ trình, cách thức thực hiện của Singapore.
Singapore là một đảo quốc ở Đông Nam Á với diện tích hơn 710 km2 và dân số 5,69 triệu người (tháng 6-2020), gồm 4,89 triệu người trưởng thành. Singapore có đội ngũ y tế tương đương 25 bác sĩ và 75 y tá trên 10.000 dân, cao hàng đầu châu Á.
Theo số liệu do chính phủ Singapore cung cấp, tính tới trưa 17-9, số ca nhiễm COVID-19 tại nước này là 75.783, trong đó 59 bệnh nhân đã tử vong. Số bệnh nhân đang được điều trị trong bệnh viện là 5.268, trong đó 14 trường hợp nguy kịch đang được chăm sóc đặc biệt.
Lộ trình mở cửa trở lại của Singapore gồm 3 giai đoạn, hướng tới “Một Singapore an toàn”. Ảnh: GOV.SG
Tính tới ngày 16-9, Singapore đã triển khai 8.903.190 liều vaccine ngừa COVID-19. Số người được tiêm phòng là 4.568.101, trong đó 4.438.511 người đã tiêm đủ hai mũi.
Singapore điều chỉnh mức độ giãn cách theo diễn biến dịch và tỉ lệ tiêm chủng
Năm 2020, Singapore được đánh giá đã thành công trong việc kiểm soát dịch COVID-19. Các biện pháp phòng chống dịch được thiết kế và triển khai tốt, được đảm bảo tuân thủ nghiêm ngặt và sự hỗ trợ đắc lực của công nghệ được cho là những nguyên nhân giúp Singapore là điểm sáng về chống dịch. Trong đó, các biện pháp nghiêm ngặt nhất được áp dụng từ tháng 4-2020, tương ứng giai đoạn dịch bùng phát nghiêm trọng ở các ổ dịch liên quan ký túc xá của người lao động nhập cư.
Ngày 2-6-2020, Singapore bắt đầu lộ trình mở cửa trở lại khi số ca nhiễm giảm 1/3 so với mức đỉnh điểm gần 1.500 ca một ngày cách đó sáu tuần. Lộ trình gồm 3 giai đoạn là Giai đoạn 1 - Safe Re-opening (Mở cửa trở lại an toàn), Giai đoạn 2 - Safe Transition (Chuyển tiếp an toàn) từ ngày 19-6-2020 và Giai đoạn 3 - Safe Nation (Đất nước an toàn) từ ngày 28-12-2020.
Một trong những tiền đề để Singapore chuyển sang Giai đoạn 3 là số ca lây nhiễm trong nước tại Singapore được giữ ở mức dưới 10 suốt từ đầu tháng 10-2020. Tuy nhiên, từ cuối tháng 4, các biến thể nguy hiểm là Alpha, Beta và Delta đã lây nhiễm vào cộng đồng tại Singapore, khiến nước này áp đặt một số hạn chế mới.
Từ ngày 8-5, Singapore đã chuyển sang giai đoạn cảnh báo “tăng cường” trong bối cảnh tiếp tục Giai đoạn 3 trước khi quay lại Giai đoạn 2 vào giữa tháng 5. Trong ba tháng sau đó, Singapore đã căn cứ tình hình dịch bệnh mà điều chỉnh về Giai đoạn 3 “tăng cường”, rồi quay lại Giai đoạn 2 “tăng cường”.
Từ tháng 6, giới chức Singapore đã nhắc tới khái niệm “sống chung với COVID-19”, thể hiện sự thay đổi so với mục tiêu “zero-covid” (có nghĩa là đưa số ca nhiễm về 0). Đến đầu tháng 8, các khuyến cáo đầu tiên để “chuẩn bị cho sự chuyển tiếp khỏi Giai đoạn 2” đã được ban hành, đánh dấu giai đoạn theo định hướng mới. Singapore vẫn đang liên tục tổng kết hiệu quả của Giai đoạn 2 và đưa ra các định hướng mở cửa tiếp theo phù hợp với tình hình mới.
Các biện pháp an toàn được áp dụng trong trường tiểu học ở Singapore. Ảnh: CHANNEL NEWS ASIA
Bên cạnh số liệu dịch bệnh và sự hỗ trợ của công nghệ, một trong những cơ sở quan trọng để Singapore tự tin “sống chung với COVID-19” là tỉ lệ tiêm chủng cao. Tính tới ngày 9-8, 81% dân số Singapore đã được tiêm vaccine ngừa COVID-19, bao gồm 72% dân số được tiêm đủ hai mũi.
Lộ trình mở cửa 3 giai đoạn và sự thay đổi mục tiêu chống dịch
Đầu tháng 4-2020, Singapore đã ban hành các biện pháp “ngắt chuỗi lây nhiễm”, được coi như một lệnh phong tỏa một phần và tương đương Chỉ thị 15 của Việt Nam. Người dân được khuyến cáo “tránh ra khỏi nhà, trừ khi đi mua thực phẩm và các nhu yếu phẩm hàng ngày, mua sắm các dịch vụ thiết yếu hoặc cho các nhu cầu y tế khẩn cấp” và phải đeo khẩu trang, tuân thủ khoảng cách tối thiểu khi có tiếp xúc.
Từ ngày 8-4-2020, người dân Singapore bị cấm tụ tập vì mục đích giao tiếp xã hội. Người vi phạm các quy định giãn cách có thể bị phạt tới 10.000 Dollar Singapore (SGD), tức 168,9 triệu đồng và/hoặc phạt tù tới 6 tháng. Lao động thuộc các ngành nghề thiết yếu được hoạt động nhưng phải đảm bảo giãn cách, đeo khẩu trang, còn các lĩnh vực không thiết yếu buộc phải để nhân viên làm việc tại nhà.
Các cơ sở kinh doanh chỉ được mở cửa nếu nằm trong danh mục thiết yếu. Danh mục kinh doanh thiết yếu bao gồm các khu ẩm thực tập trung (chỉ cho phép bán mang về), siêu thị, tạp hóa và cửa hàng tiện lợi, các cơ sở chăm sóc sức khỏe và nhãn khoa, các cửa hàng bán công cụ, linh kiện phần cứng, các cửa hàng bán sản phẩm cho thú cưng (chỉ cho phép bán mang về) và cửa hàng giặt ủi.
Trường học chuyển sang dạy-học trực tuyến. Trong giai đoạn từ ngày 22-4-2020 tới ngày 11-9-2020, Singapore cũng yêu cầu người dân đi chợ theo ngày chẵn/lẻ dựa vào số đuôi mã định danh cá nhân, áp dụng tại bốn khu chợ lớn.
Quy định hạn chế tiếp xúc xã hội dần được nới lỏng khi Singapore bắt đầu lộ trình mở cửa trở lại. Giai đoạn 1, người dân vẫn được yêu cầu chỉ ra ngoài khi cần thiết. Đến Giai đoạn 2, người dân được tập trung không quá 5 người ở nơi công cộng, giảm xuống còn 2 người trong giai đoạn “tăng cường”. Trong Giai đoạn 3, người dân được tập trung không quá 8 người hoặc không quá 5 người trong giai đoạn “tăng cường”.
Trong Giai đoạn 1, Singapore mở cửa trở lại các cơ sở sản xuất với “rủi ro lây nhiễm thấp” (không yêu cầu đông người). Các dịch vụ bảo dưỡng xe, sửa chữa máy lạnh, làm tóc và chăm sóc thú cưng được phép hoạt động trở lại. Đám cưới, tang lễ chỉ cho phép tối đa 10 khách, và tối đa 5 người đối với các cơ sở tôn giáo. Học sinh cuối cấp được trở lại trường học toàn thời gian, trong khi học sinh các lớp khác phải luân phiên theo tuần giữa học trực tuyến và trực tiếp.
Trong Giai đoạn 2 (năm 2020), hầu như toàn bộ nền kinh tế sẽ mở cửa trở lại, tùy thuộc vào các biện pháp quản lý an toàn đang được áp dụng. Các đối tượng được mở cửa trở lại bao gồm doanh nghiệp bán lẻ, dịch vụ ăn uống (dùng tại chỗ với số khách hạn chế), chăm sóc sức khỏe, giúp việc và chăm sóc gia đình, học thêm và học năng khiếu (trừ học hát, luyện thanh). Các trung tâm, CLB thể thao cũng được phép hoạt động. Trường học sẽ dần cho phép tất cả học sinh-sinh viên trở lại học tại lớp toàn thời gian.
Khi trở lại Giai đoạn 2 hồi tháng 5, Singapore đã điều chỉnh một số quy định. Các hoạt động thể thao trong nhà cường độ cao bị cấm. Đám tang, tiệc cưới, đại nhạc hội, rạp chiếu phim và hoạt động tôn giáo chỉ được đón tối đa 50 khách (hoặc 100 khách nếu tổ chức xét nghiệm toàn bộ khách trước sự kiện). Phòng trưng bày, triển lãm, bảo tàng, thư viện công cộng và các điểm du lịch chỉ được đón 25% số khách tối đa. Các cơ sở ăn uống ban đầu chỉ được phép bán mang về hoặc sau đó là phục vụ tại chỗ không quá 5 khách đã được tiêm vaccine.
Khi bước vào Giai đoạn 3 hồi cuối năm ngoái, Singapore đã cho phép các điểm du lịch hoạt động 65% công suất. Hoạt động tôn giáo được phép tập trung không quá 250 người. Các chương trình biểu diễn ngoài trời được phép đón tới 250 khách hoặc 100 khách nếu tổ chức trong nhà.
Từ đầu tháng 8, Singapore lần lượt nới lỏng các quy định phòng dịch theo hướng coi COVID-19 là bệnh đặc hữu. Cơ sở kinh doanh ăn uống được phép phục vụ tại chỗ tối đa mỗi bàn 5 khách nếu tất cả đã được tiêm vaccine đầy đủ, riêng các khu ẩm thực tập trung được phục vụ 2 khách mỗi bàn mà không cần kiểm tra xác nhận tiêm chủng.
Các khu ẩm thực hồi cuối tháng 5 chỉ được phép bán mang về. Ảnh: CHANNEL NEWS ASIA
Các chương trình biểu diễn, sự kiện thể thao, rạp chiếu phim, lễ cưới, tang lễ được phép đón tối đa 500 khán giả hoặc khách nếu tất cả đã được tiêm đủ hai mũi vaccine. Bắt đầu từ ngày 19-8, giới hạn này được nâng lên thành 1.000. Cũng từ ngày 19-8, các văn phòng được đón tối đa 50% số nhân viên tới làm việc.
Các hoạt động cường độ cao, trong nhà và không đeo khẩu trang được có tối đa 30 người tham gia và giãn cách theo nhóm với mỗi nhóm tối đa 5 người, tất cả đều cần tiêm chủng đầy đủ. Đối với hoạt động ngoài trời hoặc khi người tham gia đeo khẩu trang, giới hạn sẽ là 50 người theo các nhóm 5 người, không phân biệt tình trạng tiêm chủng.
Ít nhất 2 triệu SGD được chi để hỗ trợ người dân, doanh nghiệp
Để hỗ trợ các doanh nghiệp bị ảnh hưởng trong dịch COVID-19, Singapore đã áp dụng chính sách hoàn một phần thuế thu nhập doanh nghiệp (năm 2020) và cho phép nộp thuế này trễ không quá ba tháng. Singapore còn miễn thuế bất động sản trong năm 2020, miễn 2 tháng phí thuê văn phòng tại các tòa nhà thuộc sở hữu của chính phủ.
Từ ngày 22-7, các tài xế taxi hoặc ô tô cho thuê sẽ được hỗ trợ 10 SGD (gần 170.000 đồng) mỗi ngày cho mỗi xe trong 60 ngày đầu và 5 SGD (gần 85.000 đồng) mỗi ngày trong 30 ngày tiếp theo. Còn các cơ sở kinh doanh trong các khu ẩm thực được hỗ trợ một lần 500 SGD.
Từ đầu năm 2021, Singapore đã ban hành các gói hỗ trợ người mất việc hoặc giảm thu nhập do COVID-19. Người mất việc hoặc buộc nghỉ làm không lương trong ít nhất 3 tháng được hỗ trợ tương ứng 3 tháng, mỗi tháng 700 SGD (11,87 triệu đồng). Người giảm từ 50% thu nhập trong ít nhất 3 tháng được hỗ trợ 500 SGD (8,48 triệu) mỗi tháng và trong 3 tháng liên tục.
Một gói trợ cấp tạm thời dành riêng cho người có thu nhập trung bình hoặc thấp. Theo đó, người bị nghỉ việc không lương từ một tháng sẽ được hỗ trợ một lần 700 SGD và người giảm từ 50% thu nhập được hỗ trợ một lần 500 SGD.
Tính tới ngày 26-7, tổng hỗ trợ của chính phủ Singapore dành cho người dân và doanh nghiệp đã lên tới 2 triệu SGD (hơn 33,78 tỉ đồng). Các khoản hỗ trợ vẫn tiếp tục được xét duyệt và giải ngân.
Đối với chương trình tiêm chủng, người dân Singapore được tiêm vaccine của Pfizer/BioNTech hoặc Moderna miễn phí, Vero Cell của Sinopharm được triển khai cho tiêm dịch vụ.
