Không chỉ dễ dàng đồng ý cho Vũ Trọng Lương mở cửa phòng chứa bài thi, các chiến sỹ công an Hà Giang còn tích cực giúp Lương vận chuyển các bài thi và máy tính xuống tầng 1 để Lương đưa lên xe tải chở về Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang.
Tiếp tục phiên tòa xét xử vụ gian lận thi cử, kỳ thi tốt nghiệp THPT Quốc gia năm 2018, tại Hà Giang, chiều 16/10, HĐXX xét hỏi các nhân chứng là những chiến sỹ Công an tỉnh Hà Giang và đoàn thanh tra giám sát làm nhiệm vụ tại kỳ thi này.
Công an 'non' nghiệp vụ
Theo trả lời của một chiến sỹ công an tên Lịch (công tác tại PA03 - Công an tỉnh Hà Giang), anh Lịch được cấp trên phân công nhiệm vụ tham gia bảo vệ ban in sao đề thi và giám sát toàn bộ các hoạt động của tổ xử lý bài thi trắc nghiệm.
Trưa ngày 7/7/2017, Vũ Trọng Lương – Phó phòng Khảo thi và Quản lý chất lượng giáo dục Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang – ngang nhiên đánh xe tải đến Trường THPT Chuyên tỉnh Hà Giang (nơi lưu trữ bài dự thi của toàn bộ các thí sinh). Tại đây, Lương phá niêm phong cửa phòng, sau đó mở cửa phòng để vận chuyển 05 hòm đựng bài dự thi và máy tính sang Sở GD&ĐT. Việc vận chuyển này để Lương sửa bài thi sao cho trùng khớp với kết quả đã sửa trên phần mềm đã được Lương thao tác từ trước.
Trả lời HĐXX, anh Lịch cho biết thời điểm đó anh đang đi ăn trưa nên không để ý đến việc làm của Lương.
Sau đó, khi việc làm của Lương bị ông Vũ Văn Sử, GĐ Sở GD&ĐT phát hiện, phía Sở GD&ĐT có yêu cầu anh Lịch sang chứng kiến có phải chữ ký của anh Lịch trên mẫu niêm phong cửa và các hòm chứa bài thi hay không. Anh Lịch xác nhận không phải chữ ký của mình.
“Tôi không nhớ có bao nhiêu hòm bị phá niêm phong, nhưng lúc đó đều là chữ ký khác chứ không còn là chữ ký của tôi.” – nhân chứng Lịch nói.
Theo nhân chứng Nguyễn Thái Học – Cán bộ Phòng PK02 Công an tỉnh Hà Giang – anh Học được phân công nhiệm vụ bảo vệ an ninh tại trường THPT chuyên tỉnh Hà Giang, thời gian bảo vệ là 24/24, anh và các đồng nghiệp được bố trí ăn nghỉ một phòng ngay tại trường.
“Trưa 7/7/2018, khoảng hơn 11h ông Vũ Trọng Lương vào phòng chúng tôi và bảo: “Chú là Phó trưởng ban thư ký, Thành viên tổ xử lý bài thi trắc nghiệm, đến đây chuyển đồ về Sở Giáo dục và nhờ mấy anh em chuyển hộ.”
Sau khi gọi điện cho anh Lịch và được xác nhận, anh Nguyễn Thái Học và đồng nghiệp không chỉ đồng ý để Lương phá niêm phong mà còn nhiệt tình giúp đỡ Lương chuyển các bài thi xuống xe tải do Lương đã bố trí sẵn.
“Tôi đã giúp vận chuyển 2 thùng carton và 1 màn hình máy tính. Tôi chỉ nhớ tôi và anh Tuyến bê hai thứ này xuống. Trong các thùng này tôi cũng không biết chứa cái gì. Tôi chỉ biết là bị cáo Lương bảo chuyển đồ về Sở Giáo dục. Tôi không được phổ biến quy chế nên không biết việc đó là đúng hay sai.” – nhân chứng Nguyễn Thái Học nói.
Một nhân chứng khác là anh Vi Hoàng Hiệp (công tác tại PC07 Công an tỉnh Hà Giang) thừa nhận có giúp Lương khiêng đồ xuống tầng 1 và đặt cạnh xe tải. Anh Hiệp cũng không biết đó là những tài liệu gì.
Chủ tọa phiên tòa, Thẩm phán Vương Thị Thu Hà đặt câu hỏi: “Với chức năng bảo vệ mà anh không biết, thế là đúng hay sai?”
“Sau này tôi mới biết là sai”, anh Hiệp nói. “Thời điểm đó ông Lương đến làm việc nhiều nên ai cũng biết rồi, ông Lương đánh cả xe tải đến để chở một cách công khai nên không nghi ngờ gì”.
Khi chủ tọa hỏi “Anh đi bảo vệ mà người ta bê vác hết đồ mà anh còn không biết?”, cán bộ công an này trả lời: “Tôi chưa qua đào tạo nghiệp vụ công an nhân dân”.
Một nhân chứng khác cũng là chiến sỹ Công an tỉnh Hà Giang cũng thừa nhận có tham gia giúp Lương vận chuyển đồ.
“Trong báo cáo giải trình tôi cũng đã kiểm điểm trước đơn vị do đã có thiếu sót”, nhân chứng này cho biết.
Thanh tra giám sát chưa qua đào tạo
Để bảo đảm an toàn cho kỳ thi này, ngoài lực lượng công an như đã nói trên, còn có Tổ thanh tra giám sát các hoạt động chấm thi gồm 02 người, do Bộ GD&ĐT ủy quyền.
Đó là ông Trần Quang Huy và ông Khổng Chí Nguyện, cả hai cùng công tác tại Trường Đại học Tân Trào (Tuyên Quang). Mặc dù chỉ hai người nhưng ông Huy và ông Nguyện được giao giám sát hoạt động của hơn 100 người.
Trả lời HĐXX, ông Trần Quang Huy ca ngợi Sở GD&ĐT tỉnh Hà Giang đã làm rất tốt tại kỳ thi này, từ khâu an ninh như việc chủ động lắp đặt camera, tăng lượng khóa phòng chứa bài thi (2 ổ khóa) đến khâu chấm thi, các cán bộ chấm thi đều làm đúng.
Tuy nhiên, cả hai vị thanh tra giám sát này đều thừa nhận “không có nghiệp vụ xử lý bài thi trắc nghiệm, đây là lần đầu tiên tham gia, trước đó chỉ được tập huấn 1 ngày.”
“Thanh tra chỉ giám sát quy trình, đúng các khâu, các bước là được. Nhưng nếu biết rõ các quy trình xử lý sẽ tốt hơn.” – ông Huy nói.
Trong khi đó, ông Nguyện thừa nhận nếu được tập huấn kỹ hơn có thể sẽ phát hiện được kẽ hở nào đó.
Sau khi kết thúc nhiệm vụ, hai cán bộ thanh tra giám sát này cũng đã phải giải trình với Bộ GD&ĐT và bị kỷ luật do sáng 02/07 tự ý về Trường ĐH Tân Trào tham dự một cuộc họp theo yêu cầu của nhà trường.