Chuẩn bị cho cuộc chuyển giao quyền lực

Số liệu Forbes cho biết hiện kinh tế tư nhân đã đóng góp hơn 40% GDP Việt Nam. Trong đó doanh nghiệp tư nhân và đại biểu là doanh nghiệp gia đình có xu hướng vượt trội hơn các loại hình doanh nghiệp khác về doanh số, lợi nhuận và các chỉ số tăng trưởng khác. Thống kê cho thấy 100 doanh nghiệp gia đình lớn nhất Việt Nam đã đóng góp 25% GDP của cả nước.

Năm 2019 tạp chí danh tiếng này công bố danh sách 20 gia đình kinh doanh hàng đầu Việt Nam sở hữu các thương hiệu như Thành Thành Công, IPP Group, Kido, Biti’s, Vingroup, Alphanam. Từ vài năm gần đây, các thế hệ F1 của các doanh nghiệp gia đình này đang chuẩn bị cho cuộc chuyển giao kinh doanh. "Thừa kế thì dễ nhưng kế thừa lại là việc khác", ông Nguyễn Tuấn Hải, Chủ tịch Tập đoàn Alphanam nhận định.

Với tỷ phú Phạm Nhật Vượng, Chủ tịch Vingroup cũng không ngoại lệ. Trong bài phỏng vấn mới đây trên báo Tuổi trẻ hồi 2018, người giàu nhất Việt Nam chia sẻ:

"Quan điểm của tôi là các cháu phải chịu khó lao động, yêu lao động và phải rèn luyện. Như cậu con trai đầu, ngày xưa ở bên Ukraine sân nhà tôi rất rộng, đến mùa hè tôi mua một xe gạch về đổ xuống sân.

Cháu và mấy đứa bạn nữa cứ chở từ đầu này đến đầu kia sắp xếp xong là được 100 đô, cứ như vậy làm miệt mài cả mùa hè. Ngay bây giờ cũng thế, cũng phải lao động. Như con bé út nhà tôi bây giờ cũng thế, ăn cơm xong là phải đi dọn bát, làm việc nhà.

Quan điểm của tôi là không bắt sau này các con phải ôm công việc của bố. Các con yêu thích và có năng lực đến đâu thì làm đến đấy, không thì thôi, không thể hủy hoại cái sự nghiệp mà bao nhiêu người tâm huyết xúm lại làm mới ra được.

Ngay cái anh này (ông khoát tay chỉ cậu con trai đầu đang ngồi bên cạnh mình) bây giờ cũng phải đi làm hùng hục, đi công tác suốt ngày, đi xuống cơ sở ngồi làm, không thể khệnh khạng được.

Đây là cơ hội để cho anh ấy học hỏi. Nghe xem các chú các bác, rồi bố làm việc như thế nào. Chứ bình thường bạn ấy toàn tiếp xúc với đội trẻ hơn mình thì khó vươn lên được."

Tư duy dạy con của người giàu

Quan điểm dạy con của ông Phạm Nhật Vượng khá tương đồng với các doanh nhân khác tại Việt Nam: Không ép con làm việc của mình, cho con nếm trải đủ các vị trí trong hoạt động kinh doanh gia đình từ đó học hỏi từ thực tiễn. Từ thực tiễn, thế hệ F2 sẽ có cơ hội "được" mắc sai lầm. Họ hiểu rõ sai lầm là những người thầy tuyệt vời.

"Bố tôi luôn nói là ‘ok, con không làm thì để bố làm’", Ngọc Mỹ - con gái chủ tịch Alphanam nhắc lại câu nói được xem là thần chú với các con của bố mình - ông Nguyễn Tuấn Hải. Không những vậy, ông Hải còn sớm dạy con việc kinh doanh khi đưa họ đi công tác tại các tỉnh từ khi còn đi học để gặp gỡ các đối tác, thăm nhà máy và tìm hiểu thị trường trong giai đoạn 2006-2010.

Cũng dạy con học hỏi từ mình và các lãnh đạo lâu năm trong công ty, ông Phạm Nhật Vượng cho rằng đây là cách tốt để vươn lên. Điều này là dễ hiểu bởi với kinh nghiệm thương trường được tích lũy, họ chính là những người thầy tốt, tràn đầy ý tưởng.

Vì sao ý tưởng lại quan trọng đến vậy? Câu trả lời đơn giản bởi ý tưởng sẽ tạo ra tiền. Người nghèo nghĩ chỉ có tiền mới sinh ra tiền. Nhưng các tỷ phú thì khác. Họ biết một ý tưởng tốt sẽ giúp họ kiếm được số tiền họ muốn.

Ý tưởng là một loại tài sản quý. Con người có thể kiếm bội tiền nhờ những ý tưởng tuyệt vời đó. Tất cả những gì bạn thấy đều bắt nguồn từ một ý tưởng của ai đó. Bạn muốn giàu có hơn? Vậy hãy dành thời gian suy nghĩ về những ý tưởng mới. Khi có một ý tưởng, hãy thảo luận nó với những người thành đạt.

Điểm mấu chốt là ở đây: Đừng thảo luận ý tưởng của bạn với những người thất bại. Họ có thể khiến bạn nhụt chí. Người giàu bàn luận ý tưởng với những người có tư tưởng giống mình chứ không nói chuyện với người có trí lực kém cỏi. Người nghèo nghĩ ngắn bởi họ không hiểu được sức mạnh của ý tưởng. Tiền bạc có sức mạnh lớn lao, nhưng ý tưởng có sức mạnh phi thường.

Sở dĩ người thành công nhìn thấy được nhiều điều hơn đa số mọi người không phải vì họ giỏi hơn bất kỳ ai khác - mà đơn giản chỉ là họ được dạy bởi những người giỏi nhất. Thiên tài Isaac Newton từng viết: Nếu tôi nhìn được xa hơn những người khác thì đó là vì tôi đứng trên vai của những người khổng lồ.

Thảo Nguyên