Khi đang học trung học cơ sở, vì không được phép tham gia lớp học kinh tế cho học sinh trung học nên tỷ phú Mark Cuban - chủ sở hữu của đội bóng Dallas Mavericks - đã quyết định tham gia các lớp học ban đêm tại Đại học Pittsburgh. Vị tỷ phú này sau đó quyết định bỏ học năm cuối cấp 3 và đăng ký vào Đại học Pittsburgh trước khi chuyển sang học chuyên ngành tài chính tại Đại học India.

Trong thời gian theo học ở Đại học Indiana, Mark Cuban đã “dự thính” các lớp MBA khi mới chỉ là sinh viên năm nhất, cho đến khi trường học phát hiện ra rằng Mark Cuban mới chỉ 18 tuổi và chưa bao giờ đăng ký tham gia các lớp học này. Cuối cùng, vị tỷ phú sinh năm 1958 đã tốt nghiệp với bằng kinh doanh tổng hợp.

“Ngay từ khi mới 12 tuổi, tôi đã nuôi suy nghĩ rằng tôi sẽ bắt đầu công việc kinh doanh của riêng mình", tỷ phú Cuban cho hay. Mark Cuban là một trong những tỷ phú trong danh sách 400 người giàu nhất nước Mỹ Forbes 400 từng theo học chuyên ngành kinh doanh khi còn là sinh viên đại học. Các tỷ phú như huyền thoại đầu tư Warren Buffett, Marc Benioff của Salesforce và người thừa kế Walmart Jim Walton cũng đều từng theo học chuyên ngành kinh doanh.

Điều này khiến cho tấm bằng kinh doanh trở thành bằng đại học phổ biến nhất mà các thành viên trong danh sách Forbes 400 từng theo học. Kế tiếp đó là chuyên ngành kinh tế và kỹ thuật.

Thống kê cho thấy 58 thành viên Forbes 400 từng theo học chuyên ngành kinh tế. Những người giàu có nhất từng sở hữu tấm bằng này bao gồm nhà đầu tư kiêm ông chủ đội bóng chày New York Mets Steve Cohen (Đại học Pennsylvania), cặp song sinh tỷ phú Bitcoin Cameron và Tyler Winklevoss (Đại học Harvard) và nhà sáng lập công ty môi giới cùng tên Charles Schwab (Đại học Stanford).

Trong khi đó, 55 thành viên Forbes 400 sở hữu tấm bằng chuyên ngành kỹ thuật. Danh sách này bao gồm những cái tên như cựu thị trưởng thành phố New York Michael Bloomberg, cựu giám đốc điều hành Google Eric Schmidt. Tỷ phú Jeff Bezos của Amazon, người đứng đầu danh sách năm nay, đã theo học cả chuyên ngành kỹ thuật và khoa học máy tính.

Nhìn chung, gần một nửa trong số 400 thành viên của Forbes đã có bằng cử nhân chỉ trong ba lĩnh vực trên.

Có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn tới quyết định lựa chọn những ngành học này và rất nhiều trong số đó là vì lý do cá nhân.

Nhà đồng sáng lập Square, Jim McKelvey, ban đầu chọn ngành kinh tế vì cha ông, khi đó là trưởng khoa kỹ thuật tại Đại học Washington ở St. Louis, nói với ông rằng các kỹ sư dành quá nhiều thời gian trong phòng thí nghiệm và điều đó khiến Jim McKelvey cảm thấy đơn độc. Thế nhưng quyết định này cũng góp phần không nhỏ cho những thành công của ông sau này.

“Một vài khái niệm cơ bản trong kinh tế học rất hữu ích cho hoạt động kinh doanh", tỷ phú McKelvey cho hay. “Lý thuyết vi mô và đặc biệt là lý thuyết trò chơi giúp tôi dự đoán hành vi của khách hàng. Trong khi đó, lý thuyết vĩ mô thực sự hữu ích với công việc của tôi khi tham gia hội đồng quản trị Cục Dự trữ Liên bang". Jim McKelvey hiện là thành viên hội đồng quản trị của Ngân hàng Dự trữ Liên bang St. Louis.

Nhưng kinh tế là không đủ đối với một người tham vọng như tỷ phú McKelvey. Sau này, ông đã từng có ý định theo học thêm chuyên ngành kỹ thuật với lý do “những đứa trẻ thông minh nhất đều là kỹ sư”, dù ban đầu không muốn học chuyên ngành này vì nguyên nhân gia đình. Tuy nhiên cuối cùng, tỷ phú McKelvey đã nhận tấm bằng cử nhân thứ hai chuyên ngành khoa học máy tính – chuyên ngành phổ biến thứ 6 và là sự lựa chọn của 17 trong số 400 người giàu nhất nước Mỹ, bao gồm cả nhà sáng lập eBay Pierre Omidyar.

Tỷ phú McKelvey khẳng định, thành công của ông có sự hỗ trợ rất lớn từ chuyên ngành khoa học máy tính bởi nhờ nó, ông có thể làm được một số công việc kỹ thuật đơn giản để tự tạo ra sản phẩm “thay vì phải thuê ai đó làm những công việc này".

Steven Sarowitz, nhà sáng lập công ty trả lương trực tuyến Paylocity, cũng có lý do riêng để theo học chuyên ngành kinh tế. Người phát ngôn của Sarowitz từng nói đùa rằng vị tỷ phú này “chọn chuyên ngành kinh tế học vì anh ấy đã trượt ngành kỹ thuật điện”, song khẳng định  “kinh tế học rất phù hợp với Steve vì anh ấy có óc tập trung vào toán học và lý thuyết".

Các học giả được Forbes tư vấn không ngạc nhiên khi thấy chuyên ngành kỹ thuật và khoa học máy tính xếp hạng cao như vậy trong hồ sơ học bạ của những người giàu nhất nước Mỹ.

“Nếu nhìn vào khoảng thời gian 20 năm qua, có thể thấy công nghệ thông tin và các ngành liên quan đã góp phần rất lớn cho tăng trưởng kinh tế", Saikat Chaudhuri, Giám đốc chương trình Quản lý, Doanh nhân & Công nghệ thuộc Đại học California cho biết. “Vì vậy, không bất ngờ khi thấy những người theo học chuyên ngành khoa học máy tính và tạo ra các công ty công nghệ như Facebook và Google, hoặc thậm chí dấn thân vào lĩnh vực tài chính thông qua các công ty đầu tư mạo hiểm hoặc ngân hàng, đều đạt được nhiều thành công".

Tuy nhiên, ông Chaudhuri cũng như các học giả cảnh báo mọi người không nên có ý tưởng rằng bằng cấp của bất kỳ chuyên ngành nào cũng là tấm vé đảm bảo để trở thành một trong những người giàu nhất đất nước. Suy cho cùng, nếu bạn lấy mẫu từ nhóm những người giàu nhất nước Mỹ để so sánh thì vẫn sẽ có một sự thiên lệch xảy ra, nhất là khi nhiều người trong số đó đều có bằng sau đại học. Thống kê cho thấy, ít nhất là 82 thành viên của Forbes 400 đã có bằng thạc sĩ quản trị kinh doanh.

Ngoài top 3 chuyên ngành phổ biến nhất là kinh doanh, kinh tế hoặc kỹ thuật, thì số thành viên của Forbes 400 đã theo học các chuyên ngành khác cũng khá đáng kể. Ví dụ, có ít nhất 22 người có bằng cấp chuyên ngành chính trị, 18 người có bằng cấp chuyên ngành toán học, với những cái tên như Chủ tịch điều hành Hyatt Hotels Tom Pritzker (chuyên ngành khoa học chính trị) và nhà tiên phong quỹ đầu cơ giao dịch định lượng Jim Simons (chuyên ngành toán học).

Bằng cử nhân thậm chí không phải là yêu cầu bắt buộc để được lọt vào Forbes 400. 19 thành viên trong danh sách chưa từng học đại học, bao gồm cả người đồng sáng lập Mailchimp Dan Kurzius, trước đây là DJ bán thời gian kiêm vận động viên trượt ván. 37 người khác đã bỏ học trước khi tốt nghiệp để bắt đầu hành trình kinh doanh của mình, trong đó có 4 cái tên thuộc danh sách 20 người đứng đầu Forbes 400 là Mark Zuckerberg của Facebook, nhà đồng sáng lập Microsoft Bill Gates, nhà đồng sáng lập kiêm CEO Larry Ellison của Oracle, cùng với Chủ tịch kiêm Giám đốc điều hành của Dell Technologies, Michael Dell.

Với những người đã từng theo học nhiều chuyên ngành khác nhau, ngoài kiến thức chuyên môn, có một điểm chung hợp nhất những gì họ học được để theo đuổi và đạt được thành công. Với tỷ phú Mark Cuban, đó là sự tự tin.

“Bằng cách thử thách bản thân, tôi đã có được sự tự tin để bắt đầu công việc kinh doanh của mình cũng như sự tự tin rằng tôi biết cách học bất cứ điều gì mới đến với mình", tỷ phú Cuban cho hay. “Đó là câu chuyện thời đại học của tôi!”

Đỗ Hiền