Theo Tổng cục Thống kê, xuất khẩu trong lĩnh vực nông nghiệp tăng trưởng tốt bất chấp dịch Covid-19. Chín tháng đầu năm 2021, giá trị xuất khẩu toàn ngành đạt 35,5 tỉ USD, tăng 17,7% so với cùng kỳ năm 2020. Do đó, trong báo cáo tháng 10-2021, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN-PTNT) tiếp tục đặt mục tiêu xuất khẩu đạt hơn 44 tỉ USD cho cả năm.

Nhiều ngành trúng giá

Theo Bộ NN-PTNT, trong 9 tháng đầu năm 2021, nhiều sản phẩm/nhóm sản phẩm có giá trị xuất khẩu tăng như: cà phê, cao su, rau quả, hồ tiêu, hạt điều, sản phẩm chăn nuôi, sản phẩm gỗ; mây, tre, cói thảm… Trong đó, cao su, hạt điều, sắn và sản phẩm từ sắn tăng cả khối lượng lẫn giá trị xuất khẩu.

Với ngành cao su, 9 tháng đầu năm, lượng xuất khẩu đạt 1,3 triệu tấn, trị giá 2,17 tỉ USD, tăng 17,1% về lượng và tăng 52,7% về trị giá so với cùng kỳ năm 2020. Hiệp hội Cao su Việt Nam cho hay xuất khẩu trong thời gian qua tăng trưởng cao là do thị trường Trung Quốc tăng mạnh nhập khẩu, chiếm đến khoảng 70% tổng sản lượng của Việt Nam. 

Ngoài ra, Việt Nam hiện là thị trường cung cấp cao su lớn thứ 11 cho Mỹ với 30.000 tấn, tăng hơn 90% so với cùng kỳ năm ngoái. Một lý do không thể không nhắc đến là giá cao su xuất khẩu năm nay khá cao, tăng 33% so với cùng kỳ, đạt mức 1.641 USD/tấn, đã góp phần nâng cao giá trị cao su xuất khẩu của Việt Nam.

Dự báo mới nhất của Hiệp hội Các nước sản xuất cao su thiên nhiên (ANRPC) cho thấy lượng cung toàn cầu ước đạt 13,86 triệu tấn, hụt 306.000 tấn so với nhu cầu. Trung Quốc có thể đẩy mạnh nhập khẩu 1,7 triệu tấn để phục vụ nhu cầu các tháng cuối năm 2021 và 2 triệu tấn cho các tháng nghỉ vụ (tháng 1 đến tháng 4-2022) để bù lượng thiếu hụt trong nước.

Ông Huỳnh Văn Bảo, Tổng Giám đốc Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), đánh giá tình hình kiểm soát dịch Covid-19 trên thế giới đã dần đi vào ổn định, sản xuất phục hồi ở hầu hết quốc gia, theo đó nhu cầu cao su cũng tăng trở lại. Với nhiều yếu tố tích cực hiện có, các nhà phân tích cho rằng giá cao su sẽ duy trì ổn định với mức hiện nay hoặc tăng thêm khi các yếu tố khác thuận lợi hơn.

"Dù xác định từ nay đến cuối năm tình hình dịch bệnh còn diễn biến phức tạp nhưng VRG phấn đấu đạt kết quả sản lượng ở mức cao nhất, vượt 3% chỉ tiêu được Ủy ban Quản lý vốn nhà nước giao. VRG đã ký hợp đồng dài hạn cho gần 50% kế hoạch tiêu thụ trong năm nay. Các đơn vị thành viên thực hiện tốt chủ trương của VRG là sản xuất đến đâu, tiêu thụ đến đó. 

Đến thời điểm này, tồn kho toàn tập đoàn luôn duy trì ở mức hợp lý, vừa bảo đảm cho việc cung cấp các hợp đồng dài hạn vừa không gây áp lực tiêu thụ cho các tháng cuối năm. Với những kịch bản này cùng với những yếu tố thuận lợi khách quan, VRG sẽ hoàn thành kế hoạch sản xuất và tiêu thụ cao su năm 2021 tốt hơn năm 2020" - ông Huỳnh Văn Bảo tin tưởng.

Ngành hồ tiêu đang kỳ vọng quay lại "câu lạc bộ tỉ đô" khi xuất khẩu 9 tháng đầu năm 2021 đạt 719 triệu USD, tăng 47% về giá trị dù sản lượng giảm 3,2% so với cùng kỳ năm 2020 nhờ giá tăng "nóng" (cùng kỳ năm ngoái, giá xuất khẩu hồ tiêu khoảng 2.100 USD/tấn, năm nay từ 3.800-4.000 USD/tấn, tức tăng gần gấp đôi). 

Theo ông Nguyễn Hải Nam, Chủ tịch Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, nhu cầu tiêu thụ hồ tiêu trên thế giới trong những tháng qua tăng khá cao trong khi sản lượng tiêu toàn cầu giảm khoảng 5% so với mùa vụ trước đã đẩy giá mặt hàng lên cao. Những thị trường tiêu thụ hồ tiêu lớn như: Mỹ, Ấn Độ, Trung Quốc đều tăng lượng hàng nhập khẩu đáng kể.

"Sau thời gian cao điểm chống dịch, các doanh nghiệp (DN) đã nâng công suất chế biến. Cộng thêm việc vận chuyển nguyên liệu thuận lợi sẽ giúp các DN đẩy mạnh xuất khẩu để năm nay toàn ngành có thể đạt tăng trưởng cả về số lượng lẫn giá trị" - ông Nam lạc quan.

Vào mùa cuối năm

Đối với ngành điều, dù giá giảm nhẹ nhưng giá trị xuất khẩu vẫn tăng 14,8% nhờ sản lượng tăng 16,6%. Ông Trần Hữu Hậu, Phó Tổng Thư ký Hiệp hội Điều Việt Nam, cho biết điều Việt Nam bị cạnh tranh từ một số nước ở châu Phi. Do thiếu tàu, thiếu container nên chi phí vận chuyển tăng đột biến. Nhằm giảm chi phí, một số thị trường nhập khẩu điều đã chuyển sang nhập hàng từ châu Phi để có được mức giá thấp hơn đáng kể.

"Việt Nam đứng đầu thế giới về xuất khẩu điều nên dù bị cạnh tranh mà sản lượng xuất khẩu vẫn tăng tốt nhờ các DN trong ngành có nhiều đối tác, khách hàng lâu năm, xây dựng được sự tin tưởng, chất lượng ổn định. Ngoài ra, mặt hàng điều với dinh dưỡng cao, dễ bảo quản nên được tiêu thụ mạnh trong thời điểm dịch bệnh. Giáng sinh và Tết dương lịch sắp tới cũng là dịp sức tiêu thụ mặt hàng này gia tăng" - ông Hậu phân tích.

Ông Nguyễn Đình Tùng, Tổng Giám đốc Tập đoàn Vina T&T (TP HCM), dự báo những tháng cuối năm là cơ hội xuất khẩu trái cây vì thời điểm này nhu cầu tiêu thụ cao nhất trong năm. "Trong tháng 10, tình hình kẹt container trên các thị trường tiêu thụ rất nghiêm trọng do các nước chuẩn bị trữ hàng cho mùa tiêu thụ cuối năm. Mặt hàng trái cây không trữ được thường sẽ được mua vào tháng 11, khi đó tình hình kẹt tàu, kẹt cảng đã bớt căng thẳng. Chúng tôi hy vọng sẽ tăng được lượng hàng xuất khẩu vì nhu cầu đặt hàng của các đối tác rất lớn" - ông Tùng bày tỏ.

Hiệp hội Rau quả Việt Nam kỳ vọng đạt doanh thu xuất khẩu 3,5 tỉ USD trong năm nay, thay vì 4 tỉ USD như kế hoạch từ đầu năm. Ông Đặng Phúc Nguyên, Tổng Thư ký hiệp hội, cho rằng do ảnh hưởng dịch Covid-19, xuất khẩu rau quả thời gian qua gặp nhiều khó khăn nhưng vẫn tăng trưởng đáng kể nhờ xuất khẩu tốt vào các thị trường châu Âu, Mỹ, Đông Bắc Á, Trung Đông và cả thị trường Úc. Trước đây, rau quả lệ thuộc khá lớn vào thị trường Trung Quốc với tỉ trọng chiếm khoảng 70% thì nay giảm còn 58%. Các thị trường khác trước đây chỉ chiếm 30% thì nay tăng lên 42%-50% và chất lượng rau quả của Việt Nam đã được nâng lên đáng kể để tham gia những thị trường khó tính.