Theo Bộ NN-PTNT, sau 20 năm thực hiện Nghị quyết 13, số lượng HTX nông nghiệp đã tăng lên con số 12.569. Từ năm 2012 đến nay, trung bình mỗi năm tăng thêm 800 HTX. Năm 2020, doanh thu của các HTX đạt bình quân 2,44 tỉ đồng/năm, thu nhập bình quân của người lao động thường xuyên đạt 40,5 triệu đồng/năm, gấp 9,1 lần so với năm 2001.

Dù vậy, bên cạnh những kết quả đạt được về kinh tế tập thể, hoạt động HTX vẫn còn bộc lộ những hạn chế, bất cập. Trong đó, quá trình tổ chức triển khai thực hiện Nghị quyết 13 còn chậm, một số cấp ủy Đảng, chính quyền các địa phương còn lúng túng, thiếu biện pháp, giải pháp cụ thể, thậm chí chưa thực sự quan tâm đúng mức đến kinh tế tập thể, HTX.

Số lượng HTX thành lập mới tăng mạnh nhưng số hoạt động có hiệu quả còn thấp, thiếu bền vững, quy mô thành viên và doanh thu của các HTX nông nghiệp còn nhỏ bé. Các dịch vụ sơ chế, chế biến, bảo quản, số lượng HTX có khả năng liên kết hiệu quả với doanh nghiệp, chế biến và tiêu thụ nông sản cho thành viên HTX và nông dân cũng chưa nhiều, chỉ đạt khoảng 24% tổng số HTX.

Ông Nguyễn Quốc Bảo, Chủ tịch HĐQT HTX Nông nghiệp bưởi da xanh Bến Tre, cho biết khó khăn hiện nay đối với HTX là tìm được người lãnh đạo, quản lý. Bởi muốn nông dân gắn bó thì HTX phải kinh doanh có hiệu quả, có lợi nhuận đáp ứng được mong muốn của các thành viên. Từ đó mới thu hút thêm nhiều thành viên tham gia và gắn bó với HTX. Nếu chưa làm được điều này, HTX chưa thể làm tốt vai trò và rất khó nâng cao được hiệu quả của mình trong việc tổ chức sản xuất và cơ cấu lại nông nghiệp.

Phát biểu chỉ đạo hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN-PTNT Lê Minh Hoan đề nghị các địa phương quan tâm thực sự đến sự phát triển của HTX, coi HTX là một phần của kinh tế nông thôn và không thể tách rời của kinh tế phi nông nghiệp ở nông thôn.

"HTX không phải là doanh nghiệp mà là sự hợp tác để cơ cấu lại ngành nông nghiệp và phát triển nông nghiệp, là trụ đỡ của nền kinh tế trong những lúc khó khăn. Chiều sâu của kinh tế nông thôn tạo ra những cộng đồng hợp tác ở nông thôn, chia sẻ và kết nối với các doanh nghiệp ngoài nông thôn. Tính kết nối đó mới tạo ra sức bền vững của nông thôn. Nhà nước đầu tư nông nghiệp sẽ không thành công nếu không có HTX, đầu tư khoa học công nghệ cho nông nghiệp mà không có HTX cũng không thành công. Muốn đa dạng hóa sản phẩm kể cả đầu vào và đầu ra thì không có cách nào khác phải có sự tham gia của HTX…" - Bộ trưởng nhấn mạnh.