"Hợp đồng lỏng lẻo quá", một người trong ngành thốt lên khi đọc một vài điều khoản trong hợp đồng thuê quyền sử dụng đất (thuê mặt bằng) giữa Thế giới Di động với ông Trần Kỷ Mùi. Tuy nhiên, những người từng cho thuê mặt bằng cho biết hợp đồng thuê này hoàn toàn có lợi về phía doanh nghiệp lớn như Thế giới Di động.

Trong chia sẻ mới đây, ông Trần Kỷ Mùi (chủ mặt bằng 160A Trần Phú, Phường Bình Định, Thị xã An Nhơn, Bình Định) bày tỏ bức xúc, cho rằng sau khi ký hợp đồng với Thế giới Di động, nhà của ông bị phá dỡ gây hư hỏng nghiêm trọng.

"Nhà em mới xây dựng đẹp đẽ khang trang, cho Thế giới Di động thuê giờ lấy lại không khác một đống hoang tàn. Họ đập bỏ cầu thang kiên cố, đập bỏ toilet, cắt tường nhà, cắt ống nước sạch, nước thải toilet trên lầu xuống, hệ thống điện cũng không còn 1 dây. Họ cắt dầm, hạ cốt nền nhà, nói chung không còn gì để diễn tả được", ông Mùi ca thán.

Hợp đồng thuê nhà giữa một doanh nghiệp bán lẻ lớn nhất Việt Nam và một người dân thu hơn hai chục triệu mỗi tháng tiền thuê nhà quy định thế nào? Ai là người chịu thiệt?

Quyền sửa chữa mặt bằng thuê của Thế giới Di động đến đâu?

Điểm c Khoản 2 Điều 6 trong hợp đồng giữa hai bên mà ông Mùi cung cấp cho chúng tôi quy định: Bên B (Thế giới Di động) được toàn quyền xây dựng, sửa chữa và cải tạo trên phạm vi diện tích thuê theo nhu cầu sử dụng của bên B như sau:

- Cải tạo, trang trí, nâng nền, hạ nền, lát vỉa hè...

- Thông tường qua nhà bên cạnh mà bên B thuê; thông tường, thông tầng trong nhà...

- Đập bỏ đà cửa, đập bỏ các phòng, đập bỏ ban công, đập gác lửng, đập bỏ nhà vệ sinh, đập cầu thang, làm cầu thang mới...

- Được đi các đường ống dẫn thoát nước, điện, nhà vệ sinh... theo nhu cầu sử dụng.

- Thiết kế mặt tiền nhà lùi vào trong tối đa 30% chiều dài của thửa đất để phù hợp với việc kinh doanh của Bên B nhưng không làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến phần nhà có sẵn đang thuê.

Như vậy, những việc ông Mùi ca thán Thế giới Di động biến nhà thành "đống hoang tàn" thực tế đã được quy định trong hợp đồng có sự thỏa thuận và ký nhận giữa hai bên.

Khi nào thì được phép đơn phương thanh lý hợp đồng?

Điểm f Khoản 1 Điều 6 của Hợp đồng quy định: Trong mọi điều kiện bình thường mà bên B (Thế giới Di động) đơn phương chấm dứt hợp đồng trước thời hạn thì:

- Thông báo cho Bên A biết trước 1 tháng bằng văn bản;

- Không yêu cầu Bên A chi trả tiền xây dựng, sửa chữa nhà mà bên B đã đầu tư;

- Bên A cũng không chịu trách nhiệm gì về thiệt hại của việc hủy hợp đồng;

- Bên B được thu hồi lại các khoản tiền đã thanh toán trước còn lại chưa sử dụng hết thời gian nếu thông báo đủ thời gian hủy hợp đồng trước hạn là 1 tháng.

Ở chiều ngược lại, Điểm f Khoản 2 Điều 5 quy định: Bên A (bên cho thuê mặt bằng) muốn đơn phương đình chỉ thực hiện hợp đồng phải thông báo cho Bên B trước 1 tháng bằng văn bản, nếu Bên B có một trong các hành vi:

- Trả tiền thuê quá hạn 3 tháng mà không có lý do chính đáng

- Sử dụng đất không đúng mục đích cho thuê

Thế giới Di động có phá mặt bằng sau khi thanh lý?

Một số ý kiến cho rằng trường hợp của ông Mùi tương tự như chủ mặt bằng 199 Khánh Hội (Quận 4, TPHCM) tố Couple TX phá mặt bằng sau khi xin giảm tiền thuê nhà không được. Tuy nhiên, cần lưu ý ảnh ông Mùi chụp đưa lên trong bài đăng mới nhất trên Facebook là ảnh chụp thời gian thi công, sửa chữa trước khi khai trương (theo quy định của hợp đồng, thời gian này vào khoảng 11/2/2020 - 10/3/2020), không phải mốc thời gian Thế giới Di động trả mặt bằng.

Theo công văn của Thế giới Di động vào ngày 8/10, thì hợp đồng thuê quyền sử dụng đất với ông Mùi đến ngày 15/11/2021 mới chấm dứt.

Phương thức giải quyết tranh chấp giữa hai bên quy định ra sao?

Theo Điều 8, trong quá trình thực hiện Hợp đồng, nếu phát sinh tranh chấp, các bên cùng nhau thương lượng giải quyết trên nguyên tắc tôn trọng quyền lợi của nhau. Trong trường hợp không giải quyết được thì một trong hai bên có quyền khởi kiện để yêu cầu tòa án có thẩm quyền giải quyết theo quy định của pháp luật.

Ai thiệt hơn ai?

Việc không thương lượng được với nhau, theo phân tích của người trong ngành, Thế giới Di động sẽ thiệt khi mất toàn bộ tiền đầu tư cơ sở vật chất ban đầu.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng chủ cho thuê mới là người thiệt khi doanh nghiệp thuê sửa chữa nhiều làm ảnh hưởng tới kết cấu nhà, thời gian sửa chữa chừng 1 tháng lại không được tính tiền thuê. Chưa kể, nếu đơn phương chấm dứt hợp đồng ngoài các trường hợp trong Điểm f Khoản 2 Điều 5 nêu trên, chủ nhà sẽ bị phạt rất nặng.

Điểm g và h Khoản 1 Điều 5 trong hợp đồng quy định:

- Nếu chủ nhà đơn phương chấm dứt hợp đồng khi bên B chưa tiến hành sửa chữa, chưa sữa chữa xong hoặc đã sửa mà chưa khai trương, bên A sẽ phải đền bù:

600 triệu đồng + Toàn bộ chi phí phát sinh, chi phí xây dựng mà bên B đầu tư + Bên B thu hồi toàn bộ tiền thuê đã thanh toán trước đó (nếu có).

- Nếu chủ nhà đơn phương chấm dứt hợp đồng khi bên B đã kinh doanh thì phải thông báo trước 3 tháng bằng văn bản, đồng thời bồi thường: 

Toàn bộ chi phí xây dựng, sửa chữa + Bồi thường 10% doanh thu bình quân 3 tháng của Thế giới Di động tại địa điểm kinh doanh x (nhân) với số tháng còn lại tính đến ngày hợp đồng hết hạn.

Trường hợp mâu thuẫn giữa chủ nhà và khách thuê tại 199 Khánh Hội, chủ nhà hồi năm 2020 chia sẻ trên Sài Gòn đầu tư cho biết đã bị tổn thất cả tỷ đồng khi bị phá mặt bằng, bà thậm chí phải bồi thường khi không kịp sửa chữa để bàn giao cho khách thuê mới đúng như cam kết.

Bảo Bảo