Đại lão Hoà thượng Thích Phổ Tuệ - Ảnh: Giáo hội Phật giáo Việt Nam cung cấp

Hoà thượng Thích Phổ Tuệ sinh năm 1917 tại xã Khánh Tiên, huyện Yên Khánh, tỉnh Ninh Bình. Được biết, ông xuất gia từ khi mới 5 tuổi, cả cuộc đời tu tập là tự học.

Hoà thượng Thích Phổ Tuệ chưa từng xuất ngoại. Nhưng sự nghiệp to lớn, trước tác ông để lại rất đồ sộ, có giá trị to lớn.

Hoà thượng Thích Phổ Tuệ tham gia biên soạn, dịch, hiệu đính các tác phẩm như Kinh Bách dụ, Phật Tổ tam kinh, Bát-nhã dư âm, Đại từ điển Phật học, Đề cương kinh Pháp hoa, Phật học là tuệ học, biên tập Đại tạng kinh Việt Nam, phiên dịch và hiệu đính Luật Tứ phần…

Từ tháng 12-2007 đến nay, Hoà thượng Thích Phổ Tuệ giữ ngôi vị Pháp chủ Hội đồng Chứng minh Giáo hội Phật giáo Việt Nam, là vị pháp chủ thứ 3 của Giáo hội.

Hòa thượng Thích Phổ Tuệ viên tịch sau 105 trụ thế, 85 hạ lạp

"Sống được bao nhiêu năm không phải là thước đo giá trị của đời người. Vấn đề là sống để thực hiện sứ mệnh gì, mang lại lợi ích gì cho đời, cho đạo. Ngài Trần Nhân Tông chỉ ở đời có 51 năm, ngài Pháp Loa có 47 năm mà công nghiệm thì bất khả tư nghì.

Tôi trụ thế đến nay đã hơn trăm năm, ở chùa cũng đã gần trăm năm, nghiệp là tu hành, nuôi thân chủ yếu bằng nghề làm ruộng, chưa từng dám lạm dụng một bát gạo, đồng tiền của tín thí thập phương, bao giờ chư phật, chư tổ cho gọi thì về thôi" - Hoà thượng Thích Phổ Tuệ, có lần chia sẻ với Tuổi Trẻ.

Đức Pháp chủ Thích Phổ Tuệ đã suốt đời mình sống thanh bần lạc đạo, tụng kinh viết sách, tu tập dưới mái chùa làng khiêm tốn, thanh tịnh. Đó là chùa Giáng - Viên Minh tự (huyện Phú Xuyên, Hà Nội), nơi vị pháp sư nổi tiếng Nguyên Uẩn đã sáng lập năm 1900, là một trong ba trung tâm truyền dạy Phật giáo lớn nhất thời đó.

Khung cảnh rất đỗi bình yên nơi thờ Tổ - chùa Giáng - cũng là nơi Đức pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thích Phổ Tuệ tu tịnh suốt gần 100 năm qua - Ảnh: NAM TRẦN

"Thưa hòa thượng, khi đã được suy tôn làm pháp chủ, tại sao hòa thượng vẫn ở ngôi chùa nhỏ tại một làng quê yên bình này" - người viết bài này hỏi khi được diện kiến. 

Đức Pháp chủ trả lời: "Tôi ở đây là để giữ gìn nghiệp tổ để lại. Gần trăm năm xuất gia tu hành, tôi cũng chưa từng đến nơi phồn hoa đô hội, chưa xuất ngoại lần nào, quen ở nơi vắng vẻ".

"Tôi là người cao tuổi, xuất gia lâu năm nên được các chư tăng ủy thác vào ngôi Pháp chủ. Chứ ngôi vị Pháp chủ theo nghĩa cứu cánh tuyệt đối thì chỉ có một vị có đầy đủ phúc đức, trí tuệ để gìn giữ, đó là Đức Thích Ca Mâu Ni"- Hòa thượng Thích Phổ Tuệ nói.

Khi được suy tôn làm Pháp chủ, năm 2012, trước nghi lễ đón rước lớn, ông nói rằng đó là nghi lễ "ngoài sức tưởng tượng" của mình, và bày tỏ: "Chúng tôi đã làm được những gì trong cuộc đời tu hành của mình mà dám nhận cái phúc lớn đó? Phúc là phải do tu mà có. Phúc thì nên tích mà không nên tán. Phúc không tích thêm mà cứ lạm hưởng thì rồi cũng hết. Khi đó phúc trở thành họa".

Đức Pháp chủ luôn răn dạy đệ tử rằng: Người xuất gia phải có trách nhiệm hiểu giáo lý của đạo Phật. Phải hiểu giáo lý của Phật tổ ra đời vì lẽ gì, để cho người ta có thể chuyên tâm phụng đạo, giữ gìn Phật pháp.

"Chúng ta xuất gia không phải để cầu an thân cho chính chúng ta, mà xuất gia để làm những điều Phật tổ dạy chúng ta, làm những điều ích nước lợi dân, cứu khổ độ mê. Cho nên đi học phải nhớ thực hành" - ông nói.

Viên Minh tự còn gọi là chùa Giáng nằm ven đê sông Hồng thuộc xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, Hà Tây (cũ) nay thuộc Hà Nội, ngôi chùa nơi Hòa thượng Thích Phổ Tuệ tu hành và viên tịch - Ảnh: NAM TRẦN

Chùa Giáng, chốn Tổ yên bình của bậc chân tu 103 tuổi Thích Phổ Tuệ

TTO - Viên Minh tự hay còn gọi là chùa Giáng, xã Quang Lãng, huyện Phú Xuyên, Hà Nội là nơi Đức pháp chủ Giáo hội Phật giáo Việt Nam Thích Phổ Tuệ, nhà sư làm ruộng trí tuệ uyên thâm, dành cả cuộc đời tu hành.