Bộ trưởng Lê Minh Hoan trả lời bên hành lang Quốc hội sáng 24-10 - Ảnh: N.K.
Trao đổi với Tuổi Trẻ Online bên hành lang Quốc hội sáng 24-10, Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn Lê Minh Hoan cho hay trước diễn biến cung cầu và tình hình giá thịt heo, bộ đã trực tiếp khảo sát một số trang trại chăn nuôi cùng các nhà cung ứng, phân phối để nắm rõ hơn thông tin thị trường.
* Thưa ông, người dân quan tâm giá thịt heo khi giá heo hơi của người nông dân bán ra thì rất thấp nhưng giá thịt heo thành phẩm vẫn cao. Qua khảo sát, bộ trưởng thấy nguyên nhân vì sao?
- Giá cả được quyết định đơn thuần dựa vào cung và cầu gặp nhau, nhưng cùng lúc do thị trường bị đứt gãy vì COVID-19, việc thông tin cho rằng thịt heo đang thừa mứa quá, tạo nên yếu tố cảm xúc, nên người nông dân bằng mọi giá phải bán ra.
Nên cần bình tĩnh phân tích toàn bộ chuỗi cung ứng để xem nguyên nhân nằm ở đâu để tháo gỡ. Vấn đề cung cầu thị trường, chúng ta phải quen dần có lúc lên lúc xuống, không thể nào cân bằng tuyệt đối được hết.
Đúng là ngành nông nghiệp chưa làm tròn trách nhiệm, ngay cả trong điều kiện bình thường cũng chưa có dự báo và điều tiết được, sẽ chấn chỉnh lại. Chúng ta cứ khuyến khích sản xuất, chăn nuôi làm sao tốt nhất, còn cứ nghĩ chuyện mua bán là chuyện của bà con, nhưng vậy là không được.
Để không mù mờ thì phải có số liệu. Ngay đầu vụ ngành nông nghiệp địa phương cần tập hợp và thống kê, ứng dụng công nghệ số. Ngành nông nghiệp phải đảm nhiệm thị trường. Thực tế, nhiều khi khuyến khích tăng sản lượng không đồng nghĩa với thu nhập tăng. Có khi ngược lại, như lúc này, sản lượng thịt cao nhưng thu nhập người dân lại lao đao.
* Có ý kiến cho rằng giá thịt heo cao là do một số doanh nghiệp chăn nuôi lớn vẫn neo giá ở mức cao, rồi khâu trung gian, thương lái ép giá, làm giá. Ông thấy sao?
- Vừa qua trong giãn cách biết bao nhiêu lò mổ phải dừng hoạt động, những nhà máy lớn thực hiện "3 tại chỗ", lượng công nhân thấp hơn, năng suất thấp hơn, thị trường bị thu hẹp. Luồng vận tải đứt gãy, cũng đều tác động đến thị trường.
Có thời điểm thị trường cần nhưng nông sản không tới được do bị luồng xanh và luồng đỏ, rồi mất cả tháng để thống nhất cái gì thiết yếu, cái gì không thiết yếu.
Cũng không loại trừ khi chi phí các khâu trung gian tăng quá cao mà tiêu thụ không được, thương lái sẽ phải đẩy giá mua xuống để bù lại. Tuy nhiên, lợi ích nhóm, chiếm bao nhiêu so với khách quan, thì cần phải làm rõ hơn để tạo lòng tin cho người nông dân.
* Vậy bộ trưởng có dự báo thế nào về cung cầu giá cả thịt heo đến cuối năm, chúng ta có lo ngại cung thì vẫn dư thừa mà giá vẫn tăng mạnh, đặc biệt vào dịp tết hay không?
- Bộ Nông nghiệp và phát triển nông thôn không thể tác động cung cầu để giá lên, nên sẽ phối hợp với Chính phủ, các ngành để làm sao giải quyết được việc mở cửa thị trường, không bị tắc ở khâu vận chuyển.
Nhưng tình hình rất khó lường, ai tiên đoán được tết này sẽ thế nào. Vì vậy tất cả mọi phương án là dự trù. Ngành nông nghiệp có trách nhiệm đưa ra nhiều kịch bản để làm sao đảm bảo cung cầu, đặc biệt dịp tết.
Chúng tôi sẽ bám sát thị trường trên cơ sở cho thống kê lại. Cứ nói còn mấy triệu con heo trong chuồng là rất lớn, nhưng cần phải phân loại theo độ tuổi thế nào? Bởi xuất chuồng theo lứa, theo từng đợt chứ đâu phải một lúc là bán hết, nên cứ thông tin chung vậy bà con sẽ bán tháo, bán non, gây hoảng loạn thị trường.
Ngành sẽ tập trung phân tích lại đầu cung theo từng thời điểm, rà soát lại nhu cầu tiêu dùng những dịp tết trong nhiều năm qua, làm việc các trung tâm phân phối tiêu thụ lớn, phân tích số liệu cụ thể. Cũng khó khăn vì ta chăn nuôi nhỏ lẻ quá, nên khó kiểm đếm.
Giảm chi phí đầu vào là trách nhiệm của Nhà nước. Yếu tố tăng chi phí thời gian qua là vận chuyển, lò mổ, công nhân tham gia chuỗi chế biến, nên ngành đang tổng hợp nhu cầu vắc xin để đề nghị Bộ Y tế phân bổ. Tôi cũng khuyến nghị người dân cố gắng bình tĩnh, bộ sẽ làm hết trách nhiệm chứ không vô cảm.
Đề nghị Thủ tướng chỉ đạo kiểm soát chặt nhập khẩu thịt để 'cứu' giá thịt heo, gà TTO - Giá heo xuất chuồng tại nhiều nơi đã xuống dưới 40.000 đồng/kg, giá gia cầm cũng đang ở mức thấp khiến nông dân thua lỗ.