“Tôi không thể chịu đựng được sự biến động quá lớn”, Licuanan chia sẻ khi nhớ lại khoảng thời gian cô phải kiểm tra điện thoại liên tục để theo dõi giá các mã cổ phiếu. Cô đã quyết định bán chúng đi chỉ sau vài giờ, và chịu một khoản thua lỗ.

Licuanan, một chuyên viên tư vấn, chỉ là một trong số rất nhiều người bắt đầu giao dịch chứng khoán hoặc gia tăng hoạt động giao dịch trong suốt thời gian đại dịch. Làn sóng này biến những nền tảng môi giới đầu tư cá nhân trở thành những cỗ máy kiếm tiền, góp phần giúp cho Robinhood, nền tảng phổ biến nhất, đạt được giá trị IPO lên tới 32 tỷ USD hồi tháng 7.

Tại Anh, khách hàng mở mới tới 7,1 triệu tài khoản đầu tư trong 12 tháng đầu tiên kể từ khi đại dịch bùng nổ, theo thống kê của  Financial Conduct Authority. Tại Mỹ, hơn 30 triệu tài khoản mới cũng đã được mở, theo dữ liệu của BrokerChooser.

Nhưng, với việc các lệnh phong tỏa đang dần được nới lỏng, câu hỏi đặt ra đối với những nền tảng giao dịch như Robinhood và Etrade tại Mỹ, hoặc CMC Markets tại Anh chính là liệu làn sóng tăng trưởng đầu tư, dẫn dắt bởi lực lượng các nhà đầu tư cá nhân, sẽ vẫn tiếp diễn ngay cả khi cuộc khủng hoảng Covid-19 khép lại?

Đã xuất hiện những dấu hiệu cho thấy “đội quân” nhà giao dịch mạo hiểm, những người theo đuổi sự biến động không ngừng trong nhiều lĩnh vực từ công nghệ, các cổ phiếu “tăng trưởng phi mã” như GameStop cho đến tiền số, đang bắt đầu chững lại trong một vài tháng gần đây, theo ý kiến của nhiều chuyên gia.

Những mục tiêu mới

“Tại một số thời điểm, bạn không còn những mục tiêu mới để theo đuổi nữa”, theo Liz Ann Sonders, giám đốc chiến lược đầu tư tại Charles Schwab. Bà ám chỉ đến xu hướng giảm nhiệt đối với các khoản đầu tư vào "cổ phiếu meme", vốn trước đó rất được quan tâm bởi các nhà giao dịch trên Reddit.

Charles Schwab, công ty môi giới đầu tư cá nhân lớn nhất nước Mỹ, tuần trước ra thông báo rằng hoạt động đầu tư trong quý III giảm 8% so với quý trước đó.

Mức độ tương tác giữa những nhà giao dịch tại các diễn đàn trên Reddit như WallStreetBets, vốn là điểm nóng trong suốt giai đoạn bùng nổ "cổ phiếu meme" hồi đầu năm nay, có xu hướng giảm từ tháng 6, theo Quiver Quantitative.

Nhà đầu tư ít quan tâm hơn đến WallStreetBets và các diễn đàn khác với số lượt bình luận hàng ngày có xu hướng giảm. Đơn vị: nghìn bình luận.

Những nền tảng giao dịch công bố về tình trạng sụt giảm hoạt động đầu tư đang phải đối mặt với quãng thời gian hết sức khó khăn. Giá cổ phiếu của Hargreaves giảm 10% chỉ trong một phiên giao dịch hồi tháng 8 sau khi công ty này đưa ra cảnh bảo rằng làn sóng giao dịch trong đại dịch sẽ không kéo dài.

CMC, mất đi 25% giá trị chỉ trong một ngày hồi tháng 9 sau khi công bố những thông tin tương tự, cho dù, công ty này đạt được mức lợi nhuận trước thuế lên tới 224 triệu GBP hồi tháng 3.

Morgan Stanley, đơn vị đã mua lại ETrade hồi cuối năm 2020 với giá 13 tỷ USD, trong tuần trước cũng đưa ra thông báo rằng số lượng giao dịch trung bình ngày từ hoạt động quản lý tài sản của công ty tụt xướng dưỡng dưới 1 triệu lần đầu tiên kể từ khi Etrade về tay mình.

Không có bất kỳ một ai trong lĩnh vực đầu tư cho rằng đà tăng trưởng “thần kỳ” của các nền tảng môi giới, vốn được phản ánh qua số lượng khách hàng mới cũng như doanh thu, sẽ kéo dài mãi mãi.

Robinhood, công ty chứng kiến doanh thu của mình tăng gấp hơn 2 lần lên 451 triệu USD trong quý II, đã phải thừa nhận rằng: “chúng tôi dự báo đà tăng trưởng doanh thu sẽ giảm trong tương lai, và mức độ giảm có thể sẽ rất lớn”.

Đối với một lĩnh vực mang nhiều tính chất chu kỳ, “quãng thời gian từ tháng 7 tới tháng 8 vừa qua cho thấy các nhà đầu tư đang có dấu hiệu hạ nhiệt sự quan tâm của mình đối với thị trường”, theo Dan Pipitone, giám đốc điều hành của TradeZero.

“Khối lượng giao dịch đang giảm xuống sau 16, 17 tháng”, ông nói.

Một cuộc cách mạng

Tuy nhiên, một vài người lại lo sợ rằng những nhóm nhà đầu tư bắt đầu tham gia thị trường khi đại dịch phủ bóng sẽ biến mất.

“Chúng ta sẽ nhớ về giai đoạn này như một cuộc cách mạng giúp cân bằng lại sức mạnh trong giới đầu tư, khi san sẻ quyền lực từ tay một số định chế lớn sang lực lượng các nhà đầu tư cá nhân”, theo Yoni Assia, giám đốc điều hành eToro, một ứng dụng giao dịch chứng khoán và tiền số.

JPMorgan ước tính các nhà đầu tư cá nhân hiện chiếm tới khoảng 20% tổng khối lượng giao dịch tại Mỹ. Con số này đã giảm so với từ 25% tới 30% trong giai đoạn 2 tháng đầu năm nay, nhưng vẫn cao hơn so với từ 10% đến 15% ghi nhận trước đại dịch.

“Các nhà đầu tư cá nhân vẫn là một thế lực lớn trong thời điểm hiện tại”, theo Peng Cheng, nhà hoạch định chính sách đầu tư tại JPMorgan.

Giao dịch quyền chọn, thường được ưa chuộng bởi các nhà đầu tư cá nhân như là cách để có thể nhanh chóng sinh lời, vẫn đang có những bước tăng trưởng. Khối lượng quyền chọn bình quân được giao dịch hàng ngày trong suốt quý III cao gấp gần 2 lần so với trung bình năm 2019, cho dù đã rơi khỏi quãng thời gian đỉnh điểm hồi đầu năm nay, theo dữ liệu từ Options Clearing Corporation.

Richard Wilson, giám đốc của Interactive Investor, một nền tảng giao dịch tại Anh, cho biết khối lượng giao dịch nói trên cho thấy thị trường có thể sẽ tiến vào một giai đoạn mới có tên “tiền Covid +”.

Điều đó đã khiến cho không ít người tin rằng các nhà đầu tư và giao dịch viên nổi lên trong giai đoạn phong tỏa dịch bệnh sẽ trở thành những khách hàng dài hạn.

Vlad Tenev, giám đốc điều hành nền tảng giao dịch Robinhood, và đồng sáng lập Baiju Bhatt hồi tháng 7. Ảnh: Reuters.

Những động lực dài hạn

“Nhiều người cho rằng các biện pháp phong tỏa do dịch bệnh Covid-19 là nguyên nhân duy nhất dẫn tới làn sóng bùng nổ đầu tư”, Willson chia sẻ về xu hướng bùng nổ giao dịch cá nhân trong vòng 18 tháng qua. Nhưng chính dịch bệnh Covid-19 đã " khơi dậy các động lực dài hạn, trong đó bao gồm sự phát triển công nghệ, chi phí giao dịch giảm và lãi suất thấp, những yếu tố khởi nguồn cho làn sóng các nhà đầu tư cá nhân tham gia giao dịch và đầu tư, ông cho biết.

Trong khi các công ty môi giới và nền tảng đầu tư tỏ ra khá tự tin rằng “cuộc vui sẽ không sớm kết thúc”, vẫn tồn tại ở đó những nguy cơ.

Khi lạm phát tăng cao, xác suất các ngân hàng trung ương sẽ thắt chặt các biện pháp hỗ trợ cũng tăng lên. Đà giảm thanh khoản ngay lập tức có thể sẽ ảnh hưởng đến tâm lý các giao dịch viên cũng như nhà đầu tư mới, những người vốn không ưa yếu tố mạo hiểm.

Theo Sonders tới từ Charles Schwab, những nỗi lo trên trên ngày một tăng lên vì trong quá khứ, sau một giai đoạn tăng trưởng mạnh của giới đầu tư cá nhân, thị trường thường không có bước tăng trưởng tốt.

Tuy nhiên, đối với Chris Hill, giám đốc điều hành của Hargreaves Lansdown, ông hy vọng rằng những cá nhân đã tham gia giao dịch dù chỉ 1 cổ phiếu trong thời gian qua rất có thể sẽ trở thành những nhà đầu tư sẵn sàng xây dựng một danh mục đầu tư đa dạng.

“Đầu tư dài hạn sẽ giúp bạn nhận ra những giai đoạn lên xuống của thị trường”, ông cho biết. Hargreaves Lansdown trong tuần trước đã đưa ra thông báo rằng khối lượng giao dịch của công ty đã giảm 12% trong quý III so với quý trước đó, nhưng vẫn cao hơn so với cùng kỳ năm ngoái.

Nếu như vẫn còn một số điểm tích cực rút ra từ trường hợp của Licuanan, người vẫn tham gia giao dịch một vài lần mỗi tháng, thì cũng tồn tại ở đó một nỗi lo đối với lĩnh vực đầu tư, vốn đã thú hút không ít sự quan tâm của các cơ quan chức năng về việc nó có khuyến khích những nhà đầu tư mới thiếu kinh nghiệm tham gia các giao dịch tiềm ẩn nhiều rủi ro hay không?

"Chúng ta cần phải loại bỏ đi quan điểm rằng thị trường chứng khoán chỉ dành cho những người có chuyên môn’', cô chia sẻ. "Nếu như bạn biết cách mua một vật dụng trong nhà hay một chiếc Laptop, bạn sẽ biết bằng cách nào để mua một cổ phiếu".

Nhưng khoản thua lỗ đối với các cổ phiếu của GameStop và AMC trong suốt giai đoạn sốt cổ phiếu meme là một lời cảnh tỉnh rằng các nhà đầu tư cần thời gian để có thể thích ứng, cô chia sẻ.