Trưa 27-10, ông Huỳnh Văn Truyện đã trút hơi thở cuối cùng tại nhà riêng ở xã Thới Bình, huyện Thới Bình, Cà Mau.
Ông Truyện mất nhưng vẫn còn tiếc nuối dù đã thượng thọ 91 tuổi. Bởi suốt hai năm qua, ông vẫn luôn đau đáu, trông ngóng đứa con trai mà ông đã bỏ cả tài sản, đất đai, ròng rã kêu oan cho con suốt 15 năm.
Hai năm rồi, “người tù thế kỷ” Huỳnh Văn Nén đã không về.
Cha con ông Nén ngày gặp lại. Ảnh: PHƯƠNG NAM
Bán gia sản để minh oan cho con
Huỳnh Văn Nén, người từng bị kết án oan trong hai vụ án giết người đều ở xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, Bình Thuận. Đó là vụ án “vườn điều” và vụ giết bà Lê Thị Bông để cướp tài sản.
Sau 17 năm năm tháng bị kết án, bắt giam oan, tháng 10-2015, ông Nén được tự do. Sau đó hung thủ giết bà Bông bị bắt giữ, ông Nén chính thức được minh oan, được các cơ quan tố tụng xin lỗi và bồi thường oan sai.
Còn nhớ năm 2000, cách nay hơn 20 năm, tôi gặp ông Huỳnh Văn Truyện, lúc đó 70 tuổi, xách giỏ đệm từ Cà Mau đón xe đò đến nhà ông Nguyễn Thận (lúc đó đang là chủ tịch UBND xã Tân Minh, huyện Hàm Tân, Bình Thuận). Khuôn mặt khắc khổ, kiệm lời, liên tục rít thuốc lá rồi liên tục lén chùi nước mắt khi biết con trai mình bị kết án chung thân oan sau khi nhận được lá thư gửi từ trại giam Sông Cái của một phạm nhân.
Kể từ đó, ông Truyện bước vào hành trình kêu oan cho con trai. Ông bán luôn cả 11 công đất ở xã Thới Bình, Cà Mau để làm lộ phí, đi lại giữa Sài Gòn - Hà Nội như con thoi. Ai chỉ ở đâu, ông gõ cửa ở đó chỉ với một khẳng định duy nhất, chắc nịch: Huỳnh Văn Nén, con trai ông, bị kết án oan.
Hồi đó, có lần tôi đã cắc cớ hỏi ông Truyện rằng Nén không bị kết án tử hình, chỉ tù chung thân nhưng còn có ngày về, tại sao ông lại rứt ruột bán đi những công đất, tài sản cuối cùng của gia đình. Lần đó, ông Truyện chỉ hít một hơi thuốc thật dài rồi trả lời gọn lỏn: “Tôi có niềm tin”.
Niềm tin của ông già trên 70 tuổi đó chính là lá thư gửi từ trại giam của một phạm nhân tố cáo kẻ giết bà Bông là hai người bạn của anh ta, còn Huỳnh Văn Nén bị oan; đó là công văn do Chủ tịch UBND xã Nguyễn Thận ký báo cáo vụ việc này đến các cơ quan tố tụng của tỉnh và trung ương, người đã dám đánh cược sinh mệnh chính trị của mình khi vụ án “vườn điều” và vụ án giết bà Bông đã có hiệu lực pháp luật.
Khó có thể kể hết những giọt nước mắt, mồ hôi của người cha già suốt 15 năm đi lại khắp nơi kêu oan cho con.
Hạnh phúc
Ngày Huỳnh Văn Nén được trả tự do vào tháng 10-2015, ông Truyện còn ở Cà Mau nhưng rạng sáng hôm sau, nhiều người ở xã Tân Minh đã thấy ông xuất hiện với nụ cười rạng rỡ. Gặp ai ông cũng bắt tay rồi lóng ngóng ôm thật chặt để nói lời cám ơn.
Và lần đó, Huỳnh Văn Nén đã tựa vào vai cha cười rất tươi như một đứa con thơ biết ơn cha đã chở che.
Lần đó, chính tôi là người chụp tấm ảnh trên và cứ băn khoăn mãi về đôi mắt nhìn xa xăm, buồn rười rượi của người cha mà trước đó ông còn bày tỏ hạnh phúc ngất trời.
Có lẽ suốt thời gian gần hai năm khi chuẩn bị các thủ tục, đàm phán, thỏa thuận bồi thường oan là thời gian hạnh phúc nhất của cha con ông Truyện. Đi đâu cha con cũng có nhau, tay trong tay và Nén luôn cười ngỏn ngoẻn. Đó cũng là thời gian còn gắn bó, hạnh phúc giữa ông Nén và người vợ cùng các con bên căn nhà tình thương mới xây ở cạnh chợ Căn Cứ 6, xã Tân Minh.
Nước mắt chảy xuôi
Tháng 6-2017, sáu tháng sau khi ông Nén cùng vợ, con và ông Truyện được nhận bồi thường tổng cộng hơn 10 tỉ đồng, bi kịch đã xảy ra. Và cho tới lúc này, tôi mới hết băn khoăn về đôi mắt buồn rười rượi nhìn xa xăm của người cha dù đang ôm con trai vừa ra tù sau gần 18 năm không gặp.
Biết Nén bỏ vợ, con theo người tình mới nhưng ông Truyện vẫn cố níu kéo con trai bằng cách bỏ ra 400 triệu đồng mua lại 11 công đất năm nào để Nén về Cà Mau sinh sống gần mình. Tuy nhiên, chỉ một thời gian ngắn, ông Nén lại bỏ cha mà đi.
Hai năm qua, ông Nén gần như bặt tăm, không ai trong gia đình có thể liên lạc được. Năm ngoái, con trai út ông Nén bị bệnh chết, bà Cẩm - vợ ông cứ liên tục ra đầu ngõ trông ngóng chồng về. Nhưng rồi tất cả bặt tăm.
10 giờ sáng nay (30-10), ông Truyện sẽ được gia đình đưa về nơi an nghỉ cuối cùng nhưng từ Cà Mau, ông Huỳnh Trung Nghĩa (con rể cụ Truyện) cho biết cả gia đình chờ lâu lắm rồi vẫn chưa nghe tiếng bước chân của ông Nén quay về.
Thôi thì nước mắt chảy xuôi, ông Truyện chưa phải là người cha hoàn hảo nhưng đã yêu thương, lo lắng và suốt hành trình kêu oan cho con trai, ông đã luôn làm theo cách hoàn hảo nhất.