5h sáng mỗi thứ Hai, Tư và Sáu hàng tuần, Kim Ye-ji, 32 tuổi, người đã học Đại học chuyên ngành hội hoạ phương Tây, bắt đầu một ngày làm công việc dọn vệ sinh tại một toà nhà văn phòng. Một ngày làm việc của cô tại các khu phức hợp nhà ở, bệnh viện... thường kết thúc vào thời điểm khi hầu hết mọi người đang suy nghĩ nên ăn gì cho bữa trưa.
Kim Ye-ji và cuốn tự truyện của cô. Ảnh: Korea Times
Tương tự, Bae Yoon-seul, 28 tuổi, thuộc thế hệ Millennials, cũng bắt đầu ngày mới vào sáng sớm. Sau khi chuông báo thức reo vào 5h sáng, cô dành hơn một giờ để đi đến công trường, nơi cô và một nhóm công nhân dán giấy dán trong những căn hộ mới xây.
Trước đây, việc sinh viên tốt nghiệp đại học ở Hàn Quốc đi làm các công việc chân tay như dọn dẹp, dán giấy dán tường được xem là không phù hợp.
Kim Ye-ji cho biết, bản thân thường nhận được những câu hỏi tại nơi làm việc như "người trẻ lại làm công việc này à?", "đây có phải là công việc part-time không?".
"Đôi khi họ nghĩ tôi là một bà mẹ trẻ cần tiền. Tôi chỉ đang làm công việc của mình, nhưng người khác nghĩ ra đủ lý do cho sự lựa chọn của tôi", Kim nói.
Cô kể bản thân đã có 7 năm gắn bó với nghề lau dọn. "Ngoài tiền bạc, tôi đã có được nhiều thứ thông qua nghề này. Do đó, tôi học được cách không bận tâm đến suy nghĩ người khác", cô chia sẻ.
Với Bae, cô đã vượt qua những trở ngại ban đầu về thể chất và tâm lý khi làm việc tại các công trường xây dựng bằng cách tự nhủ: "Hãy cố gắng qua hết tuần này, tháng này, rồi cho đến kỳ lương tiếp theo". Đến nay, Bea đã có 2 năm trong nghề và đặt mục tiêu một ngày nào đó sẽ được công nhận là thợ dán giấy dán tường chuyên nghiệp.
Bae Yoon-seul và bìa cuốn sách của mình. Ảnh: Korea Times
Lựa chọn làm các nghề nghiệp chân tay như Kim hay Bae không phải là hiếm với thế hệ Millennials của Hàn Quốc.
Năm ngoái, khi các thành phố như Jinju, Changwon (thuộc tỉnh Gyeongsang Nam) thông báo tuyển nhân viên dọn vệ sinh thành phố, gần một nửa số người nộp đơn ở độ tuổi 20-30. Bên cạnh đó, người ta cũng quan tâm nhiều hơn đến câu chuyện đằng sau sự lựa chọn nghề nghiệp độc đáo của giới trẻ.
Hai cuốn tự truyện của Kim (Yes, I Am a Cleaner) và Bae (The Story of a Young Wall-paperer) lần lượt được xuất bản năm 2019 và 2021 đều được đưa vào danh sách bán chạy nhất của YES24, một cửa hàng sách trực tuyến hàng đầu tại Hàn Quốc.
Đến nay, hai tác giả vẫn được mời tham gia các buổi trò chuyện hay thuyết trình, đặc biệt là cho các em học sinh cấp 2, cấp 3 – những người băn khoăn về ngã rẽ nghề nghiệp.
Xu hướng Millennials lựa chọn các công việc khác với tiêu chí nghề "danh giá" của thế hệ trước ngày càng trở nên nổi bật trong những năm gần đây. Một số chuyên gia nhìn nhận, thị trường lao động đầy biến động là một trong những nguyên nhân chủ chốt.
Dù Hàn Quốc có một tỷ lệ lớn người 25-34 tuổi trình độ đại học, khoảng 69,8% vào năm 2020, cao hơn rất nhiều so với mức trung bình của OECD là 45,5%, người lao động vẫn gặp khó khăn trong tìm việc. Do vậy, tỷ lệ thất nghiệp ở thanh niên Hàn Quốc khá cao.
Suh Yong-gu, giáo sư quản lý kinh doanh tại Đại học Nữ sinh Sookmyung cho biết: "Khi cánh cửa đến với những công việc truyền thống được trả lương cao đóng lại, một số người bắt đầu tìm các nguồn thu nhập khác ổn định và có tiềm năng hơn".
Những công việc liên quan nhiều đến di chuyển, lao động thể chất không theo quy trình, như dọn dẹp vệ sinh, dán tường, đang được đánh giá như một giải pháp thay thế phù hợp với nhiều người, đặc biệt trong thời đại trí tuệ nhân tạo.
Tuy nhiên, giáo sư Suh Yong-gu cũng nói thêm rằng, việc lựa chọn công việc "độc đáo" của người trẻ không hoàn toàn là do thất vọng về kinh tế hay thị trường việc làm. Thay vào đó, nó phản ánh thái độ của họ với sự nghiệp: Công việc không chỉ để kiếm tiền, đấy còn là phương tiện khám phá mục tiêu và đam mê khác trong cuộc sống.
Như trường hợp của Kim, sau khi theo học chuyên ngành hội hoạ phương Tây ở trường Đại học, cô nhận ra mình có đam mê những bức tranh minh hoạ. Nhưng nỗ lực quảng bá công việc của mình qua blog, mạng xã hội không thành công khiến cô nản lòng trong nhiều năm. Đối với cô, công việc dọn dẹp không chỉ mang đến thu nhập ổn định mà còn là chủ đề trong cuốn sách bán chạy "Yes, I Am a Cleaner" – được viết dưới dạng tiểu thuyết đồ hoạ.
Còn với Bae, cô gái làm nghề dán tường, cũng lưu ý rằng không phải vấn đề tài chính và thất nghiệp khiến cô bắt đầu làm thợ dán giấy dán tường. Công việc trước đây làm nhân viên xã hội của cô không giúp cho các ý tưởng sáng tạo của cô được đánh giá cao. Cô nhận thấy bản thân chỉ là "một chiếc bánh răng có thể thay thế trong một tổ chức không linh hoạt".
"Tôi chọn công việc theo tiêu chuẩn của bản thân về điều gì sẽ khiến tôi hài lòng nhất", Bae nhấn mạnh. Sau khi cân nhắc ưu và nhược điểm của nhiều ngành nghề kỹ thuật, cô nhận thấy công việc dán giấy dán tường là phù hợp hoàn hảo vì có thể đáp ứng yêu cầu thể chất của nghề nghiệp.
Về lý do ngày càng nhiều người trẻ sẵn sàng công khai nghề nghiệp của mình, Kim tin rằng các phương tiện truyền thông đang cho phép họ được tự do cất lên tiếng nói.
"Ngày nay, bạn có thể tự tạo nội dung về câu chuyện của mình trên mạng xã hội rồi xuất bản chúng", cô nói.
Trên thực tế, Kim đã tự phát hành cuốn sách của mình lần đầu vào năm 2017. Sau khi cuốn tự truyện tạo được tiếng vang đáng kể, nhà xuất bản Book21 đã tìm đến và biến nó thành cuốn sách bán chạy như hiện nay.
Bae cũng bắt đầu thuật lại những suy nghĩ của bản thân về công việc tên Instagram sau khi được chứng kiến những cảnh hiếm thấy của ngành xây dựng cũng như những chân dung khác nhau của công nhân. Những điều này đã lọt vào mắt xanh của nhà xuất bản Kungree Press, sau đó được biên soạn và phát triển thành tuyển tập tự truyện.
Koo Jeong-woo, giáo sư xã hội học tại Đại học Sungkyunkwan, cho biết cách kể chuyện như Kim hay Bae đang phản ánh sự tự tin về văn hoá độc đáo ở những người trong độ tuổi 20-30.
"Thế hệ cũ có thể đặt câu hỏi liệu những công việc như thế này có đáng để viết sách và mang đi chia sẻ. Nhưng với nhóm Millennials – những người thoát khỏi thành kiến của người khác, đấy không phải là lý do để xấu hổ. Ngược lại những trải nghiệm khác lạ có thể mang lại cho họ thành công", ông nói.
Đức Minh (Theo Korea Times)