Hội thảo về luật dầu khí sửa đổi với nội dung: chức năng, nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ của tập đoàn Dầu khí Việt Nam.

Đây là nội dung được nêu ra tại hội thảo với chủ đề Luật Dầu khí sửa đổi: Chức năng, nhiệm vụ, quyền và nghĩa vụ của Tập đoàn Dầu khí Việt Nam (PVN) do Viên Nghiên cứu Chiến lược thương hiệu và cạnh tranh tổ chức mới đây.

Với đặc thù ngành dầu khí, ông Nguyễn Quốc Thập - chủ tịch Hội Dầu khí Việt Nam - cho rằng việc giao cho PVN khâu phê duyệt kế hoạch đại cương phát triển mỏ thông thường là phù hợp.

Tăng tự chủ để không lỡ cơ hội

Điều tra cơ bản về dầu khí khác với điều tra cơ bản của địa chất do nhà đầu tư nước ngoài chiếm đến 80%, trong khi dự thảo luật đang giao cho Bộ Tài nguyên và Môi trường, nên ông Thập cho rằng khó khả thi bởi vì hiện nay đều do nhà đầu tư nước ngoài thực hiện thu nổ địa chấn.

Ông cũng kiến nghị cần cân nhắc, bổ sung chính sách ưu đãi, chẳng hạn như bổ sung thêm khoản trường hợp kết thúc giai đoạn tìm kiếm thăm dò, nhà đầu tư thấy cần ưu đãi cao hơn để chuyển sang giai đoạn khai thác, nhà đầu tư sẽ trình hồ sơ xin thay đổi, do Bộ Công Thương thẩm định.

Đồng tình, ông Nguyễn Văn Vy - phó chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam, cho rằng việc trao thêm quyền cho PVN ở khâu phê duyệt kế hoạch đại cương thông thường sẽ giúp đẩy nhanh tiến độ các dự án dầu khí.

Dẫn chứng tại nhiều dự án tiềm năng cho thấy, quá trình thực hiện chậm do vướng mắc khâu đàm phán, phân quyền... nên bỏ lỡ cơ hội đầu tư tốt. Chẳng hạn, dự án khí khởi động cách đây 20 năm, giá khí ở thời điểm đó tính toán chỉ 3 USD, nhưng sau nhiều năm đàm phán kéo dài, vướng mắc ở phân định thẩm quyền quyết định, dự án này vẫn chưa thể triển khai và hiện giá khí đã tăng lên vài chục USD.

Do đó, ông Vy cho rằng cần tăng phân cấp, trao thêm quyền cho PVN để tăng tính tự chủ, để góp phần tạo làn sóng bùng nổ mới về đầu tư trong lĩnh vực dầu khí... trong thời gian tới.

Tránh vừa đá bóng vừa thổi còi

Ngoài ra, các chuyên gia cho rằng, dự luật mới nhất vẫn chưa phân tách rõ vai trò của PVN: quản lý nhà nước thực hiện nhiệm vụ Chính phủ giao và là doanh nghiệp, nhà thầu.

Ông Nguyễn Văn Tuân, Uỷ viên ban chấp hành Hội Luật gia Việt Nam, đặt vấn đề, PVN là doanh nghiệp nhà nước thì có chức năng quản lý nhà nước hay không, dù theo dự thảo luật là giúp nhà nước quản lý nguồn tài nguyên quốc gia?

Do đó, ông nhấn mạnh, luật sửa đổi cần quy định rõ trách nhiệm của PVN trong ký kết với nhà đầu tư nước ngoài, thực hiện hợp đồng dầu khí, xử lý phát sinh trong quá trình khi thực hiện vai trò theo ủy quyền của Chính phủ.

Bà Phạm Thanh Trà - chuyên viên Vụ pháp chế Bộ Khoa học và Công nghệ - cũng cho rằng quyền hạn và nghĩa vụ của PVN được mở rộng với nhiều điểm mới. Đơn cử như với khái niệm PVN là doanh nghiệp nhà nước, như vậy với vai trò nhà nước thì có chức năng quản lý nhà nước hay không?

"Nên cần có sự tách bạch rõ ràng, hoạt động nào giúp Chính phủ, hoạt động nào với vai rò hoạt động kinh tế để đảm đảm bảo hiệu quả hoạt động của PVN" - bà Trà nói.

Phó chủ tịch Hiệp hội Năng lượng Việt Nam cũng cho rằng cần có quy định để tránh tình trạng "vừa đá bóng vừa thổi còi", né tránh nhiệm, gây tổn thất và kiện tụng.

Cũng bởi, PVN là doanh nghiệp nhà nước, hoạt động trong ngành kinh tế quan trọng, liên quan đến những vấn đề an ninh, quốc phòng. Vì thế, cần bổ sung các quy định về kiện toàn bộ máy, tổ chức của PVN để tương xứng với vai trò, chức năng được giao.