Cuốn sách của TS Vũ Thị Trang vừa bị thu hồi giải thưởng - Ảnh: T.ĐIỂU
Sau khi được trao giải, tác giả cuốn sách đã bị TS Đỗ Hải Ninh (cũng ở Viện Văn học) đưa thông tin lên mạng xã hội "tố" bà Trang đã "đạo văn" toàn bộ một chương trong đề tài nghiên cứu khoa học cấp bộ Tự truyện và tiểu thuyết Việt Nam sau 1986 nhìn từ phê bình phân tâm học thuộc Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam mà TS Vũ Thị Trang là chủ nhiệm đề tài, làm cùng với 5 người khác, trong đó có bà Hải Ninh.
Bà Ninh cho rằng chương 2 trong cuốn sách Phê bình phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật là bà viết khi cùng thực hiện đề tài cấp bộ do TS Vũ Thị Trang làm chủ nhiệm và TS Trang đã tự ý đem đi in sách mà chưa xin phép bà. Bà Ninh đã gửi đơn đến nhiều cơ quan, trong đó có Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam nơi hai tiến sĩ công tác yêu cầu giải quyết.
Ngay sau đó, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đã có công văn giao Viện Văn học giải quyết vụ việc.
Nội dung đề xuất, kiến nghị của Viện Văn học sau khi xem xét, giải quyết đơn kiến nghị
Thực hiện chỉ đạo của Viện hàn lâm và để có căn cứ xem xét, giải quyết đơn đề nghị của TS Đỗ Hải Ninh, Viện Văn học đã có bốn buổi làm việc với những người liên quan. Từ đó, Viện Văn học có các ý kiến sau:
Thứ nhất: Đề nghị không thụ lý đơn kiến nghị của TS Đỗ Hải Ninh theo điều 6, khoản 2, điểm b của thông tư số 05/2021/TT-TTCP ngày 1-10-2021 của Thanh tra Chính phủ quy định quy trình xử lý đơn khiếu nại, đơn tố cáo, đơn kiến nghị, phản ánh, vì đơn kiến nghị của TS Đỗ Hải Ninh không đủ điều kiện để xử lý.
Thứ hai: Đề nghị chuyển đơn của TS Đỗ Hải Ninh tới cơ quan chức năng, giải quyết theo pháp luật. Theo đó, Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam, Nhà xuất bản Khoa Học Xã Hội, Học viện Khoa học xã hội là các bên có quyền lợi và nghĩa vụ liên quan.
Thứ ba: Từ vụ việc chưa có tiền lệ này, Viện Văn học kiến nghị Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam xem xét sửa chữa, điều chỉnh Quy chế quản lý hoạt động khoa học, Quy chế quản lý công tác xuất bản và phát hành sách theo hướng cập nhật phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, xác định rõ trách nhiệm của cá nhân, đơn vị cũng như quy trình tham mưu, xử lý các vụ việc liên quan đến sở hữu trí tuệ trong nội bộ Viện hàn lâm; có quy định, biện pháp bảo vệ chủ sở hữu quyền tác giả, rà soát lại các quy định, các quy trình để đảm bảo việc thực thi quyền tác giả, quyền liên quan, đồng thời có các chế tài đối với hành vi vi phạm.
Đặc biệt, liên quan đến chương 2 trong nội dung tố cáo của bà Ninh, Viện Văn học khẳng định: "Về tư tưởng của đề tài, TS Vũ Thị Trang là người xây dựng thuyết minh từ cuối năm 2016 đầu năm 2017, trong thuyết minh đề tài khoa học khi đó đã có định hướng triển khai nội dung của chương 2 mà cuốn sách Phê bình phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật sau này tiếp tục kế thừa, phát triển".
Viện Văn học cũng trích dẫn công văn trả lời lần thứ hai của Học viện Khoa học xã hội, là nơi chủ trì thực hiện đề tài: "Quyền tác giả của TS Đỗ Hải Ninh chỉ xác lập đối với 2 nội dung của chương 2".
Trước đó, trong quá trình xem xét giải quyết đơn kiến nghị của TS Đỗ Hải Ninh, ngày 21-3, TS Vũ Thị Trang cũng gửi Chi bộ Viện Văn học đơn tố cáo TS Đỗ Hải Ninh: "Tố cáo hành vi vu khống, xúc phạm danh dự đồng nghiệp của TS Đỗ Hải Ninh... TS Đỗ Hải Ninh đưa thông tin lên Facebook cũng như thông tin cho báo chí khi Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam đang xem xét, xử lý theo thẩm quyền là vi phạm các điều cấm đối với đảng viên, kỷ luật công vụ".
Ngày 7-10, trao đổi với Tuổi Trẻ, TS Vũ Thị Trang từ chối trả lời các câu hỏi liên quan và chỉ chia sẻ: "Theo quy định của cơ quan, tôi không được trả lời báo chí. Hơn nữa tôi mới điều chuyển về Viện Văn học và không muốn ồn ào thêm nữa.
Sự việc bên trong có nhiều uẩn khúc. Gần một năm qua tôi rất mệt mỏi, trong khi thời điểm đầu mới có đơn thư của TS Ninh, Viện Văn học xử lý còn chưa được thống nhất. Nếu đã có kết luận rồi thì coi như sự việc đã được giải quyết xong".
Trong khi đó, tối 7-10, TS Đỗ Hải Ninh cho biết bà chưa hề nhận được trả lời nào của Viện Văn học.
Trước đó, đầu tháng 7, Viện Văn học tổ chức một buổi làm việc giữa các bên liên quan về việc này với mục đích hóa giải nhưng không thành, do bà Trang không xin lỗi như trước đó đã nói với ban hòa giải của Viện Văn học.
Buổi làm việc kết thúc với quyết định sẽ tiếp rục rà soát cẩn trọng để báo cáo lên lãnh đạo Viện Văn học và Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Từ đó bà Ninh vẫn chờ một buổi làm việc tiếp theo nhưng chưa thấy, và nay thì nhận thông tin từ báo chí về kết luận của Viện Văn học.
Bà Ninh cho biết đã lập tức điện thoại cho ông Trần Thiện Khanh - phó viện trưởng Viện Văn học, người phụ trách xử lý vụ việc này, nhưng ông Khanh trả lời ông không có trách nhiệm phải báo cho bà Ninh về kết luận trên vì đó là báo cáo gửi lên Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam. Bà Ninh khẳng định sẽ “làm đến cùng để bảo vệ quyền lợi của mình”.
Ông Nguyễn Thế Kỷ - chủ tịch Hội đồng Lý luận văn học nghệ thuật Trung ương, nơi trao giải cho cuốn sách bị tố đạo văn của bà Trang - tối 7-10 cũng cho biết ông chưa nhận được kết quả xử lý nào từ Viện Văn học hay Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam về vụ việc. Hội đồng vẫn phải đợi kết quả xử lý cuối cùng của Viện hàn lâm Khoa học xã hội Việt Nam để quyết định với giải thưởng đã trao cho bà Trang.
Sách được trao giải thưởng Hội Nhà văn bị tố đạo văn? TTO - Cuốn sách Phê bình phân tâm học - Phía của những ám ảnh nghệ thuật của TS Vũ Thị Trang (Viện Văn học) sau khi được trao giải đã bị TS Đỗ Hải Ninh (cũng ở Viện Văn học) đưa thông tin lên mạng xã hội "tố" bà Trang đã "đạo văn" toàn bộ 1 chương.