Một cửa hàng kinh doanh xăng dầu tại TPHCM thông báo "hết xăng"

Theo các doanh nghiệp (DN), việc điều hành của Liên bộ Công thương - Tài chính thời gian qua gây bất lợi cho DN, dẫn đến bất ổn thị trường kinh doanh xăng dầu.

Cụ thể, theo Nghị định 95, thương nhân đầu mối và thương nhân phân phối không bán xăng dầu với giá cao hơn giá bán lẻ do cơ quan nhà nước công bố. Tuy nhiên, Liên bộ đã để xảy ra tình trạng chiết khấu âm, tức là các DN phân phối đã tìm cách “lách” để bán ra cho DN bán lẻ với giá cao hơn giá bán lẻ quy định, bằng cách thu thêm phí vận chuyển vào một hóa đơn khác theo bảng kê của các hóa đơn xăng dầu đã xuất với chiết khấu bằng 0 (0 đồng).

Các DN chỉ ra, việc bình ổn giá đối với các mặt hàng thiết yếu là cần thiết, đặc biệt là xăng dầu. Tuy nhiên, việc kìm hãm giá, muốn sử dụng hàng hóa giá thấp hơn thị trường là không phù hợp. Như, giá xăng dầu thị trường 20.000 đồng nhưng điều hành muốn giá còn 19.000 đồng… Điều này dẫn đến việc không tính đúng, tính đủ chi phí trong giá cơ sở, dẫn đến DN bán lẻ phải chịu tình trạng giá mua cao hơn giá bán.

“Nếu DN có lãi sẽ không bao giờ đứt nguồn cung như vừa qua. DN sẽ tranh thủ nhập hàng về để tăng lợi nhuận. Do đó, nhất thiết phải thay đổi cách tính giá cơ sở cho phù hợp với tình hình mới”, các DN kiến nghị.

Hơn nữa, kinh doanh trong cơ chế thị trường mà nhà cung cấp thường xuyên thông báo hạn chế bán ra, sợ hết hàng. Có rất nhiều giai đoạn DN bán lẻ càng bán càng lỗ nhưng vẫn phải bấm bụng bán mà không ai bù lỗ. Điều này dẫn đến việc một số DN bị âm vốn, khó có thể trụ nổi nếu tiếp tục duy trì tình trạng giá mua vào bằng hoặc cao hơn giá bán ra mà không được ngưng bán. Cộng với việc không có quy định rõ ràng về việc DN bán lẻ được hưởng bao nhiêu trong chi phí kinh doanh định mức, dẫn đến phía đầu mối tự do điều chỉnh hoa hồng, đây là nguyên nhân chính khiến DN bán lẻ luôn chịu thua thiệt.

Các DN kiến nghị đưa ra giải pháp khắc phục tình hình thua lỗ của DN bán lẻ, không để DN bán lẻ bị bắt buộc bán hàng với giá thấp hơn giá mua vào. Bên cạnh đó, cần thay đổi công thức tính giá cơ sở hiện nay vì cách tính chưa phù hợp, chưa tính đủ chi phí dẫn đến DN càng bán càng lỗ. Đồng thời, kinh doanh xăng dầu chưa theo quy luật thị trường hoàn toàn, Chính phủ chỉ đạo các Bộ ngành quy định áp dụng mức hoa hồng cố định theo định mức đối với DN bán lẻ theo tỷ lệ không nhỏ hơn 6% - 7% đối với giá bán mỗi lít xăng, dầu. Áp dụng theo tỷ lệ chứ không áp dụng theo số tiền cụ thể, để nếu giá xăng dầu tăng, giảm thì vẫn áp dụng ổn định. Nếu không quy định được chiết khấu đại lý thì cần quy định giá bán buôn (kể cả vận chuyển) không lớn hơn 94% so với giá bán lẻ quy định. Ngoài ra, các DN kiến nghị xem xét loại bỏ quỹ bình ổn vì cho rằng quỹ hoạt động không khách quan.

Nguyễn Cẩm