Phát hành trái phiếu riêng lẻ sụt giảm 

Theo Báo cáo Thị trường Trái phiếu quý III/2022 mới cập nhật của VNdirect, tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) phát hành trong quý III/2022 đạt mức 60.635 tỷ đồng, giảm 50,5% so với quý trước và giảm mạnh 70,9% so với cùng kỳ.

Tỉ lệ phát hành thành công đạt 98,9%. Trong đó, tỉ lệ trái phiếu phát hành riêng lẻ và công chúng lần lượt là 97,4% và 2,6%.

Trong quý III/2022, có 42 doanh nghiệp (DN) phát hành tổng cộng 59.032 tỷ đồng trái phiếu riêng lẻ, giảm 51,7% so với quý trước và giảm 71,1% so với cùng kỳ.

Các DN có giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ lớn nhất trong quý đều là các ngân hàng, bao gồm: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (6.867 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Phương Đông (6.600 tỷ đồng) và Ngân hàng TMCP Công thương Việt Nam (4.210 tỷ đồng).

Trong quý III/2022, Tài chính – Ngân hàng là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất với 82,5% tổng giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ, tương đương 48.683 tỷ đồng (giảm 39,5% so với quý trước, giảm 37,9% so với cùng kỳ).

Bất động sản chiếm tỷ trọng 13,7% trong tổng giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ, tương đương 8.091 tỷ đồng (giảm mạnh 45,9% so với quý II/2022 và giảm 90,9% so với cùng kỳ).

Các doanh nghiệp BĐS phát hành riêng lẻ nhiều nhất trong quý bao gồm: Công ty TNHH No Va Thảo Điền (2.300 tỷ đồng), CTCP Đầu tư và Phát triển Du lịch Phú Quốc (2.285,6 tỷ đồng) và CTCP Fuji Nutri Food (1.000 tỷ đồng).

Tập đoàn đa ngành chứng kiến sự sụt giảm mạnh nhất về giá trị phát hành riêng lẻ với khoảng 1.500 tỷ đồng (giảm 89,5% so với quý II/2022), chỉ có CTCP Tập đoàn Masan phát hành trong quý này.

Các ngành khác chiếm 1,3% tổng giá trị phát hành trái phiếu riêng lẻ trong quý, tương đương 758 tỷ đồng (giảm 94,0% so với quý trước). Đáng chú ý có: CTCP Sản xuất và Kinh doanh Vinfast phát hành 300 tỷ đồng với kì hạn 3 năm và Công ty TNHH Khai thác Chế biến Khoáng sản Núi Pháo phát hành 290 tỷ đồng với kì hạn 5 năm.

VNDirect đưa ra nhận xét, ngay từ thời điểm tháng 3/2022, thị trường TPDN chậm lại nhằm chờ đợi sửa đổi, bổ sung Nghị định 153, với mục tiêu bảo vệ quyền lợi hợp pháp của nhà đầu tư cũng như nâng cao chất lượng của thị trường vốn.

Lũy kế 9 tháng đầu năm, tổng giá trị phát hành TPDN giảm mạnh 43,5% so với cùng kỳ xuống còn 248.603 tỷ đồng; trong đó là 240.804 tỷ đồng phát hành riêng lẻ (giảm 42,2% so với cùng kỳ) và 7.799 tỷ đồng phát hành ra công chúng (giảm 66,8% so với cùng kỳ).

Tài chính – Ngân hàng vẫn là nhóm ngành dẫn đầu về giá trị phát hành trong 9 tháng đầu năm, chiếm 57,7% tổng giá trị phát hành, giảm 15,2% so với cùng kỳ.

Nhóm ngành Bất động sản đứng ở vị trí thứ hai, chiếm 21,5% tổng giá trị phát hành, giảm mạnh 67,0% so với cùng kỳ năm 2021.

Nhóm Tập đoàn đa ngành và các nhóm ngành Khác chiếm lần lượt 6,3% và 14,5% tổng giá trị phát hành trong 3 quý đầu của năm 2022, tăng 94,9% và giảm 64,2% so với cùng kỳ.

9 tháng vừa qua, Top 5 các doanh nghiệp phát hành trái phiếu nhiều nhất gồm có 3 Ngân hàng và 2 tập đoàn niêm yết trên sàn chứng khoán, bao gồm: Ngân hàng TMCP Đầu tư và Phát triển Việt Nam (19.872 tỷ đồng), Tập đoàn Vingroup và các công ty con (16.569 tỷ đồng); Tập đoàn Địa ốc NOVA và các công ty con (15.157 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Phương Đông (12.300 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Á Châu (10.450 tỷ đồng).

Áp lực đáo hạn trái phiếu tăng cao

Nhìn vào quý cuối cùng của năm 2022, VNDirect nhận định áp lực trái phiếu đáo hạn sẽ gia tăng từ quý này khi tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ đáo hạn trong quý IV/2022 đạt mức 58.840 tỷ đồng, tăng 88% so với cùng kỳ năm trước. Trước đó trong 9 tháng đầu năm, ước tính có khoảng 142.200 tỷ đồng trái phiếu doanh nghiệp đã được mua lại.

Trong quý IV/2022, BĐS tiếp tục là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn nhất với 34% tổng giá trị đáo hạn trái phiếu riêng lẻ trong quý, tương đương 20.071 tỷ đồng, tăng 65% so với cùng kỳ. Một số doanh nghiệp có giá trị đáo hạn cao trong quý IV bao gồm: CTCP Tập đoàn Đầu tư Địa ốc No Va (3.000 tỷ đồng) và CTCP Bách Hưng Vương (2.980 tỷ đồng)...

Tài chính – ngân hàng là nhóm ngành chiếm tỷ trọng lớn thứ hai với 33% tổng giá trị đáo hạn, tương đương 19.365 tỷ đồng, tăng 130%. Dẫn đầu là Ngân hàng TMCP Kỹ Thương Việt Nam (4.500 tỷ đồng), Ngân hàng TMCP Quốc tế Việt Nam (3.000 tỷ đồng) và Ngân hàng TMCP Việt Nam Thịnh Vượng (1.950 tỷ đồng).

Ngoài ra, các ngành khác chiếm 33% tổng giá trị TPDN riêng lẻ đáo hạn trong quý 4, đạt 19.404 tỷ đồng, tăng 80% so với cùng kỳ. Một số cái tên nổi bật có thể kể đến như CTCP TNHH Sản xuất và Kinh Doanh Vinfast (9.010 tỷ đồng), CTCP Wealth Power (2.880 tỷ đồng) và CTCP Tập đoàn Sovico (2.100 tỷ đồng).

Thị trường trái phiếu quý IV vẫn trầm lắng

VNDirect cho rằng sự kiện điều tra và khởi tố gần đây liên quan đến những sai phạm trong phát hành trái phiếu doanh nghiệp đang thể hiện những nỗ lực của cơ quan quản lý trong việc làm trong sạch thị trường vốn.

Bên cạnh đó, Nghị định 65 bổ sung sửa đổi cho Nghị định 153 về chào bán trái phiếu riêng lẻ đã chính thức được ban hành trong tháng 9 vừa qua cũng là là một điểm tích cực đối thị trường vốn trong dài hạn. Theo VNDirect, Nghị định 65 tuy mang định hướng thắt chặt hơn so với nghị định cũ nhưng cũng đã nới lỏng hơn ở một số quy định so với những dự thảo được lấy ý kiến trước đó.

Tuy nhiên, các thành viên thị trường (doanh nghiệp phát hành, doanh nghiệp tư vấn và nhà đầu tư) vẫn cần thời gian để điều chỉnh cho phù hợp với những quy định mới. Do đó, thị trường trái phiếu doanh nghiệp nhiều khả năng sẽ tiếp tục trầm lắng trong một vài quý tới.

Về phía cung, VNDirect nêu quan điểm tổng giá trị phát hành trái phiếu doanh nghiệp có thể phục hồi trở lại từ nửa cuối năm 2023. Nghị định 65 mới cho phép các doanh nghiệp được phát hành trái phiếu với mục đích cơ cấu nợ.

VNDirect đánh giá đây là một trong những điểm trọng yếu theo hướng nới lỏng hơn, giúp các doanh nghiệp với mục đích tái cơ cấu nợ (theo đúng quy định) vẫn có thể tiếp cận được với kênh phát hành trái phiếu doanh nghiệp.

Về phía cầu, tổ chức này dự báo số lượng nhà đầu tư chuyên nghiệp đủ điều kiện với Nghị định 65 sửa đổi sẽ sụt giảm trong ngắn hạn.