Theo số liệu mới nhất từ Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư), tính đến 20/9/2023, tổng vốn đăng ký cấp mới, điều chỉnh và góp vốn mua cổ phần, mua phần vốn góp của nhà đầu tư nước ngoài đạt gần 20,21 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ. Bên cạnh đó, vốn đầu tư thực hiện của các dự án đầu tư nước ngoài (FDI) đạt hơn 15,9 tỷ USD, cao nhất trong giai đoạn 2018-2023. Các đối tác đầu tư đứng đầu là Singapore, tiếp theo là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc…
Cũng trong tháng 9 vừa qua, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính cùng đoàn đại biểu Việt Nam đã có chuyến công tác tại Hoa Kỳ. Trong chuyến công tác này, Thủ tướng Phạm Minh Chính đã tới thăm, làm việc và rung chuông phiên giao dịch tại Sàn Giao dịch chứng khoán New York (NYSE) và Sàn chứng khoán NASDAQ. Đây là hai sàn giao dịch chứng khoán lớn nhất thế giới về giá trị vốn hóa. Trên cơ sở hai nước đã nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, Thủ tướng đã đề nghị NYSE và NASDAQ thông tin tới các nhà đầu tư về môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi tại Việt Nam; khuyến khích các doanh nghiệp đầu tư tại Việt Nam trên cơ sở cùng có lợi, vì lợi ích thiết thực của nhân dân hai nước và sự phát triển bền vững trong khu vực cũng như trên thế giới.
Trước những thông tin trên, trao đổi trong Talk show Phố Tài Chính (The Finance Street Talk Show) trên VTV8, các chuyên gia đánh giá, do vẫn còn những diễn biến khó lường của kinh tế thế giới nên trước mắt dòng vốn ngoại chưa có những yếu tố đột phá nhưng về dài hạn, việc Việt Nam nâng cấp mối quan hệ với các đối tác lớn, sẽ giúp dòng vốn nước ngoài gia tăng mạnh mẽ hơn vào thị trường Việt Nam và nhờ đó, thị trường chứng khoán cũng sẽ được hưởng lợi.
BTV Mùi Khánh Ly: Như các ông cũng đã thấy, nền kinh tế Việt Nam đã đón nhận nhiều thông tin tích cực, đặc biệt là dòng vốn nước ngoài dự kiến sẽ gia tăng, các ông đánh giá như thế nào về điều này?
Ông Trần Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ PVI (PVIAM): Qua số liệu công bố mới nhất của Cục Đầu tư nước ngoài (Bộ Kế hoạch và Đầu tư) vào ngày 20/9 vừa qua thì tổng vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam đã đạt con số là 20,2 tỷ USD, tăng 7,7% so với cùng kỳ năm trước. Qua đó cho thấy các nhà đầu tư nước ngoài vẫn tiếp tục lựa chọn Việt Nam là một nơi đầu tư kinh doanh và là một điểm sáng của khu vực.
Trong thời gian qua, chúng tôi quan sát, với những diễn biến không mấy tích cực của kinh tế thế giới thì các nhà đầu tư nước ngoài đã có xu hướng chậm giải ngân các khoản đầu tư của họ ra nước ngoài hoặc thậm chí một số nhà đầu tư đã thu vốn về. Tuy nhiên, Việt Nam đã đạt được con số trên thì thật sự là rất đáng khích lệ. Chúng ta có thể thấy những chính sách hỗ trợ giải quyết khó khăn của Chính phủ đã phát huy hiệu quả. Ngoài ra, trong thời gian gần đây, Việt Nam đã nâng tầm mối quan hệ với các đối tác lớn như Mỹ, Nhật, Hàn Quốc, Singapore thì dòng vốn đầu tư nước ngoài kỳ vọng sẽ tiếp tục tăng trưởng trong các năm sau.
Ông Lê Quang Chung, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Smart Invest (AAS): Như chúng ta đã thấy, 9 tháng đầu năm 2023, vốn đầu tư thực hiện của các dự án đầu tư nước ngoài (FDI) đạt hơn 15,9 tỷ USD, cao nhất trong giai đoạn 2018-2023. Đó là tín hiệu tích cực trong bối cảnh nền kinh tế thế giới còn nhiều diễn biến khó lường. Hiện nay, Việt Nam đã thu hút được dòng vốn đầu tư FDI từ 142 quốc gia và vùng lãnh thổ. Trong 9 tháng đầu năm, đối tác đứng đầu là Singapore, tiếp theo là Trung Quốc, Nhật Bản và Hàn Quốc… Nhờ có những chính sách ưu đãi về thuế cũng môi trường chính trị ổn định, lực lượng lao động dồi dào nên Việt Nam đã từng bước thu hút dòng vốn nước ngoài mạnh mẽ hơn. Theo đánh giá của chúng tôi, trong thời gian sắp tới, dòng vốn FDI sẽ tiếp tục chảy mạnh vào một số ngành của Việt Nam như ngành bán dẫn hoặc ngành công nghệ cao.
BTV Mùi Khánh Ly: Tuy nhiên, để gia tăng thu hút và đón nhận những dòng vốn này thì Việt Nam cần phải làm những gì? Theo hai ông?
Ông Trần Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ PVI (PVIAM): Hiện nay, dòng vốn đầu tư nước ngoài đã đi vào 18/21 ngành kinh tế của Việt Nam, tập trung nhiều vào ngành công nghệ chế biến, chế tạo với giá trị hơn 14 tỷ USD, tiếp theo là ngành bất động sản với giá trị 1,9 tỷ USD, ngành tài chính ngân hàng 1,5 tỷ USD và ngành bán buôn bán lẻ hơn 700 triệu USD. Đây là các ngành mà Việt Nam có thế mạnh nên việc các nhà đầu tư nước ngoài tập trung vào các ngành này cũng là điều dễ hiểu. Tuy vậy, Việt Nam cũng mong muốn sẽ thu hút được dòng vốn nước ngoài cho các ngành nghề khác, đặc biệt là ngành công nghệ cao để giúp Việt Nam tiếp nhận công nghệ mới, tạo ra giá trị gia tăng cao hơn. Còn về đối tác đầu tư, Singapore dẫn đầu với vốn đầu tư vào Việt Nam đạt gần 4 tỷ USD, Trung Quốc đứng thứ hai với vốn đầu tư hơn 2,9 tỷ USD, kế đến là Nhật Bản và Hàn Quốc.
Việc nâng tầm quan hệ giữa Mỹ - Việt Nam không chỉ giúp thu hút vốn đầu tư từ Mỹ mà còn hỗ trợ phát triển và nâng cao mối quan hệ với nhiều quốc gia khác, đặc biệt là từ khu vực châu Âu, từ đó thúc đẩy đầu tư của các quốc gia này vào Việt Nam. Như vậy, để sẵn sàng đón nhận những dòng vốn này một cách tốt nhất, Việt Nam cần tăng tính cạnh tranh so với các nước trong khu vực thông qua việc cải thiện thủ tục đầu tư, xây dựng các chính sách ưu đãi, chính sách thuế khuyến khích đầu tư, đầu tư cơ sở hạ tầng và năng động trong công tác xúc tiến đầu tư.
Ông Lê Quang Chung, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Smart Invest (AAS): Việc Việt Nam và Mỹ nâng tầm mối quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện được kỳ vọng sẽ gia tăng việc thu hút FDI vào ngành công nghiệp bán dẫn trong tương lai, bởi hiện nay các Quốc gia như Mỹ hay Hà Lan… là những nước có doanh nghiệp sản xuất chất bán dẫn lớn trên thế giới và những doanh nghiệp này có thể đầu tư vào Việt Nam.
Ngoài ra, sự kiện trên cũng có thể giúp thúc đẩy nâng tầm mối quan hệ giữa Việt Nam với các đối tác lớn khác, đơn cử như với Australia chẳng hạn. Khi đó, Australia có thể hỗ trợ Việt Nam trong ngành khai thác mỏ, nguyên liệu sản xuất trong ngành bán dẫn…Ngoài ra, còn một xu hướng nữa mà các doanh nghiệp có thể chú trọng đón đầu ngay từ bây giờ đó là các dự án xanh. Năm ngoái, dòng vốn chảy vào các quỹ ESG là hơn 100 tỷ USD do vậy việc xanh hóa sẽ giúp các doanh nghiệp tiếp cận với các nguồn vốn trên. Tuy nhiên, nhiều doanh nghiệp vẫn còn mơ hồ trong việc thấy sự cần thiết của việc áp dụng ESG cho nên cần phải có sự tác động cụ thể từ chính sách, các chỉ thị rà soát các chuỗi cung ứng, thẩm định quy trình sản xuất, nguồn gốc nguyên vật liệu sản xuất…để các doanh nghiệp hiểu hơn và đón đầu được dòng vốn này.
BTV Mùi Khánh Ly: Trong những dòng vốn đó, dự báo dòng vốn FII vào thị trường tài chính cũng sẽ gia tăng mạnh, các ông đánh giá như thế nào về điều này?
Ông Lê Quang Chung, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Smart Invest (AAS): Theo tôi, trong ngắn hạn, chúng ta đang đạt tới hạn về việc thu hút vốn FII do chúng ta đã được đưa lên mức tỷ trọng cao nhất của thị trường cận biên. Trong tương lai, để có thể thu hút thêm dòng vốn này, mấu chốt là việc thị trường chứng khoán Việt Nam phải nâng hạng lên thị trường mới nổi. Trong đó có hai yêu cầu nổi bật cần phải xem xét là yêu cầu ký quỹ trước giao dịch (prefunding) và giới hạn sở hữu nước ngoài. Cả hai vấn đề này đều cần có sự phối hợp thiết thực của các cơ quan, bộ ngành có liên quan để tháo gỡ, như Ngân hàng Nhà nước, Bộ Kế hoạch và Đầu tư… thì thị trường mới có thể được nâng hạng và qua đó trong tương lai mới có thể thu hút dòng vốn FII mạnh mẽ hơn.
Ông Trần Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ PVI (PVIAM): Chúng tôi đánh giá việc nâng hạng thị trường sẽ tạo ra hiệu ứng tích cực trong việc thu hút vốn đầu tư nước ngoài vào thị trường Việt Nam. Khi đó, các nhà đầu tư ngoại sẽ đánh giá thị trường Việt Nam có sự minh bạch và ổn định hơn, thanh khoản cũng sẽ tăng cao hơn. Như đối với hoạt động của Tập đoàn PVI chúng tôi, để thúc đẩy dòng vốn vào thị trường Việt Nam, chúng tôi thường xuyên tổ chức các buổi gặp gỡ các nhà đầu tư nước ngoài (gồm cả nhà đầu tư chiến lược và nhà đầu tư tài chính) để trao đổi các nhu cầu đầu tư, cập nhật về sự phát triển của kinh tế Việt Nam, câu chuyện thành công của các doanh nghiệp trong nước và triển vọng của thị trường tài chính. Đợt này, chúng tôi cũng đang đón tiếp các tổ chức từ Châu Âu sang thăm và làm việc tại Việt Nam.
BTV Mùi Khánh Ly: Tuy nhiên, bên cạnh những yếu tố tích cực thì vẫn còn có những lo ngại như là dù rằng FED đã quyết định chưa tăng lãi suất lần họp vừa rồi nhưng lãi suất ở Mỹ sẽ có thể tiếp tục duy trì ở mức cao trong thời gian dài do đó sẽ ảnh hưởng đến dòng vốn vào Việt Nam, theo hai ông thì sao?
Ông Trần Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ PVI (PVIAM): Về dòng vốn ngoại trên thị trường chứng khoán thì nhà đầu tư nước ngoài đã có động thái bán ròng khá đều đặn trong thời gian qua với lý do chính xuất phát từ những bất ổn của kinh tế thế giới, bao gồm việc tăng lãi suất của FED. Nhìn rộng hơn thì nhà đầu tư nước ngoài không chỉ bán ròng ở thị trường chứng khoán Việt Nam mà còn bán ròng ở các nước Châu Á khác. Cụ thể, trong tháng 8/2023, nhà đầu tư nước ngoài bán ròng 1,32 tỷ USD tại Indonesia, 569 triệu USD tại Hàn Quốc, 423 triệu USD tại Thái Lan, 131 triệu USD tại Philippines và 125 triệu USD tại Việt Nam. Dòng tiền có xu hướng chuyển sang kênh USD và chảy về Mỹ để tránh bị mất giá tiền tệ.
Trong năm 2023, chúng tôi đánh giá dòng vốn nội vẫn tiếp tục chi phối thị trường. Mặc dù vậy, khi chỉ số đi xuống và mức định giá xuống thấp thì các nhà đầu tư nước ngoài sẽ có động thái mua ròng trở lại. Tuy nhiên, để nhà đầu tư nước ngoài quay lại mua ròng bền vững hơn, tôi nghĩ nhà đầu tư nước ngoài cần thấy được sự ổn định hoặc dấu hiệu của sự ổn định của nền kinh tế thế giới. Hiện nay thị trường chứng khoán Việt Nam đang chuẩn bị hoàn thiện các tiêu chuẩn để kỳ vọng được nâng hạng từ thị trường cận biên lên thị trường mới nổi. Chúng tôi mong rằng, khi Việt Nam được nâng hạng thì cũng là lúc kinh tế thế giới đã ổn định để Việt Nam thu hút được dòng vốn ngoại một cách tốt nhất, từ đó thúc đẩy kinh tế Việt Nam phát triển mạnh mẽ.
Ông Lê Quang Chung, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Smart Invest (AAS): Thực tế thì khối ngoại có xu hướng bán ròng chủ đạo trong 2 năm vừa qua trên thị trường chứng khoán Việt Nam. Chỉ có giai đoạn tháng 9 – tháng 11 năm 2022 là họ mua ròng khi thị trường sụt giảm mạnh. Song, khối ngoại có thể bán ròng nhưng chưa chắc họ đã ra khỏi thị trường. Tuy nhiên, việc Mỹ duy trì mức lãi suất cao trong một thời gian dài sẽ gây ảnh hưởng tới triển vọng kinh doanh của các doanh nghiệp, cũng như Việt Nam sẽ gặp áp lực trong việc duy trì song song tỷ giá ổn định và chính sách tiền tệ nới lỏng.
BTV Mùi Khánh Ly: Như vậy với những phân tích ở trên, dự báo thị trường chứng khoán sẽ được hưởng lợi như thế nào trong thời gian tới?
Ông Trần Thanh Sơn, Phó Tổng giám đốc Công ty Quản lý Quỹ PVI (PVIAM): Thị trường vào quý II và III/2023 đã có sự phục hồi khá tốt khi chỉ số VN INDEX áp sát 1.250 điểm. Sự phục hồi này dựa trên các chính sách tháo gỡ khó khăn của nền kinh tế Việt Nam. Trong những phiên gần đây, áp lực chốt lời trên diện rộng đã khiến VN INDEX giảm mạnh. Chúng tôi nhận thấy, chỉ số chứng khoán có biên độ dao động lớn như vậy phần lớn là do thị trường bị chi phối bởi các nhà đầu tư cá nhân, họ thường có phản ứng quá mức và cùng với đó là yếu tố đầu cơ nhiều hơn yếu tố đầu tư. Tôi cho rằng những gì xấu nhất đã đi qua, tức VN INDEX đã đi qua vùng đáy. Mặc dù vậy, kinh tế Việt Nam vẫn còn chịu tác động của tình hình kinh tế thế giới như FED duy trì lãi suất cao, tỷ giá tăng mạnh… nên thị trường vẫn chưa thực sự bước vào giai đoạn tăng trưởng mà chỉ tịnh tiến tăng nhẹ trong năm 2023 kéo dài đến nửa đầu năm 2024. Mặc dù vậy, sẽ có sự phân hóa trong giai đoạn này, các công ty có hoạt động kinh doanh bền vững thì giá trị sẽ tăng.
Ông Lê Quang Chung, Phó Tổng giám đốc Công ty CP Chứng khoán Smart Invest (AAS): Chúng tôi dự báo, trong ngắn hạn thị trường chịu áp lực điều chỉnh về vùng hỗ trợ 1.120 – 1.150 điểm, khả năng thị trường giằng co quanh khu vực này theo đơn vị tuần tương đối cao. Còn về trung hạn, xu hướng tăng giá có thể tiếp tục trong những tháng cuối năm 2023 và đầu năm 2024. Còn nói về các ngành hưởng lợi trong thời gian tới là những ngành như hóa chất, dệt may, thép, thủy sản, bán lẻ, các ngành này được hưởng lợi do sản lượng tiêu thụ tăng, tồn kho giá cao giảm, tỷ giá tăng, nhu cầu thế giới hồi phục đặc biệt là từ Mỹ… Mùa báo cáo quý III/2023 này, xu hướng doanh nghiệp vẫn thiên về hồi phục nhiều hơn là tăng trưởng bứt phá, nên nhà đầu tư có thể lựa chọn dần những doanh nghiệp tiềm năng trong năm 2024.
BTV Mùi Khánh Ly: Xin cảm ơn hai ông về những thông tin vừa rồi!
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!