Hoàng Văn Tính, 37 tuổi, tài xế xe khách 50 chỗ ngồi của nhà xe Thành Bưởi chạy quá tốc độ, trong lúc cố vượt chiếc xe tải cùng chiều nhưng bất thành đã lao thẳng vào một xe khách 16 chỗ chạy chiều ngược lại, dẫn đến thương vong thảm khốc.
Thế nhưng, các kết luận của cơ quan chức năng về chiếc xe cùng tài xế gây tai nạn hôm đó đã nói lên rằng, dẫn đến hậu quả nghiêm trọng này, lỗi không chỉ một mình tài xế.
Theo xác định của Công an huyện Định Quán, trước khi gây tai nạn, lái xe Hoàng Văn Tính đã bị giữ bằng lái 3 tháng do lỗi vi phạm tốc độ. Bằng lái bị tạm giữ cũng đồng nghĩa với việc tài xế không được lái xe trên đường cho đến khi nào hết thời hạn và giải quyết xong vi phạm.
Đây là điều sơ đẳng mà bất cứ một tài xế chuyên nghiệp nào cũng phải biết. Dĩ nhiên, các chủ xe càng phải biết rất rõ điều đó.
Thông tư 12 năm 2020 của Bộ GTVT quy định về tổ chức, quản lý hoạt động vận tải bằng xe ô tô và dịch vụ hỗ trợ vận tải đường bộ, đã quy định rõ: Trước khi thực hiện nhiệm vụ vận chuyển, người trực tiếp điều hành hoạt động vận tải của doanh nghiệp, hợp tác xã hoặc cán bộ quản lý của đơn vị kinh doanh vận tải và người lái xe phải thực hiện các nội dung công việc như kiểm tra giấy phép người lái xe; giấy chứng nhận kiểm định an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường; giấy chứng nhận đăng ký xe; lệnh vận chuyển…
Thế nhưng, cả chủ nhà xe Thành Bưởi lẫn tài xế Hoàng Văn Tính dường như không quan tâm đến việc mình đang bị giam bằng lái và không được phép tham gia giao thông với tư cách là một lái xe. Tai nạn thảm khốc đã xảy ra như một tất yếu. Trong câu chuyện này, tài xế có lỗi lớn nhưng chủ xe không thể chối bỏ trách nhiệm khi trực tiếp quản lý nhân viên của mình hằng ngày.
Trước đây, chạy xe ẩu như tài xế Hoàng Văn Tính nói trên, được nhiều người gọi là "quan tài bay" vì khi đi trên những chiếc xe này, hành khách chỉ việc "nhắm mắt" phó thác sinh mệnh mình cho tài xế. Tranh giành khách, lạng lách đánh võng, phóng nhanh vượt ẩu, bất chất luật lệ giao thông... đó là những gì mà khách đi đường vẫn thường gặp.
Chuyện này xảy ra từ 15 - 20 năm về trước nhưng kể từ khi ngành giao thông đưa ra những quy định nghiêm ngặt cho cả tài xế lẫn chủ xe, thì tài xế điều khiển những "quan tài bay" ấy không thể tự tung tự tác một mình, mà có sự "trợ sức" của chủ xe lẫn lực lượng chức năng giám sát trên đường.
Khi chiếc xe được gắn thiết bị giám sát hành trình, các lái xe không thể "qua mặt" được chủ xe trên suốt hành trình từ điểm xuất phát đến điểm đỗ cuối cùng. Toàn bộ lịch trình của chiếc xe đều được thiết bị giám sát ấy ghi lại, không sót một động thái nào của xe lẫn tài xế.
Sau mỗi chuyến đi, các kiểm tra viên của nhà xe sẽ kiểm tra hệ thống kết nối hộp đen của từng chiếc xe để xem xét các lỗi mà tài xế vi phạm trên đường rồi đưa ra các chế tài. Nhiều hãng xe rất nghiêm khắc khi xử lý những lỗi mà tài xế vi phạm như chạy quá tốc độ, đậu dỗ dọc đường không đúng nơi quy định, chở quá số người trên xe. Các chủ xe phạt rất nặng, thậm chí trừ hết số tiền lương mà tài xế đó vi phạm theo quy định của nhà xe.
Chính vì sự nghiêm khắc như vậy nên tài xế các nhà xe đó luôn chấp hành nghiêm các quy định, vì có chạy nhanh hoặc bắt khách dọc đường thì lái xe cũng không được thêm đồng nào, mà còn bị phạt nên chả ai dại mà chạy quá tốc độ, phóng nhanh vượt ẩu hoặc đón trả khách không đúng quy định cả.
Cũng với thiết bị giám sát hành trình ấy, các thông tin liên quan đều được ngành giao thông cùng lúc ghi nhận bằng hệ thống công nghệ để làm căn cứ xử lý vi phạm.
Trở lại với nhà xe Thành Bưởi. Báo cáo của Công an tỉnh Đồng Nai cho biết, từ đầu năm đến nay, lực lượng CSGT tỉnh này đã xử lý 8 trường hợp lái xe của nhà xe Thành Bưởi vi phạm tốc độ và 2 vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng của nhà xe này gây ra trên quốc lộ 20.
Có thiết bị giám sát hành trình gắn trên mỗi xe, có camera giám sát được lắp đặt khá nhiều trên toàn tuyến đường để xử lý phạt nguội, ấy vậy mà tài xế hãng xe liên tục vi phạm thì kể cũng lạ. Nếu chủ xe chấp hành đúng pháp luật, phạt nặng các tài xế vi phạm quy định thì chắc chắn sẽ hạn chế tối đa những vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng như vừa rồi. Nếu lực lượng cảnh sát giao thông và thanh tra giao thông có trách nhiệm hơn, thì chắc chắn tài xế Hoàng Văn Tính làm sao có thể ôm vô lăng chạy xe chở hàng chục hành khách để rồi gây tai nạn khi bằng lái của anh ta đã bị tước trước đó!
Trả lời phỏng vấn báo chí, lãnh đạo Công an tỉnh Đồng Nai nói rằng sẽ xử lý nghiêm, và "không có vùng cấm" cho bất cứ nhà xe nào vi phạm. Thành Bưởi là nhà xe quen thuộc trên quốc lộ 20. Hy vọng nhà xe này không phải là "vùng cấm".