Phối cảnh Tổ hợp ga đường sắt Ngọc Hồi.
Bộ GTVT vừa có văn bản gửi Đoàn đại biểu Quốc hội TP. Hà Nội để thông tin về tiến độ triển khai Tổ hợp ga Ngọc Hồi và Dự án tuyến đường sắt đô thị số 1 Thủ đô Hà Nội từ Ngọc Hồi đến Yên Viên.
Theo Bộ GTVT, Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên có mục tiêu xây dựng tuyến đường sắt xuyên tâm, đáp ứng chức năng đường sắt quốc gia và đường sắt đô thị.
Dự án được Thủ tướng Chính phủ thông qua chủ trương đầu tư năm 2004 và được Bộ GTVT đã phê duyệt dự án giai đoạn 1 vào năm 2008 và thực hiện điều chỉnh dự án vào năm 2017 (bao gồm khu tổ hợp ga Ngọc Hồi).
Trên cơ sở nhu cầu, kế hoạch thực hiện của địa phương, Bộ GTVT đã bố trí đủ vốn để triển khai thực hiện công tác GPMB trong các giai đoạn 2010 - 2015 và giai đoạn 2016 - 2020.
Theo báo cáo của Ban Quản lý dự án đường sắt (đại diện chủ đầu tư Dự án xây dựng tuyến đường sắt đô thị số 1 đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên), Khu tổ hợp ga Ngọc Hồi đã được địa phương thực hiện giải phóng mặt bằng khoảng 130 ha đất với tổng giá trị giải ngân 1.097 tỷ đồng.
Triển khai Luật quy hoạch năm 2017, Bộ GTVT đã tổ chức lập quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 1769/QĐ-TTg ngày 19/10/2021.
Trong đó, đường sắt quốc gia qua TP. Hà Nội đi theo các tuyến vành đai phía Đông và vành đai phía Tây (không đi vào trung tâm TP. Hà Nội); các đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên và Gia Lâm - Lạc Đạo chuyển thành đường sắt đô thị sau khi tuyến vành đai phía Đông đưa vào khai thác.
Tại Quyết định số 1769, Thủ tướng giao UBND TP. Hà Nội chủ trì nghiên cứu, đầu tư tuyến đường sắt đô thị số 1 từ Yên Viên đi Ngọc Hồi.
Bên cạnh đó, triển khai kế hoạch thực hiện Quy hoạch mạng lưới đường sắt thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 20505 , Bộ GTVT đang triển khai lập quy hoạch chi tiết đường sắt khu vực đầu mối Hà Nội (quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành), trong đó có Tổ hợp ga Ngọc Hồi.
Tổ hợp ga Ngọc Hồi sẽ có chức năng tích hợp vận tải đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc - Nam, các tuyến đường sắt quốc gia thông thường (đường sắt Bắc - Nam hiện có và đường sắt vành đai phía Đông, phía Tây trong tương lai) và các tuyến đường sắt đô thị (tuyến số 1, Yên Viên - Ngọc Hồi; tuyến số 6, Nội Bài - Ngọc Hồi).
Hiện nay, Bộ GTVT đã hoàn thiện báo cáo đầu kỳ và đang làm việc, lấy ý kiến của TP. Hà Nội để hoàn thiện, trình cấp có thẩm quyền xem xét, phê duyệt, tiến độ dự kiến hoàn thành trong năm 2024.
Đồng thời, Bộ GTVT cũng đã giao Ban Quản lý dự án đường sắt tổ chức lập Báo cáo nghiên cứu tiền khả thi tuyến đường sắt vành đai phía Đông và đường sắt tốc độ cao trên trục Bắc – Nam. UBND TP. Hà Nội đã tiếp nhận hồ sơ để nghiên cứu triển khai lập Báo cáo nghiên cứu khả thi tuyến đường sắt đô thị số 1, đoạn Ngọc Hồi - Yên Viên.
“Việc tiếp tục bố trí vốn thực hiện dứt điểm công tác giải phóng mặt bằng Tổ hợp ga Ngọc Hồi và tiếp nhận diện tích đất đã GPMB để đưa vào đầu tư sẽ được Bộ GTVT và UBND TP. Hà Nội sẽ thực hiện ngay sau khi các quy hoạch và dự án có liên quan được phê duyệt”, Bộ trưởng Bộ GTVT Nguyễn Văn Thắng thông tin.
Đối với phần mặt bằng đã được giải phóng, trước mắt, Bộ GTVT đề nghị UBND TP. Hà Nội quản lý để tránh tái lấn chiếm, đồng thời xây dựng phương án khai thác theo ý kiến chỉ đạo của lãnh đạo Chính phủ.
Liên quan đến Dự án tuyến đường sắt đô thị số 1 Thủ đô Hà Nội từ Ngọc Hồi đến Yên Viên, Bộ GTVT cho biết là đã chỉ đạo Ban Quản lý dự án đường sắt bàn giao hồ sơ, tài liệu của dự án đã nghiên cứu trước đây cho cơ quan chuyên môn thuộc UBND TP. Hà Nội để tiếp tục thực hiện.
Tuyến metro số 1 Hà Nội được Bộ GTVT nghiên cứu rất sớm, từ cuối những năm 90 của thế kỷ trước, đã phải trải qua khá nhiều lần tách nhập và điều chỉnh. Trong báo cáo nghiên cứu tiền khả thi trình Thủ tướng Chính phủ vào cuối năm 2002, tuyến metro số 1 có tổng mức đầu tư 9.197 tỷ đồng, được phân kỳ thành 3 giai đoạn.
Từ năm 2004 đến nay, Dự án lại có thêm 3 lần phân chia lại phạm vi và phân kỳ đầu tư. Tại thời điểm hiện tại, tuyến metro số 1 Hà Nội gồm các dự án thành phần: Giai đoạn I điều chỉnh; Giai đoạn IIA điều chỉnh và Giai đoạn IIB. Trong lần điều chỉnh gần nhất, Dự án giai đoạn I điều chỉnh sẽ chỉ tập trung đầu tư xây dựng Khu tổ hợp Ngọc Hồi để đảm bảo hoạt động đồng bộ khi thực hiện di dời cơ sở hạ tầng đường sắt tại ga Hà Nội và ga Giáp Bát ra Ngọc Hồi…