Các lệnh trừng phạt của Mỹ và nhiều nước khác lên Nga, Iran và Venezuela đã giúp giảm chi phí nhập khẩu cho các nhà máy lọc dầu tại Trung Quốc. Dựa trên số liệu theo dõi tàu biển và từ các hãng buôn dầu, Trung Quốc đã tiết kiệm được khoảng 10 tỷ USD năm nay khi mua dầu từ ba nước này, so với việc mua loại tương đương từ các quốc gia không bị trừng phạt.
Số liệu do các hãng theo dõi tàu biển Vortexa và Kpler cung cấp cho thấy trong 9 tháng đầu năm, Trung Quốc nhận kỷ lục 2,76 triệu thùng dầu thô mỗi ngày bằng đường biển từ ba nước trên.
Ba nước này đóng góp gần 25% nhập khẩu của Trung Quốc giai đoạn tháng 1-9, tăng 21% năm 2022 và gấp đôi năm 2020. Trong khi đó, nhập khẩu từ Trung Đông, Tây Phi và Nam Mỹ chậm lại.
Kho chứa khí đốt và dầu thô tại cảng ở Châu Hải (Trung Quốc). Ảnh: Reuters
Riêng Nga cung cấp 1,3 triệu tấn dầu thô mỗi ngày cho Trung Quốc qua đường biển, theo Vortexa và Kpler. Năm nay, Trung Quốc đã tiết kiệm 4,3 tỷ USD nhờ nhập dầu từ Nga. Sau chiến sự Ukraine, Nga chuyển hướng bán dầu từ châu Âu sang Ấn Độ và Trung Quốc.
Với Venezuela, Trung Quốc chủ yếu mua dầu nặng Merey. Họ tiết kiệm được khoảng 10 USD mỗi thùng, nếu so với dầu Castilla của Colombia.
Trung Quốc cũng tiết kiệm được 15 USD một thùng khi mua dầu Iran thay vì Oman. Trong 9 tháng đầu năm, họ mua kỷ lục 1 triệu thùng dầu từ Iran mỗi ngày.
Việc nhập dầu giá thấp hơn đã giúp tăng sản lượng và biên lợi nhuận cho các hãng lọc dầu tại Trung Quốc - thị trường lọc và tiêu thụ dầu lớn thứ nhì thế giới. Nó giúp các hãng lọc dầu quốc doanh tăng xuất khẩu dầu diesel và xăng trong bối cảnh kinh tế trong nước chậm lại.
Các nhà máy lọc dầu tư nhân nhỏ cũng đặc biệt hưởng lợi từ việc này. Theo hãng tư vấn JLC, các hãng lọc dầu tư nhân nhỏ ở Sơn Đông - thủ phủ lọc dầu của Trung Quốc - hoạt động 65,7% công suất trong 3 quý đầu năm, tăng 4,2% so với năm ngoái. Biên lợi nhuận từ lọc dầu thô nhập khẩu cũng đạt 567 nhân dân tệ một tấn, tăng so với 50 nhân dân tệ năm ngoái.
Dù số tiền tiết kiệm được chỉ là một phần nhỏ so với chi phí nhập khẩu dầu của Trung Quốc, nó đã giúp các hãng lọc dầu tư nhân nhỏ ở nước này "có thêm cơ hội mua hàng và tăng lợi nhuận", Kang Wu – Giám đốc Nghiên cứu nhu cầu toàn cầu tại S&P Global Commodity Insights nhận định.
Việc Trung Quốc mua dầu cũng được coi là "phao cứu sinh" cho Nga, Iran và Venezuela, trong bối cảnh các nền kinh tế này bị lệnh trừng phạt siết chặt và ít nhận được đầu tư nước ngoài. Trung Quốc đến nay vẫn chỉ trích các lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm vào 3 nước này là "đơn phương".
Hà Thu (theo Reuters)