Ngành sản xuất chuyển mình

Dữ liệu từ Savills cho thấy, trong 6 năm qua, lĩnh vực sản xuất tại Việt Nam đã có những thay đổi rõ rệt, theo hướng gia tăng xuất khẩu từ các mặt hàng điện tử.

Cụ thể, năm 2016, doanh thu từ việc xuất khẩu điện thoại và linh kiện điện thoại đạt mức 34 tỷ USD. Tuy nhiên, tính đến cuối năm 2022, lĩnh vực này ghi nhận kim ngạch xuất khẩu cao nhất, đạt mức 58 tỷ USD, chiếm 16% kim ngạch xuất khẩu và tăng 1% so với cùng kỳ.

Tương tự, các mặt hàng có giá trị gia tăng cao khác như điện tử, máy tính và linh kiện trong năm 2016 có kim ngạch xuất khẩu đạt 19 tỷ USD. Tuy nhiên tới năm 2022, giá trị xuất khẩu đã đạt 56 tỷ USD; phân khúc này chiếm 15% kim ngạch xuất khẩu và tăng 10% so với cùng kỳ năm ngoái. Các ngành xuất khẩu có giá trị gia tăng thấp như dệt may hay giày dép chỉ chiếm lần lượt 10% và 4% tổng kim ngạch xuất khẩu.

Theo ông John Campbell, từ năm 2016 đến 2022, kim ngạch xuất khẩu điện tử, máy tính tăng 193% và kim ngạch xuất khẩu điện thoại tăng 68%. Điều này phản ánh việc Việt Nam đang tiến tới chuỗi giá trị với tư cách là nền kinh tế định hướng xuất khẩu đối với các sản phẩm có giá trị gia tăng cao.

Theo Trading Economics, Chỉ số nhà quản trị mua hàng (PMI) ngành sản xuất của Việt Nam tăng lên 50,5 điểm trong tháng 8 năm 2023 từ mức 48,7 của tháng 7. Đây là mức tăng trưởng đầu tiên trên ngưỡng 50 điểm kể từ tháng 2 năm 2023 khi sản lượng, số lượng đơn đặt hàng mới và doanh số bán hàng ở nước ngoài đều tăng trưởng trở lại. Ngoài ra, sức mua cũng tăng lần đầu tiên trong 6 tháng và là mức rõ rệt nhất kể từ tháng 9 năm 2022.

Sản xuất công nghiệp của Việt Nam tăng 2,6% so với cùng kỳ năm trước trong tháng 8 năm 2023, tăng từ mức tăng 2,3% của một tháng trước đó, đánh dấu tháng tăng trưởng sản lượng công nghiệp thứ tư liên tiếp và có tốc độ tăng nhanh nhất. Sản lượng tăng thêm 3,5%, tăng từ mức 2,9% trong tháng 7.

Những chỉ số này cho thấy ngành sản xuất nói chung, ngành sản xuất điện tử nói riêng vẫn đang hoạt động rất hiệu quả.

Nguồn cung dồi dào

Theo Savills, năm 2023, có 397 khu công nghiệp (KCN) được thành lập với tổng diện tích đất là 122.900 ha. Trong đó, 292 KCN đang hoạt động với tổng diện tích đất hơn 87.100 ha. 106 KCN khác đang được xây dựng với tổng diện tích đất 35.700 ha.

Các KCN trên toàn quốc có tỷ lệ lấp đầy cao trên 80%, trong đó các tỉnh trọng điểm phía Bắc đạt 83% và các tỉnh trọng điểm phía Nam đạt 91%.

Thị trường liên tục chứng kiến các dự án khu công nghiệp mới được xây dựng. Ảnh: Bình Minh.

Savills cho biết, khu vực kinh tế trọng điểm phía Bắc ghi nhận 68 dự án KCN với diện tích đất cho thuê đạt 12.000 ha. Giá đất cho thuê tăng ở mức 30% theo năm, đạt trung bình 138 USD/m2/chu kỳ thuê. Khách thuê tại khu vực này chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực điện tử và máy tính, sản xuất lắp ráp ô-tô, máy móc và thiết bị cũng như các cấu kiện liên quan tới năng lượng mặt trời. Một số doanh nghiệp nổi bật có hoạt động tại phía Bắc bao gồm Samsung, LG Electronics, Canon, Hyundai, Honda và Vinfast.

Theo Savills, khu kinh tế trọng điểm phía Bắc có mạng lưới đường bộ phát triển, tăng cường kết nối giữa Hà Nội và các tỉnh công nghiệp trọng điểm như Bắc Ninh, Hưng Yên, Bắc Giang, Hải Dương, Hải Phòng và Quảng Ninh. Khu vực này đồng thời ba cảng chính là Cảng Hải Phòng, Cảng nước sâu Lạch Huyện và Cảng Cái Lân, giúp tạo ra các liên kết thuận lợi tới các thị trường quốc tế như Hàn Quốc, Trung Quốc và Đài Loan (Trung Quốc), từ đó củng cố khả năng cạnh tranh công nghiệp của vùng.

Trong khi đó, khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam ghi nhận 122 dự án KCN với diện tích đất cho thuê đạt 24.883 ha. Giá cho thuê đất tăng 15% theo năm và đạt mức trung bình tại 174 USD/m2/chu kỳ thuê. Khách thuê chủ yếu hoạt động trong lĩnh vực chế biến thực phẩm và nước giải khát, vật liệu xây dựng, dệt may và sản phẩm cao su và nhựa. Một số khách thuê nổi bật có thể kể đến LEGO, Suntory PepsiCo, Intel, Unilever, Coca-Cola và Kumho Tires.

Về hạ tầng, khu vực kinh tế trọng điểm phía Nam hiện chờ đợi dự án Vành đai 3 (dự kiến hoàn thành vào năm 2026), Vành đai 4 (dự kiến hoàn thành vào năm 2028) và cao tốc Bến Lức – Long Thành (dự kiến hoàn thành vào năm 2025). Ngày 31/8/2023, ba gói thầu chính tại Sân bay Quốc tế Long Thành ở Đồng Nai và Nhà ga số 3 Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất ở TP.HCM đã được khởi công. Sân bay quốc tế Long Thành sẽ có 3 giai đoạn với diện tích 5.580 ha và tổng vốn đầu tư 14 tỷ USD. Tất cả các giai đoạn của siêu dự án ước tính sẽ hoàn thành toàn bộ vào năm 2050. Nhà ga số 3 của Sân bay Quốc tế Tân Sơn Nhất ước tính có chi phí khoảng 451 triệu USD và dự kiến sẽ đi vào hoạt động trong nửa cuối năm 2025.

“Việt Nam cho thấy sự tăng trưởng ổn định nhờ các động lực chính của thị trường, bao gồm lực lượng lao động trẻ và năng động, chi phí lao động cạnh tranh, nền kinh tế định hướng xuất khẩu, môi trường kinh doanh ổn định, vị trí địa lý, và sự tham gia tích cực của Việt Nam vào các Hiệp định Thương mại tự do (FTA). Với việc ký kết 15 FTA và đang trong thời gian đàm phán 3 FTA khác, Việt Nam đã tham gia vào nhiều hiệp định hơn hầu hết các quốc gia khác trong khu vực. Điều này cho thấy sự hội nhập toàn cầu ấn tượng của Việt Nam nói riêng và Đông Nam Á nói chung”, ông John Campbell nhận định