Đây là nghiên cứu đầu tiên của Cơ quan Năng lượng nguyên tử quốc tế (IAEA) kể từ khi Nhật Bản bắt đầu xả nước thải nhiễm phóng xạ đã qua xử lý từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima ở tỉnh Fukushima ra Thái Bình Dương vào hôm 24-8.
Quyết định của Nhật Bản đã khiến ngư dân địa phương và một số nước láng giềng lo lắng. Trung Quốc đã cấm nhập khẩu tất cả hải sản từ Nhật Bản vì lo ngại về an toàn thực phẩm, nhưng Tokyo cho rằng động thái của Bắc Kinh mang động cơ chính trị.
Theo Hãng tin Reuters, nhóm chuyên gia IAEA gồm các nhà khoa học từ Trung Quốc, Hàn Quốc và Canada đang thu thập mẫu cá, nước và trầm tích trong tuần này để xác minh các dữ liệu của Nhật Bản về nồng độ triti (tritium).
Ngày 19-10, các nhà khoa học này đã giám sát việc thu thập các mẫu cá tươi được tàu đưa vào cảng Hisanohama, cách Nhà máy điện hạt nhân Fukushima khoảng 50km.
IAEA cho biết các mẫu cá sẽ được gửi đến các phòng thí nghiệm ở mỗi quốc gia của các thành viên trong nhóm chuyên gia để xét nghiệm độc lập. Sau đó, IAEA sẽ đánh giá và công bố kết quả.
"Chính phủ Nhật Bản đã yêu cầu chúng tôi làm điều này. Một trong những lý do họ muốn chúng tôi làm điều này là để cố gắng củng cố niềm tin vào dữ liệu mà Nhật Bản đang cung cấp" - nhà khoa học Paul McGinnity tại IAEA giải thích.
Nhật Bản đã nhiều lần tuyên bố lượng nước trên an toàn sau khi đã xử lý. Nhật Bản dự kiến xả tổng cộng 1,3 triệu tấn nước nhiễm xạ, đủ lấp đầy 500 bể bơi cỡ Olympic.
Lượng nước này - được trữ trong các bể chứa khổng lồ - trước đó chủ yếu được sử dụng để làm mát các lò phản ứng bị hư hại tại Nhà máy điện hạt nhân Fukushima, sau thảm họa kép động đất và sóng thần vào năm 2011.
Nhật Bản cho biết lượng nước nhiễm phóng xạ đã được lọc bằng công nghệ đặc biệt ALPS (hệ thống xử lý chất lỏng tiên tiến) - có thể loại bỏ hầu hết các chất phóng xạ, trừ triti.
Do triti, đồng vị phóng xạ của hydro, rất khó tách khỏi nước nên nước thải từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima được pha loãng cho đến khi mức tritium giảm xuống dưới ngưỡng quy định. Nhật Bản nói rằng các xét nghiệm cho thấy nồng độ triti nằm trong mức an toàn.
Cục Hải quan Trung Quốc thông báo ngừng nhập khẩu tất cả các loại hải sản của Nhật Bản từ ngày 24-8 do lo sợ ảnh hưởng từ việc xả nước thải từ Nhà máy điện hạt nhân Fukushima.