Trình bày báo cáo của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Chí Dũng cho hay sau nửa nhiệm kỳ, nước ta cơ bản vững vàng vượt qua khó khăn, thách thức và đạt được nhiều kết quả quan trọng, khá toàn diện.

Nổi bật là xuất siêu 8 năm liên tiếp (năm 2021 đạt 3,5 tỉ USD; năm 2022 đạt 12,1 tỉ USD; năm 2023 ước đạt 15 tỉ USD).

Nền kinh tế vững vàng vượt qua khó khăn

Quy mô, tiềm lực nền kinh tế không ngừng mở rộng. Theo giá hiện hành, GDP năm 2021 đạt trên 8,4 triệu tỉ đồng (khoảng 366 tỉ USD); năm 2022 ước đạt hơn 9,5 triệu tỉ đồng (khoảng 408 tỉ USD); năm 2023 ước đạt hơn 10,2 - 10,3 triệu tỉ đồng (trên 435 - 439 tỉ USD).

Chính phủ cũng tập trung xử lý vấn đề phát sinh của thị trường bất động sản, trái phiếu doanh nghiệp, chứng khoán; khắc phục tình trạng thiếu điện, cắt điện cục bộ, thiếu vật liệu xây dựng...

Về bội chi ngân sách, 3 năm (2021-2023) ước ở mức 3,6% GDP, trong phạm vi mục tiêu đề ra. Các chỉ tiêu an toàn nợ công, nợ Chính phủ 3 năm được kiểm soát thấp hơn giới hạn, ngưỡng cảnh báo, góp phần củng cố xếp hạng tín nhiệm quốc gia. 

Trình bày thẩm tra nội dung này, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh cũng đồng tình khi cho rằng diễn biến phức tạp của tình hình thế giới, xung đột chính trị, thiên tai, dịch bệnh đã ảnh hưởng nghiêm trọng tới an sinh xã hội, thực hiện các mục tiêu quan trọng.

Trong đó, dù chịu tác động nặng nề của dịch COVID-19, suy giảm thương mại toàn cầu, nhưng cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng hướng; khu vực nông nghiệp tiếp tục là trụ đỡ của nền kinh tế. Các chính sách xã hội, bảo đảm an sinh xã hội, nâng cao đời sống nhân dân được thực hiện tốt.

Tuy vậy, có những vấn đề nổi lên về kinh tế - xã hội trong 3 năm 2021 - 2023 cần đánh giá kỹ lưỡng. Đó là công tác phòng, chống dịch COVID-19 có thời điểm còn bị động, lúng túng, sử dụng nguồn lực còn bất cập. Các chương trình phục hồi có nguồn lực lớn, nhưng một số chính sách giải ngân chưa đạt yêu cầu.

Áp lực hoàn thành mục tiêu tăng trưởng bình quân 5 năm 

Cơ cấu kinh tế tiếp tục chuyển dịch đúng hướng, nhưng chưa có nhiều thay đổi; năng suất, chất lượng, hiệu quả và sức cạnh tranh của nền kinh tế còn thấp. Năng lực tự chủ và khả năng chống chịu của nền kinh tế còn nhiều hạn chế.

Cơ quan thẩm tra cũng đánh giá thu ngân sách thường xuyên vượt so với dự toán, phản ánh xây dựng dự toán thấp. Tiến độ cổ phần hóa, thoái vốn tại doanh nghiệp nhà nước vẫn chậm và chưa đạt được kế hoạch đề ra. 

Tình trạng sở hữu chéo tại một số tổ chức tín dụng chưa được giải quyết dứt điểm. Tăng trưởng tín dụng thấp, nợ xấu tăng cao do khả năng hấp thụ vốn còn yếu.

Về vấn đề này, báo cáo của Chính phủ cũng nhìn nhận tăng trưởng kinh tế gặp nhiều thách thức, ổn định kinh tế vĩ mô chưa thực sự vững chắc do chịu tác động của các yếu tố bên ngoài. "Áp lực hoàn thành mục tiêu tăng trưởng bình quân 5 năm (6,5-7%) rất lớn", Bộ trưởng Dũng nói.

Năm 2023, nhiều động lực tăng trưởng chính chậm lại, đối mặt với nhiều khó khăn, thu nhập của người dân còn ở mức trung bình thấp, đời sống của một bộ phận người dân còn khó khăn; an sinh xã hội, giảm nghèo còn nhiều thách thức. 

"Kỷ luật, kỷ cương hành chính có lúc có nơi chưa nghiêm; còn tình trạng đùn đẩy, né tránh, sợ sai, sợ trách nhiệm", ông Dũng báo cáo.