Ngày 24/10, Bộ Công an khuyến cáo về rủi ro khi người dân tham gia những mô hình "họ, hụi".

Theo nhà chức trách, việc tham gia hụi, họ là một hoạt động theo tập quán của người dân, nhằm mục đích tương trợ lẫn nhau, dựa trên những ràng buộc về niềm tin, lợi ích và quy định pháp luật. 

Tuy nhiên, thời gian qua, trên địa bàn cả nước liên tiếp xảy ra các vụ "vỡ họ, hụi", khiến nhiều người tham gia có nguy cơ bị mất tài sản. Bên cạnh đó, nhiều vụ việc đã biến tướng thành hành vi lừa đảo, lạm dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản, cho vay lãi nặng…

Bộ Công an cho biết, họ, hụi là hoạt động mang tính tự phát, thường ít công khai. Trong khi số lượng người tham gia đông nhưng lại ít biết về nhau, ít thông tin về điều kiện kinh tế, mục đích của chủ họ, hụi.

Chủ họ, hụi cũng không cung cấp đầy đủ thông tin cho người tham gia, thậm chí gian dối trong mục đích, phớt lờ các quyền được xem thông tin của người tham gia, không báo cáo với UBND xã theo quy định.

"Mặc dù pháp luật đã quy định việc tham gia "họ" phải thỏa thuận bằng văn bản và có thể yêu cầu công chứng nhưng người tham gia chủ yếu thỏa thuận miệng, giấy tờ viết tay. Khi xảy ra các vụ vỡ hụi, họ hoặc đối tượng lừa đảo chiếm đoạt tài sản thì người tham gia sẽ khó có thể được bồi thường một cách đầy đủ", Bộ Công an nêu.

Để cảnh báo người dân, nhà chức trách chỉ ra những dấu hiệu lừa đảo trong hoạt động hụi, họ, như:

Nhiều chủ họ lợi dụng uy tín, mối quan hệ hoặc hứa sẽ trả lãi cao để thu hút nhiều người tham gia, thậm chí vượt quy định về trả lãi của Bộ luật dân sự. 

Chủ họ thường không thực hiện thỏa thuận bằng văn bản, thỏa thuận bằng miệng, gian dối trong việc cung cấp thông tin về dây họ và không thực hiện báo cáo, quyền và nghĩa vụ theo các quy định pháp luật. 

Thành viên họ có thể lĩnh họ, nhận lãi một vài kỳ. Một số trường hợp chủ họ có ý định lừa đảo thì có thể trả lãi rất cao, sau khi người tham gia họ đã đóng họ hoặc thậm chí lôi kéo người thân tham gia, khi thu được số tiền góp họ đủ lớn thì các đối tượng sẽ chiếm đoạt tiền góp họ và bỏ trốn.

Vì vậy, Bộ Công an khuyến cáo người dân cần tìm hiểu kỹ các quy định của pháp luật liên quan đến hụi, họ, như lãi suất không được vượt quá 20%/năm (tức khoảng 1,6%/tháng); nắm rõ về điều kiện của chủ họ, thành viên, quyền và nghĩa vụ, trách nhiệm pháp lý của chủ họ, thành viên góp họ quy định tại Nghị định số 19 năm 2019 của Chính phủ.

Bên cạnh đó, người dân phải tìm hiểu kỹ về nhân thân của chủ họ; hoạt động của dây họ; yêu cầu chủ họ cho xem hoặc sao chụp, kiểm tra về số lượng người tham gia, sổ ghi họ, số tiền góp họ; tìm hiểu điều kiện kinh tế của chủ họ, các thành viên góp họ; lập văn bản và yêu cầu công chứng các thỏa thuận về hụi, họ...

"Nếu chủ họ điều hành từ 2 dây họ trở lên hoặc số tiền góp họ lớn hơn 100 triệu đồng thì phải báo cho UBND xã biết để rà soát, quản lý, theo dõi, phòng ngừa xử lý các vi phạm", Bộ Công an đề nghị.