Theo báo The Guardian của Anh ngày 30-10, Ngân hàng Thế giới (WB) vừa công bố báo cáo lớn đầu tiên về rủi ro kinh tế nếu xung đột Israel và Hamas lan rộng ra ngoài Dải Gaza.
Một kịch bản "gián đoạn lớn" về nguồn cung dầu thô có thể xảy ra nếu viễn cảnh này thành sự thật. Mức độ gián đoạn tương đương hậu quả của cuộc chiến tranh Yom Kippur giữa Israel và khối Ả Rập năm 1973.
WB ước tính nếu xung đột Israel - Hamas leo thang thành xung đột khu vực, giá dầu thô có thể tăng lên tới khoảng 140 USD đến 157 USD/thùng. Kỷ lục trước đó - chưa được điều chỉnh theo lạm phát - là 147 USD/thùng vào năm 2008.
Nhà kinh tế trưởng của WB Indermit Gill nhận định tình hình chiến sự tại Dải Gaza, căng thẳng Nga - Ukraine đang khiến xung đột trở thành cú sốc lớn nhất đối với các thị trường hàng hóa kể từ những năm 1970, gây ảnh hưởng tiêu cực đến kinh tế toàn cầu.
"Các nhà hoạch định chính sách sẽ cần phải cảnh giác. Nếu xung đột leo thang, nền kinh tế toàn cầu sẽ phải đối mặt với cú sốc năng lượng kép lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ - không chỉ từ cuộc chiến ở Ukraine mà còn từ Trung Đông", ông Gill cảnh báo.
Theo báo cáo "Viễn cảnh thị trường hàng hóa" của WB, giá dầu đã tăng 6% kể từ khi xung đột nổ ra tại Dải Gaza.
Trong khi đó, giá các mặt hàng nông nghiệp, kim loại công nghiệp và các hàng hóa khác hầu như không biến động. Tuy nhiên, cũng theo WB, triển vọng về giá cả hàng hóa sẽ nhanh chóng u ám nếu xung đột leo thang.
Báo cáo của WB đưa ra ba kịch bản gián đoạn nếu xung đột Israel và Hamas lan ra ngoài Dải Gaza.
Trong đó kịch bản "gián đoạn nhỏ" sẽ khiến nguồn cung dầu toàn cầu giảm từ 500.000 đến 2 triệu thùng mỗi ngày.
Con số này gần tương đương với mức giảm được thấy trong cuộc nội chiến Libya năm 2011. Giá dầu sẽ tăng lên khoảng 93 - 102 USD/thùng.
Với nguy cơ gián đoạn ở mức trung bình như giai đoạn xảy ra chiến tranh tại Iraq năm 2003, giá dầu có thể tăng lên 109 - 121 USD/thùng.
Chuyên gia Ayhan Kose của WB khẳng định giá dầu tăng lên trong thời gian dài sẽ đẩy giá thực phẩm lên cao. Nếu kịch bản cú sốc giá dầu nghiêm trọng trở thành hiện thực, lạm phát giá thực phẩm, vốn đã tăng mạnh ở nhiều nước đang phát triển, sẽ tiếp tục cao hơn nữa.
Cùng lúc với việc đẩy mạnh tấn công vào Gaza, Israel cũng tiếp tục không kích vào Lebanon và Syria, khiến Mỹ lo ngại chiến sự sẽ lan khắp Trung Đông. Iran cũng cảnh báo sẽ buộc phải hành động.