Tờ Fortune cho hay tổng giá trị tài sản của người giàu nhất thế giới Elon Musk đã bốc hơi 41 tỷ USD chỉ trong 13 ngày qua.

Đây được đánh giá là một mùa lễ hội Halloween đáng sợ nhất cho nhà sáng lập Tesla khi cuộc cách mạng xe điện do chính Elon Musk thúc đẩy lâm vào cảnh bị nghi ngờ một lần nữa.

Tính đến phiên 30/10/2023, giá cổ phiếu của Tesla đã giảm 5% từ 207 USD/cổ xuống 197 USD/cổ, khiến tổng giá trị 715 triệu cổ phiếu của Elon Musk ngay lập tức mất 7 tỷ USD chỉ trong vài tiếng giao dịch.

Con số này còn lớn hơn cả lần giảm điểm mới đây khi Tesla công bố báo cáo kết quả kinh doanh không như kỳ vọng trong quý III/2023 vào ngày 17/10/2023.

Kể từ đó đến nay, giá cổ phiếu của Tesla đã giảm 23% và bay hơi 189 tỷ USD vốn hóa trên thị trường, khiến bản thân Elon Musk cũng mất 41 tỷ USD tài sản ngay trong mùa Halloween năm nay.

Những con số không nói dối

Hiện vẫn chưa rõ nguyên nhân gì khiến Tesla giảm mạnh như vậy nhưng một số chuyên gia nhận định việc Panasonic, hãng cung ứng ắc quy lớn nhất cho Tesla, cắt giảm sản lượng do nhu cầu xe điện đi xuống có thể là một trong những lý do gây ảnh hưởng.

Ngoài ra, tờ Fortune cho rằng việc nhà đầu tư bắt đầu nhận ra Tesla chỉ là một hãng ô tô đang cố bán xe chứ không phải là một doanh nghiệp công nghệ bùng nổ như lời quảng cáo của Elon Musk đã khiến thị trường phải điều chỉnh lại mức giá trị thực của công ty.

Trước đây, việc Elon Musk cổ xúy về một viễn cảnh cách mạng xe điện, tạo nên cuộc đột phá tương tự như iPhone và khiến giá trị cổ phiếu tăng mạnh như những Big Tech đã khiến vô số nhà đầu tư đổ tiền vào Tesla.

Thế nhưng giờ đây khi thực tế bắt đầu bộc lộ khó khăn thì thị trường dần phải đánh giá lại giá trị thực của công ty này.

Báo cáo kết quả kinh doanh quý III của Tesla cho thấy công ty này đang ngày càng giống những hãng xe hơi truyền thống hơn là kết quả kinh doanh của các tập đoàn công nghệ.

Tỷ suất lợi nhuận hoạt động của Tesla (không bao gồm mảng kinh doanh tín chỉ khí thải) trong quý III chỉ đạt 5,3%, thấp hơn nhiều so với 16,1% cùng kỳ năm ngoái.

Trong 9 tháng đầu năm nay, tỷ suất lợi nhuận trên tài sản (ROA) của Tesla cũng chỉ đạt 1,5%, thấp hơn nhiều so với 7,3% của năm 2022. Con số này thấp hơn nhiều so với mức 28% của Apple, 15% của Microsoft và 17% của Oracle.

Trớ trêu thay, tỷ suất ROA của những hãng ô tô như Ford hay Volkswagen lại đạt tương ứng 2% và 2,6%, ngang ngửa với Tesla.

Rõ ràng, những con số này cho thấy Tesla chẳng thể tự ví mình là một công ty ngành công nghệ.

Hãm phanh

Trong khi tình hình kinh doanh của Tesla bết bát thì hàng loạt những hãng ô tô như GM hay Ford cũng “hãm phanh” đầu tư xe điện, tuyên bố cắt giảm hay thậm chí là tạm dừng các dự án xây dựng nhà máy, sản xuất xe điện...

Ngày 17/10/2023, GM tuyên bố hoãn dự án 4 tỷ USD xây dựng nhà máy xe điện ở Michigan, lùi thời hạn sang tận cuối năm 2025, đồng thời hoãn việc ra mắt các dòng xe điện Chevy Silverado hay GMC Sierra.

Giám đốc tài chính Paul Jacobson của GM cho biết hãng đã từ bỏ kế hoạch bán 400.000 chiếc xe điện trong khoảng năm 2022-giữa 2024 và cũng xóa bỏ luôn mục tiêu sản xuất 100.000 chiếc xe điện trong nửa cuối năm nay.

Thay vào đó, GM sẽ tiến hành điều chỉnh linh hoạt sản lượng tùy tình hình trong bối cảnh doanh số xe điện thấp hơn nhiều so với dự đoán.

Đồng thời với đó, GM cũng hủy bỏ thương vụ hợp tác cùng Honda trị giá 5 tỷ USD để sản xuất xe điện, vốn mới ký kết được khoảng 1 năm.

“Khi chúng tôi tiến sâu hơn vào quá trình chuyển đổi sang xe điện, mọi việc đã không diễn ra suôn sẻ”, CEO Mary Barra của GM thừa nhận.

Tại Ford, tình hình còn thê thảm hơn khi doanh số sản phẩm xe điện đời đầu của hãng rất kém, thậm chí mảng kinh doanh này còn thua lỗ đến 1,3 tỷ USD trong quý III/2023, tăng gấp đôi so với cùng kỳ năm ngoái.

Bên cạnh đó, những áp lực khi phải nâng lương 25% sau cuộc đình công của người lao động, tăng chi phí hỗ trợ trong 4 năm tới theo thỏa thuận với công đoàn càng khiến Ford phải xem xét lại việc đổ tiền vào mảng xe điện đầy rủi ro.

Sau buổi công báo kết quả kinh doanh quý III ngày 26/10, Ford đã tuyên bố hoãn kế hoạch đầu tư 12 tỷ USD vào xe điện cũng như không cho biết thời gian biểu tái khởi động dự án nào khác ở mảng này.

Thậm chí, giám đốc tài chính John Lawler của Ford còn cho biết công ty có thể cắt giảm số tiền đầu tư như đã cam kết và sẽ đánh giá lại tình hình trước khi có quyết định.

Trong buổi công bố kết quả kinh doanh quý III, CEO Jim Farley của Ford thừa nhận các hãng ô tô lớn đang “rút lui” (Retreat) khỏi ngành xe điện so với xu thế đầu tư ồ ạt như trước đây, dù những dấu hiệu hiện nay cho thấy họ mới chỉ đang “hãm phanh”.

Theo CEO Farley, người tiêu dùng bình dân hiện không sẵn sàng trả khoản tiền đắt đỏ để mua xe điện so với ô tô xăng thông thường, hay thậm chí là xe Hybrid.

Việc xe điện không thuận tiện bằng ô tô xăng, thiếu cơ sở hạ tầng và hệ thống hậu mãi, phạm vi hoạt động qua mỗi lần sạc thấp cùng vô số những chi phí phát sinh khác đã đóng góp vào lý do trên.

Thêm vào đó, lãi suất cao ở Mỹ cùng tình hình kinh tế khó khăn đã buộc người dân phải thắt chặt chi tiêu, so sánh nhiều hơn về hiệu quả khi mua xe và rõ ràng, ô tô điện đã thua cuộc.

Đồng quan điểm, tờ Fortune nhận định nỗi lo về nền kinh tế của người tiêu dùng đã đè bẹp giấc mơ về một chiếc xe của tương lai. Chỉ khi những tín hiệu lạc quan của nền kinh tế vĩ mô xuất hiện thì những bóng ma trong mùa Halloween ảm đạm của Elon Musk mới có thể tan biến.

*Nguồn: Fortune