Mùa trung thu năm nay, chị Thanh Kiều (quận Bình Thạnh, TP HCM) nhận hơn 20 hộp bánh do đối tác, bạn bè gửi tặng. Chị kể, khoảnh khắc vui nhất là xem mẫu mã và "đập hộp".
Chị cho biết rất ít ăn bánh trung thu, nhận chủ yếu ngắm nghía, đọc thư chúc rồi hộp nào có mẫu mã đẹp nhất thì giữ lại, phần nhiều chuyển tặng từ thiện. "Tôi chỉ ấn tượng với hộp nào có bao bì nổi bật như dùng mây đan, gói vải hay giấy in hoa văn tinh xảo. Những hộp đó mình có thể tái chế, làm đồ trang trí trong nhà được", chị Kiều nói.
Trong lúc phân khúc bánh trung thu phổ thông có phần ảm đạm vì sức mua yếu, ở nhóm cao cấp phục vụ biếu tặng, các nhà sản xuất cố gắng chạy đua với phần bao bì để giữ nhiệt thị trường.
Nếu như mẫu hộp mang hơi hướng truyền thống, quê nhà như mây tre đan rộ lên từ năm ngoái đến nay vẫn thịnh thì những bộ bánh được chào giá vài triệu đến chục triệu đã đầu tư đến các loại hộp gỗ sơn mài, mạ vàng cũng đang gây ấn tượng mạnh.
Ở phiên bản đắt nhất của mình, một chuỗi cà phê cao cấp chào bán giới hạn các hộp bánh trung thu có giá 6,5 đến 9,5 triệu đồng mỗi bộ. Thay vì thành phần bánh, đơn vị tập trung nhấn mạnh đến phần vỏ làm bằng gỗ được sơn phết và chạm trỗ cầu kỳ thành một chiếc tủ, bên trong là mô hình thu nhỏ một hoạt cảnh sân khấu.
Với hộp "xịn" nhất, khách được nhận một "tủ" bánh bằng gỗ dát vàng, có nhạc để đảm bảo khách hàng thưởng thức bằng ngũ quan: vị giác, thính giác, thị giác, xúc giác và cảm giác.
Một thương hiệu bánh trung thu sản xuất công nghiệp quy mô lớn năm nay cũng bán ra 1.000 hộp bánh phiên bản bằng gỗ, sơn mài với tông màu đen vàng, phá cách. Nhờ vậy, 6 chiếc bánh và một gói trà được niêm yết với 4,5 triệu đồng.
Theo những người trong ngành, phân khúc bánh quà tặng ít bị ảnh hưởng nên việc đầu tư cho phần vỏ là điều tất yếu. "Tôi giao cho rất nhiều khách bảo chưa biết bánh thế nào nhưng quan trọng nhìn hộp thấy thích nên mua để tặng", anh Minh Phúc, một người làm bánh thủ công ở quận 8, TP HCM nói, "Hộp bắt mắt thì dễ thu hút khách mua tặng mà người nhận cũng sẽ tò mò để khui ra hơn", anh phân tích.
The Vagabond Pâtisserie & Café cho biết, dù là một doanh nghiệp kinh doanh bánh trung thu thuộc quy mô nhỏ và vừa tại TP HCM nhưng hàng của họ bán khá chạy cho phân khúc khách hàng công ty dành tặng đối tác, một phần quan trọng nhờ đầu tư ngoại hình hộp đựng.
"Vai trò của bao bì ngày nay đặc biệt quan trọng vì ngoài việc thoả mãn thẩm mỹ, đây còn là yếu tố nâng cao giá trị sản phẩm cũng như sự tinh tế của người tặng khi chọn bánh làm quà biếu", đại diện Vagabond nói.
Phía Kido, đơn vị sở hữu thương hiệu bánh trung thu Kingdom cũng cho biết, riêng phân khúc cao cấp của công ty năm nay "cháy hàng".
Ngoài ra, một lý do khác thúc đẩy cuộc đua "chăm chút vỏ hộp" là thị trường bánh đã không còn "nóng" ở mảng hương vị và kích cỡ như trước. Hiện xu hướng đã rẽ dần vào hướng tinh giản về trọng lượng bánh, thành phần để phục vụ nhu cầu sức khỏe như giảm cân, ăn chay.
Bà Nguyễn Lê Phương, Phó giám đốc Margram - một công ty về phát triển thương hiệu và bao bì chuyên nghiệp cho biết, bỏ qua yếu tố thương hiệu, người mua sẽ chọn sản phẩm khi nhìn thấy chúng có bao bì "xịn" hơn các sản phẩm cùng loại.
"Với bánh Trung Thu phổ thông, ta có thể dễ dàng đoán được giá thông qua trọng lượng, loại nhân... Nhưng khi chúng đã được đặt trong những chiếc hộp tinh xảo thì khó đoán được chính xác giá của chúng trừ người bán", bà Phương nói thêm.
Theo khảo sát, thị trường bánh trung thu 2020 nhìn chung hộp đựng bánh không biến động lớn về giá. Tại khu vực Chợ Lớn (TP HCM), giá vỏ hộp loại rẻ tầm 25.000-30.000 đồng mỗi hộp 4 bánh, tầm phổ biến vào khoàng 40.000 đồng. Các xưởng bánh nhỏ hay người làm bánh "hand made" thường chọn phân khúc này.
Cao cấp hơn là các mẫu hộp giấy hoa văn cắt laser nhập khẩu từ Trung Quốc có giá tầm 80.000 đến 120.000 đồng mỗi hộp. Tuy nhiên, theo một số xưởng, lượng mẫu chào năm nay hình thức đẹp nhưng hàng về chậm và ít. Đó là chưa kể tỉ lệ lỗi bẹp, móp, hư hao trong quá trình vận chuyển cũng như rủi ro về thời gian giao hàng.
"Tôi có chọn một mẫu cắt laser màu xanh lá cây khá ưng ý nhưng chờ hai tuần không có, nhà buôn bảo do tắc biên nên tôi chuyển sang mua các mẫu nội địa phổ thông hơn. Tuy nhiên, các mẫu đẹp in sẵn sẽ hết hàng rất nhanh. Đến 10/8 âm lịch muốn mua thêm hầu như không có", anh Phúc nói.
Trong khi đó, các thương hiệu công nghiệp lớn hay chuyên dòng quà tặng cao cấp thường chọn hình thức tự đặt hàng đối tác thiết kế và sản xuất bao bì riêng. Giá thiết kế cũng tùy đơn vị, dao động 2 triệu đến 15 triệu mỗi mẫu. Với chất liệu giấy, một set gồm túi đựng đồng bộ cùng vỏ hộp sẽ có giá sản xuất từ 65.000-110.000 đồng với phân khúc phổ thông và từ 110.000 đồng đến 250.000 đồng với phân khúc cao cấp.
"Ở thị trường bánh trung thu, phần hộp thường chiếm khoảng 10% chi phí, nhưng trong vài trường hợp, đầu tư cho phần bao bì bằng hoặc cao hơn tiền bánh", bà Phương nhận định.
Dỹ Tùng