Gắn với chủ đề quốc gia ASEAN của Việt Nam năm 2020 là “ASEAN gắn kết và chủ động thích ứng”, NHNN và BTC đã ưu tiên thúc đẩy hai sáng kiến là “Tài chính bền vững” và “Kết nối thanh toán khu vực”.

Đẩy mạnh hội nhập, kết nối kinh tế tài chính nội khối

Chia sẻ tại buổi họp báo, Bộ trưởng BTC Đinh Tiến Dũng cho biết, các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW ASEAN hoan nghênh các sáng kiến của Việt Nam trong việc tiếp tục thực hiện các mục tiêu thúc đẩy hội nhập và kết nối kinh tế tài chính nội khối trong khu vực ASEAN, làm sâu sắc hơn sự gắn kết của khu vực với cộng đồng quốc tế vì phát triển bền vững, đồng thời nâng cao khả năng thích ứng và năng lực thể chế của ASEAN. Kết quả đầu ra của các sáng kiến là “Báo cáo thúc đẩy tài chính bền vững trong ASEAN” và Bộ nguyên tắc hướng dẫn thực thi Khuôn khổ chính sách thanh toán ASEAN áp dụng cho thanh toán bán lẻ xuyên biên giới theo thời gian thực cùng với các phụ lục đi kèm đã được Hội nghị AFMGM thông qua.

Thảo luận về tình hình kinh tế khu vực, Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng cho hay: Mặc dù chịu tác động không nhỏ từ đại dịch Covid-19, nhưng các sáng kiến hội nhập và hợp tác tài chính trong ASEAN vẫn được các nhóm công tác triển khai đúng tiến độ. Các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW đã nghe báo cáo và hoan nghênh kết quả đạt được trong các lĩnh vực hội nhập và tự do hóa tài chính, tạo thuận lợi cho thương mại và đầu tư, kết nối tài chính, thanh toán và dịch vụ, tài chính cơ sở hạ tầng, tài chính bền vững, tài chính bao trùm, tài trợ rủi ro thiên tai.

Các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc NHTW ASEAN cũng tái khẳng định các cam kết để đảm bảo dòng chảy liên tục của hàng hóa và dịch vụ và tin tưởng rằng đoàn kết và hợp tác là chìa khóa giúp ASEAN chiến thắng đại dịch và khôi phục tăng trưởng khu vực. Đồng thời cam kết tiếp tục thực hiện các ưu tiên hợp tác, phối hợp chính sách giữa các nước trong khu vực, cùng với các tổ chức tài chính quốc tế để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và tăng cường ổn định tài chính khu vực ASEAN.

Hình ảnh buổi họp báo sau Hội nghị AFMGM lần thứ 6 tại Hà Nội

Trước Hội nghị chung, NHNN với vai trò nước chủ nhà năm ASEAN 2020 trong kênh hợp tác ngân hàng đã chủ trì Hội nghị Thống đốc NHTW ASEAN và Phiên đối thoại chính sách với các tổ chức quốc tế lớn và hơn 30 Tổng Giám đốc NHTM khu vực ASEAN. Thông tin thêm về kết quả Hội nghị, Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng cho biết: “Khu vực tài chính - ngân hàng của khu vực ASEAN đã và đang hợp tác chặt chẽ để duy trì khả năng cạnh tranh và sức chống chịu trước rất nhiều những bất ổn của kinh tế thế giới. Thông qua các Hội nghị của Thống đốc NHTW và Bộ trưởng Tài chính ASEAN cũng như các phiên họp đối thoại với đối tác, chúng tôi thống nhất nhận định rằng kinh tế thế giới và khu vực đang chịu tác động nặng nề của đại dịch COVID-19.”

Theo dự báo của ADB, đa số các nước ASEAN dự kiến tăng trưởng âm, từ mức -1% đến -8% trong năm 2020; trừ 3 nước có tăng trưởng dương ở mức thấp, từ 1,4% đến 1,8%; trong đó có Việt Nam. Đã xuất hiện các tín hiệu lạc quan khi các tổ chức quốc tế cho rằng mức tăng trưởng dương sẽ quay trở lại khu vực ASEAN trong năm 2021, từ 3% đến 6,5%. Trong đó, Việt Nam được ADB dự báo đạt tăng trưởng 6,3% trong năm 2021. Các Thống đốc và Bộ trưởng một lần nữa khẳng định cam kết tiếp tục đảm bảo ổn định hệ thống tài chính - ngân hàng khu vực nhằm góp phần hỗ trợ phục hồi kinh tế.

Hội nghị cũng khẳng định vai trò của NHTW và Bộ Tài chính các nước ASEAN trong nỗ lực chung nhằm giảm thiểu tác động của đại dịch tới khu vực và phục hồi kinh tế. Các gói giải pháp tiền tệ và tài khóa được triển khai một cách kịp thời và hiệu quả đã khẳng định quyết tâm của các NHTW và Bộ Tài chính ASEAN trong việc thực hiện các mục tiêu chung về giảm thiểu tác động của đại dịch, đảm bảo ổn định và hỗ trợ phát triển kinh tế. Các giải pháp chính sách nêu trên được triển khai phù hợp với tinh thần chung của Tuyên bố Chủ tịch ASEAN, ban hành ngày 14/2 năm nay (2020).

Các Thống đốc và Bộ trưởng cam kết tiếp tục đẩy mạnh hội nhập tài chính tiền tệ khu vực. Mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch COVID-19, tiến trình hợp tác tài chính tiền tệ khu vực ASEAN vẫn đang diễn ra mạnh mẽ. Các Nhóm công tác về hợp tác tài chính - ngân hàng cơ bản vẫn đảm bảo triển khai theo đúng tiến độ, đạt được các mục tiêu chiến lược đã đề ra, cũng như yêu cầu chỉ số hoạt động của nhóm.

Thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng

Tại Hội nghị của các Thống đốc NHTW, các Thống đốc đã có phiên đối thoại với đại diện Ngân hàng Thanh toán quốc tế (BIS), Tổng Giám đốc (CEO) của các NHTM ASEAN, và Hiệp hội Ngân hàng ASEAN về chủ đề thúc đẩy chuyển đổi số trong lĩnh vực ngân hàng.

Theo Thống đốc NHNN Việt Nam Lê Minh Hưng, khu vực ASEAN nói chung và Việt Nam nói riêng có tốc độ tăng trưởng kinh tế cao, cơ cấu dân số trẻ, người dân khá cởi mở và sẵn sàng với các ứng dụng công nghệ mới, kỹ thuật số. “Tại Hội nghị, các Thống đốc, CEO NHTM khu vực ASEAN đều chung nhận định chuyển đổi số ngân hàng trong khu vực ASEAN không chỉ là một lựa chọn, mà trở thành xu hướng tất yếu, yêu cầu bắt buộc trong bối cảnh số hóa mạnh mẽ các ngành dịch vụ, ứng dụng kỹ thuật số hiện diện ở mọi mặt trong đời sống kinh tế - xã hội”, Thống đốc nhấn mạnh.

Thống đốc NHNN Lê Minh Hưng nhận định chuyển đổi số ngân hàng là xu hướng tất yếu

Trao đổi về chủ đề tiền kỹ thuật số của NHTW (CBDC), Thống đốc cho biết, hiện nay theo đánh giá của BIS, phần lớn các quốc gia trên thế giới vẫn đang trong giai đoạn nghiên cứu, một số ít quốc gia đang trong giai đoạn thử nghiệm với phạm vi hẹp. Tại Hội nghị, BIS đã cung cấp một góc nhìn tương đối sâu sắc về việc nghiên cứu, lựa chọn mô hình thiết kế CBDC. Đây là những thông tin cập nhật hữu ích đối với các NHTW ASEAN trong quá trình nghiên cứu về lĩnh vực mới mẻ này.

Thống đốc NHTW và các CEO đều đồng quan điểm cho rằng đại dịch Covid-19 đang gây ra nhiều hậu quả nặng nề cho nền kinh tế khu vực.Tuy nhiên nếu xét từ góc độ nào đó, khó khăn do đại dịch gây ra đang trở thành động lực thúc đẩy của chuyển đổi số và đổi mới công nghệ trong lĩnh vực ngân hàng. Các Thống đốc và đại biểu đều đồng tình rằng ứng dụng công nghệ trong lĩnh vực tài chính sẽ là giải pháp hàng đầu cho thúc đẩy tài chính toàn diện cũng như giúp giảm thiểu các tiếp xúc trực tiếp trong giai đoạn có dịch bệnh. Bên cạnh đó, các Thống đốc cũng chia sẻ về xử lý quan điểm điều hành chính sách tiền tệ của NHTW các nước ASEAN, trong giai đoạn hiện nay, cần có các giải pháp hỗ trợ nền kinh tế, giảm thiểu tác động tiêu cực với nền kinh tế từ giác độ điều hành chính sách tiền tệ nhưng cũng phải tạo khoảng không gian hỗ trợ quá trình phục hồi sau dịch, tiếp tục duy trì được tính an toàn, bền vững trong hoạt động hệ thống ngân hàng với tư cách là cơ quan quản lý tiền tệ; đảm bảo mục tiêu vừa hỗ trợ để xử lý tác động nhưng vẫn duy trì khuôn khổ chính sách để có thể xử lý những vấn đề hậu dịch khi nền kinh tế phục hồi.

Chia sẻ thêm về chính sách điều hành tỷ giá, ngoại hối sau dịch Covid-19, người đứng đầu NHNN Việt Nam cho biết: Mục tiêu xuyên suốt trong điều hành chính sách tiền tệ, trong đó có điều hành tỷ giá của NHNN là kiểm soát lạm phát, giữ ổn định kinh tế vĩ, mô tạo môi trường thuận lợi để hỗ trợ tăng trưởng kinh tế bền vững trong trung và dài hạn. “NHNN chưa và sẽ không bao giờ sử dụng công cụ chính sách tiền tệ như tỷ giá để tạo lợi thế cạnh tranh không công bằng trong giao dịch thương mại và quốc tế. Quan điểm đó sẽ tiếp tục được NHNN điều hành thời gian tới bao gồm duy trì sự ổn định của tỷ giá để tạo lập khuôn khổ vĩ mô ổn định cho phát triển kinh tế bền vững sau dịch” - Thống đốc NHNN Việt Nam khẳng định.

Triển khai các sáng kiến trong Tiến trình hợp tác tài chính - ngân hàng ASEAN

Chia sẻ về trọng tâm và kết quả đạt được của tiến trình hợp tác giữa các NHTW ASEAN trong năm 2020, tại buổi họp báo, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam Nguyễn Thị Hồng khẳng định, mặc dù chịu ảnh hưởng nặng nề của đại dịch Covid-19, tiến trình hợp tác tài chính tiền tệ khu vực ASEAN vẫn đang diễn ra mạnh mẽ; đồng thời bám sát các mục tiêu đã đặt ra trong Kế hoạch Tổng thể của Cộng đồng kinh tế ASEAN 2020. NHTW các nước ASEAN hợp tác thông qua sáu Nhóm công tác về hợp tác tài chính – ngân hàng cơ bản vẫn đảm bảo triển khai theo đúng tiến độ, đạt được các mục tiêu chiến lược đã đề ra, cũng như yêu cầu chỉ số hoạt động của nhóm.

Đặc biệt, trong năm 2020, NHTW các nước ASEAN đã thường xuyên trao đổi và đánh giá các tác động của Covid-19 đến kinh tế thế giới cũng như kinh tế - tài chính khu vực thông qua các cuộc họp, hội thảo trực tuyến với sự tham gia của các định chế tài chính quốc tế. Qua đó, đề xuất những giải pháp, chính sách giúp nâng cao khả năng chịu đựng trước những cú shock của hệ thống tài chính – tiền tệ trong khu vực.

Ngoài ra, Tiến trình hợp tác tài chính - ngân hàng ASEAN tiếp tục quan tâm đến những vấn đề thời sự trên thế giới như thay đổi môi trường, biến đổi khí hậu… NHTW các nước ASEAN đã có sáng kiến xây dựng báo cáo về vai trò của NHTW trong việc kiểm soát rủi ro đối với môi trường và biến đổi khí hậu. “Các NHTW ASEAN đã phối hợp và hoàn thiện báo cáo này trong khuôn khổ Hội nghị AFMGM 2020 tại Việt Nam. Các Thống đốc và Bộ trưởng đã phê chuẩn, đồng thời đưa ra lộ trình để công bố và chia sẻ thông tin với các định chế quốc tê” – Phó Thống đốc NHNN chia sẻ.

Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Thị Hồng: Sáng kiến về “thúc đẩy kết nối thanh toán khu vực” là ưu tiên hợp tác cấp quốc gia trong trụ cột kinh tế ASEAN 2020

Hội nghị đã phê duyệt Điều khoản tham chiếu và việc ký kết Biên bản ghi nhớ về chia sẻ thông tin cho hoạt động của Mạng lưới chia sẻ thông tin và tăng cường an ninh mạng ASEAN. Các văn bản có tính nguyên tắc này xác định cấu trúc, phạm vi công việc, hoạt động cũng như cơ chế chia sẻ thông tin và quản trị dữ liệu giữa các thành viên ASEAN. Qua đó, góp phần đảm bảo an ninh thông tin mạng, an ninh thông tin tài chính và cuối cùng sẽ hỗ trợ đảm bảo an ninh an toàn hoạt động tài chính – ngân hàng trong nước cũng như khu vực.

Về kết nối thanh toán khu vực, Hội nghị AFMGM đã đồng ý thông qua Bộ nguyên tắc hướng dẫn thực thi Khuôn khổ chính sách thanh toán ASEAN áp dụng cho thanh toán bán lẻ xuyên biên giới theo thời gian thực cùng với các phụ lục. Đây cũng là 1 trong 13 sáng kiến ưu tiên mà NHNN đã đăng ký cho trụ cột kinh tế ở cấp quốc gia trong năm ASEAN 2020. Phó Thống đốc NHNN cho biết: “Hiện nay các nước đã triển khai dưới góc độ song phương. Đối với Việt Nam, NHNN đã phối hợp với NHTW Thái Lan thành lập tổ công tác giúp triển khai thí điểm việc thanh toán đối với bán lẻ theo thời gian thực trên nền tảng kỹ thuật QR code tương thích.”

Tại Hội nghị, các Thống đốc NHTW và Bộ trưởng Tài chính tái khẳng định các cam kết để đảm bảo dòng chảy liên tục của hàng hóa và dịch vụ và tin tưởng rằng đoàn kết và hợp tác là chìa khóa giúp ASEAN chiến thắng đại dịch và khôi phục tăng trưởng khu vực. Đồng thời cam kết tiếp tục thực hiện các ưu tiên hợp tác, phối hợp chính sách giữa các nước trong khu vực, cùng với các tổ chức tài chính quốc tế để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế bền vững và tăng cường ổn định tài chính trong khu vực ASEAN.

Với sự nhất trí cao, các Bộ trưởng Tài chính và Thống đốc Ngân hàng trung ương đã thông qua Tuyên bố chung của Hội nghị AFMGM lần thứ 6. Hội nghị AFMGM lần thứ 6 đã được các nước thành viên đánh giá cao công tác tổ chức và chủ trì, điều hành hội nghị của Việt Nam trong năm 2020 và hi vọng Hội nghị lần thứ 7 sẽ được tổ chức thành công dưới sự chủ trì của Bru-nây vào năm 2021.

VA