Đảng Cộng hòa phải suy nghĩ lại

Việc Tổng thống Mỹ Donald Trump dương tính với virus SARS-CoV-2 hôm 2/10 là một diễn biến khiến đảng Cộng hòa phải suy nghĩ lại về kế hoạch của mình khi mà các nhà lãnh đạo trong đảng chủ yếu đều áp dụng chiến lược của ông Trump, đó là hạ thấp mức độ nghiêm trọng của đại dịch Covid-19. Tuy nhiên, giờ đây họ đang đối mặt với cơn ác mộng chính trị đầy ảm đạm khi chỉ còn vài tuần nữa là Ngày Bầu cử (3/11) diễn ra.

Tổng thống Trump được xác nhận mắc Covid-19 giữa bối cảnh đảng Cộng hòa muốn nói về việc bổ nhiệm Thẩm phán Tòa án Tối cao, thực thi luật pháp và kinh tế thay vì đại dịch Covid-19 bởi trên thực tế, quá trình bỏ phiếu sớm đã diễn ra ở hầu hết các bang. Trong số những bang này bao gồm cả Iowa và Bắc Carolina, các bang mà đảng Cộng hòa phải chiến thắng để duy trì cách biệt 3 phiếu tại Thượng viện.

Vào lúc Tổng thống Trump lên đường tới cách ly ở Bệnh viện quân đội Walter Reed thì cũng là lúc virus SARS-CoV-2 đang lây lan trong đảng Cộng hòa. Chủ tịch đảng Cộng hòa Ronna McDaniel và Thượng nghị sĩ đảng Cộng hòa bang Utah Mike Lee đều đã dương tính với virus SARS-CoV-2. Một người thuộc đối tượng dễ tổn thương khác, nghị sĩ Thom Tillis ở Bắc Carolina cũng thông báo tối 2/10 rằng ông đã mắc Covid-19 và sẽ cách ly 10 ngày giữa thời khắc cao điểm của mùa bầu cử.

Việc các nghị sĩ Lee và Tillis mắc bệnh, cả hai đều là thành viên của Ủy ban Tư pháp Thượng viện đã đặt ra câu hỏi liệu đảng Cộng hòa có thể thông qua việc bổ nhiệm bà Amy Coney Barrett trong giới hạn thời gian gấp gáp trước Ngày Bầu cử như hiện nay hay không.

"Đó là một thách thức. Sẽ tốt hơn nếu các cuộc thảo luận nói về việc làm và nền kinh tế, hoặc thậm chí về việc ông Biden thiên về cánh tả nhưng cuộc bầu cử này sẽ là về đại dịch Covid-19 và đó không phải là chủ đề ưa thích của đảng Cộng hòa", Glen Bolger, người tiến hành các cuộc khảo sát của đảng Cộng hòa trong 5 cuộc đua vào Thượng viện cho hay.

Trong các cuộc thảo luận kín những tháng gần đây, đảng Cộng hòa đã trao đổi về việc vận mệnh của đảng gắn với vận mệnh của Tổng thống như thế nào. Theo AP, việc đảng Cộng hòa không thể tách biệt việc này một phần là do họ chấp nhận cá tính và chính sách của ông Trump, song mặt khác đã phản ánh thực tế về một nền chính trị bị phân cực sâu sắc, khi mà thành bại của các nghị sĩ gắn với ứng viên tranh cử tổng thống trong đảng của họ.

Theo người tiến hành các cuộc khảo sát của đảng Cộng hòa Whit Ayres, đảng này phải duy trì một "ranh giới mong manh", tức là vừa giữ khoảng cách với ông Trump để thu hút các cử tri ở những bang dao động mà không tách biệt với nền tảng cử tri trung thành của ông Trump, những người sẽ "quay lưng" với bất kỳ nghị sĩ Cộng hòa nào bất đồng với Tổng thống.

Một người tiến hành các cuộc khảo sát của đảng Cộng hòa khác, Ed Goeas cho rằng sự thể hiện không tốt của ông Trump trong cuộc tranh luận hôm 29/9 đã làm tổn hại đến cơ hội bù đắp lại lá phiếu của các cử tri Cộng hòa dễ dao động và các cử tri độc lập lưỡng lự, một diễn biến có thể làm tổn hại đến cả các ứng viên của đảng này trong cuộc đua sít sao vào Thượng viện.

"Mối lo ngại của tôi là cuộc tranh luận. Tổng thống đã thể hiện không tốt trong cuộc tranh luận đó. Việc này không chỉ có thể chấm dứt nhiệm kỳ Tổng thống và cơ hội tái đắc cử của ông Trump mà còn khiến đảng Cộng hòa có nguy cơ mất quyền kiểm soát Thượng viện".

Cơn ác mộng tồi tệ của Tổng thống Trump

Ông Donald Trump đã làm mọi thứ có thể để chuyển hướng sự tập trung của cử tri khỏi chủ đề khả năng phản ứng trước đại dịch Covid-19 của chính quyền ông.

Dù vậy, việc chính ông mắc Covid-19 giờ lại càng củng cố một thực tế rằng Tổng thống Mỹ không thể lảng tránh chủ đề trên trước khi cuộc bầu cử diễn ra. Tổng thống, người từng dường như không bị ảnh hưởng bởi cái gọi là "điều bất ngờ tháng 10" đột nhiên đang đối mặt với một thách thức lớn tới nỗi có thể thay đổi kết quả bầu cử.

"Đây là cơn ác mộng tồi tệ nhất với chiến dịch của Tổng thống Trump", chiến lược gia đảng Dân chủ Andrew Feldman đánh giá.

Nói một cách thực tế, việc ông Trump thông báo hôm 2/10 rằng ông dương tính với SARS-CoV-2 đã ngay lập tức khiến ông không thể tham gia vào chiến dịch vận động tranh cử trực tiếp của mình mặc dù không rõ điều này sẽ kéo dài trong bao lâu. Sean Conley, bác sĩ của Tổng thống Trump cho biết trong một thông báo rằng ông Trump và Đệ nhất phu nhân Melania Trump, cả hai đều mắc Covid-19, "có kế hoạch sẽ làm việc tại Nhà Trắng trong thời gian phục hồi" và Nhà Trắng đã hủy một cuộc mít tinh vận động tranh cử vào tối 2/10 tại Florida khỏi lịch trình hàng ngày của Tổng thống.

Rõ ràng, việc ông Trump không thể tổ chức các cuộc mít tinh, thậm chí chỉ trong một thời gian ngắn, có thể khiến cho chiến dịch của ông gặp trục trặc. Các quan chức thuộc Ủy ban Tranh luận Tổng thống đã từ chối bình luận liệu việc ông Trump mắc Covid-19 có ảnh hưởng gì đển lịch trình và hình thức của các cuộc tranh luận tiếp theo hay không. Cuộc tranh luận thứ hai trong 3 cuộc tranh luận tổng thống dự kiến diễn ra ngày 15/10 ở Miami.

Vấn đề quan trọng nhất với ông Trump lúc này là việc dương tính với Covid-19 sẽ không thể khiến ông chuyển hướng sự chú ý của dư luận khỏi hạn chế chính trị lớn nhất của ông. Tỷ lệ người Mỹ không tán thành với khả năng phản ứng trước đại dịch của ông Trump luôn cách biệt lớn so với tỷ lệ tán thành.

Tác động chính trị toàn diện của việc này vẫn chưa rõ nhưng dù ông Trump mắc Covid-19 nặng hay nhẹ thì sức ép đang đặt lên Nhà Trắng trong nỗ lực tránh khỏi bất kỳ bước đi sai lầm nào có thể khiến công chúng hiểu lầm và gây ảnh hưởng tới chiến dịch.

Ngày “ngủ đông” trong chiến dịch của ông Biden

Với ông Biden, việc ông Trump mắc Covid-19 dường như là một cơ hội chính trị của ứng viên này. Nếu ông Trump tiếp tục phải ở trong Nhà Trắng, một chiến lược gia đảng Dân chủ cho rằng ông Biden sẽ có được lợi thế khi toàn bộ đất nước đều hướng vào chiến dịch của ông. Tuy nhiên, Biden cũng sẽ phải rất thận trọng để tránh bị chí trích là một người vô tâm. Thật khó để tưởng tượng ông Biden sẽ lặp lại những lời chỉ trích cá nhân nhằm vào ông Trump như trong cuộc tranh luận tuần này, chẳng hạn khi cựu Phó Tổng thống nói rằng sẽ có ngày càng nhiều người tử vong vì Covid-19 trừ khi "ông Trump thông minh và nhanh nhẹn hơn nhiều".

Người phát ngôn của ông Biden cũng không đưa ra bình luận gì sau khi ông Trump mắc Covid-19. Cựu Phó Tổng thống chỉ đăng tải trên Twitter rằng: "Jill và tôi mong rằng Tổng thống Trump và Đệ nhất phu nhân Melania Trump nhanh chóng hồi phục. Chúng tôi sẽ tiếp tục cầu nguyện cho Tổng thống và gia đình ông bình an khỏe mạnh".

Thậm chí, theo Politico, vài giờ sau khi ông Trump được xác nhận mắc Covid-19, các nhân viên trong đội ngũ chiến dịch của ông Biden đã được nhắc nhở rằng: Sẽ không có sự hả hê công khai, tránh khỏi truyền thông xã hội và mọi cuộc trao đổi với phóng viên. Không được phạm bất kỳ sai lầm nào. Thứ Sáu (2/10) là một ngày "ngủ đông", theo như lời của một cố vấn của ông Biden.

Trong chuyến bay tới Michigan sau khi ông Biden và vợ đều âm tính với SARS-CoV-2, ứng viên đảng Dân chủ cho rằng: "Đây (Covid-19-ND) không phải là một vấn đề chính trị. Đó là lời nhắc nhở tới tất cả chúng ta rằng chúng ta cần nhìn nhận nghiêm túc về virus này. Nó sẽ không tự dưng biến mất".

Người quyên góp cho chiến dịch của ông Biden John Morgan cho rằng: "Joe Biden có thể cho chúng ta thấy một cuộc sống bình thường mới sẽ như thế nào. Bạn không thể sống mãi trong quả bóng dưới lòng đất. Ông ấy đeo khẩu trang và duy trì giãn cách xã hội. Ông ấy có thể là tấm gương để tất cả chúng ta làm theo".

Tổng thống Trump đang đối mặt với cơn ác mộng tồi tệ nhất trong suốt hành trình tranh cử của ông, không phải chỉ vì mắc Covid-19 mà ông đang vô tình tạo ra những cơ hội cho đối thủ của mình. Giữa lúc hàng triệu người mắc bệnh, hơn 213.000 người tử vong vì Covid-19, điều người dân Mỹ mong muốn lúc này không gì khác chính là một cuộc sống bình thường. Cuộc sống bình thường có thể không còn như trước nhưng họ cần một nhà lãnh đạo dẫn dắt đất nước ra khỏi khủng hoảng và có kế hoạch cho một tương lai với cuộc sống bình thường mới./.

Kiều Anh